Các anh nằm lại biển xanh khi tuổi đời còn rất trẻ. Có anh chưa kịp yêu người con gái. Có anh vợ ở đất liền chờ ngày về để đặt tên cho con. Có anh bỏ lại sau lưng bố mẹ già yếu không nơi nương tựa. Đó là 9 liệt sĩ ở tiểu đoàn DK1 Vùng 2 Hải quân đã anh dũng hy sinh quên mình để bảo vệ chủ quyền biển đảo, thềm lục địa thân yêu của Tổ quốc.
Các anh nằm lại biển xanh khi tuổi đời còn rất trẻ. Có anh chưa kịp yêu người con gái. Có anh vợ ở đất liền chờ ngày về để đặt tên cho con. Có anh bỏ lại sau lưng bố mẹ già yếu không nơi nương tựa. Đó là 9 liệt sĩ ở tiểu đoàn DK1 Vùng 2 Hải quân đã anh dũng hy sinh quên mình để bảo vệ chủ quyền biển đảo, thềm lục địa thân yêu của Tổ quốc. Và mỗi năm, đến ngày 27-7, chúng tôi lại nhớ về các anh - những người đồng đội đã ngã xuống giữa lòng biển cả.
* Quên mình trong sóng giữ
Trung tuần tháng 12-1998, cơn bão số 8 bất ngờ đổ bộ vào vùng biển nước ta. Sức gió mạnh cấp 12 giật trên cấp 12, vùng biển thềm lục địa Bà Rịa - Vũng Tàu gần tâm bão. Mệnh lệnh cấp trên: Tất cả các trạm khoa học kỹ thuật dịch vụ (KHKT-DV) chuẩn bị tinh thần sẵn sàng đối phó với sóng gió và sự rung lắc mạnh của Trạm, đề phòng tình huống xấu nhất xảy ra khi trạm đổ. Các tàu trực ở khu vực nhanh chóng về Côn Đảo trú bão…
Các tướng lĩnh quân đội viếng các liệt sĩ đã hy sinh trên thềm lục địa Tổ quốc. Ảnh: M. THẮNG
Nhận được lệnh cấp trên, Trạm trưởng Phúc Nguyên 2A Vũ Quang Chương nhanh chóng hội ý chi bộ, giao nhiệm vụ cho từng người, làm tốt công tác chuẩn bị, sẵn sàng đối phó với sóng gió. Lúc 16 giờ ngày 12-12-1998, trên vùng biển thềm lục địa không còn hình bóng một con tàu, tất cả đã đi tránh bão. Sóng mỗi lúc một lớn hơn. Càng về chiều sóng càng dữ dội. Những con sóng lừng lững như quả núi liên tiếp ập đến làm cho trạm rung lắc mạnh. Mặt biển mịt mù trắng xóa, gió rít giật ầm ầm. Lúc đó, chỉ cần sơ sẩy là bị gió hất tung xuống biển.
Trước tình hình phức tạp của sóng bão, Trạm trưởng Vũ Quang Chương động viên đồng đội giữ vững tư tưởng, tổ chức cho các tổ chuẩn bị mọi mặt, như: áo phao cá nhân, phao bè, lương thực thực phẩm, thuốc quân y, dây ròng rọc…, sẵn sàng rời trạm.
21 giờ 30, một con sóng cực lớn đánh trùm lên Trạm làm bật tung những tấm gỗ lát mặt sàn, Trạm chao đảo, chiếc tivi trên bàn đổ xuống sàn nhà, toàn bộ giá gạo trong kho đổ sập, giường tủ, bàn nghế chạy đi chạy lại, máy phát điện tắt ngấm, thông tin không liên lạc được vì đứt dây ăng-ten…, tình hình vô cùng nguy cấp. Trong tiếng thét gào của gió mưa, Trạm trưởng Vũ Quang Chương hô lớn: “Tất cả phải thật bình tĩnh, bằng mọi cách phải nối được thông tin liên lạc, anh em dùng bao gạo chèn vào chân giường tránh va đập bị tai nạn”. Trong đêm tối mịt mùng, nhân viên báo vụ chiến sĩ Hoàng Xuân Thủy, tay cầm đèn pin nhanh nhẹn bò lên lan can cầu thang lần mò nối lại dây ăng-ten, nhân viên cơ điện khắc phục sự cố chập điện.
22 giờ, Hoàng Xuân Thủy báo cáo trực tiếp với sở chỉ huy: “Sóng đã trùm lên sàn ở, nhà chao đảo mạnh, một số vật dụng trên nhà giàn bị đổ vỡ, anh em vẫn bình tĩnh đối phó, đề nghị cấp trên cho rời trạm”. Xác định không thể trụ thêm được nữa, sở chỉ huy cấp trên quyết định cho đơn vị rời trạm và yêu cầu phải bảo đảm tuyệt đối an toàn. Lúc đó là 3 giờ 45 ngày 13-12.
Giữa sóng gió và trời tối đen như mực, Chương hô lớn: “Tất cả anh em chia làm 2 tổ, bám chặt vào phao bè và ra khỏi vòng xoáy”. Đúng lúc đó, một con sóng kinh hoàng dựng lên như vách núi đập mạnh làm cho trạm đổ hoàn toàn. Chương và 2 đồng đội của anh bị hất tung không bám được vào dây nữa. Con sóng ấy đã cướp mất Chương và đồng đội của anh.
Tại sở chỉ huy ở đất liền, ngay khi nhận tin Trạm Phúc Nguyên 2A đổ, tất cả nhân viên của trạm đang gặp nạn, Bộ tư lệnh Quân chủng Hải quân đã trực tiếp chỉ đạo thành lập biên đội tàu gồm: HQ624, HQ608, HQ606, HQ957 đang ở vị trí tránh bão nhanh chóng về tọa độ X và bằng mọi cách tìm kiếm cứu nạn. Biên đội tàu chia làm hai mũi thẳng hướng đã xác định. Sóng lúc này vẫn còn rất to. Tàu HQ606 có lượng dãn nước 450 tấn mà cứ chồm lên ngụp xuống trong những cơn sóng xoáy và ngược gió…
Đêm đó, cán bộ chiến sĩ tàu HQ606 không ai ngủ được, tất cả ra lan can quan sát tìm kiếm đồng đội. Đến gần sáng, sóng giảm hơn, tầm quan sát được xa hơn. Thuyền trưởng Lê Văn Muộn nhận định: Có thể họ đã trôi rất xa so với tọa độ đầu tiên, phải nhanh chóng tìm bằng được kẻo không kịp nữa. Theo kinh nghiệm và phán đoán, thuyền trưởng cho tàu quay ngang cắt mũi về hướng Tây Bắc. Bỗng một chiến sĩ quan sát báo cáo phát hiện từ xa có một vật nổi trên biển hướng tàu đang đi tới. Khi cách vật nổi ấy 1 hải lý, chiến sĩ quan sát hô to: “Kia rồi…, họ kia rồi các đồng chí ơi”.
Lúc này 6 chiến sĩ nhà giàn trên chiếc phao bè mệt lả, quần áo rách tả tơi, da nhợt nhạt do sóng quần và ngâm lâu trong nước mặn. Thuyền trưởng Lê Văn Muộn chỉ huy thủy thủ trên tàu quăng phao tròn, tiếp sức từng người một, tất cả an toàn. Lúc đó là 6 giờ 15 ngày 13-12-1998.
Tốp 1 đã được cứu vớt, lệnh sở chỉ huy biên đội tiếp tục tìm kiếm tốp 2. Nhưng hết ngày thứ 2, ngày thứ 3 và những ngày tiếp theo vẫn không tìm thấy những người còn lại.
* Vòng hoa thay lời tri ân
Trạm trưởng Vũ Quang Chương (quê ở xã Thụy Trường, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) hy sinh tuổi chớm 30, anh chưa kịp yêu một người con gái. Ở quê hương, anh còn bố mẹ già và người em gái mong anh lấy vợ để ông bà có cháu nội bế bồng. Anh đã làm tròn sứ mệnh của mình với Tổ quốc, tròn bổn phận của một người con với bố mẹ, chỉ tiếc rằng anh chưa cho bố mẹ anh một nàng dâu hiền thảo và đứa cháu để nối dõi tông đường.
Viếng hương hồn các anh, vùng biển này đã có chúng tôi canh giữ. Ảnh: M. THẮNG
Còn Nguyễn Văn An, tạm biệt quê hương (ở huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình) đi làm nhiệm vụ khi vợ anh đang mang thai đứa con đầu lòng, chị nói với anh: “Em chờ anh về để anh đặt tên cho con”. Không ngờ đó là lời chia tay với người vợ thân yêu lần cuối, cái ngày đoàn tụ vui mừng ấy chưa đến thì anh đã hy sinh. Trước một tuần hy sinh, nhận được thư vợ sinh con trai anh mừng lắm. Tuy chưa được nhìn mặt con nhưng anh tin nó sẽ rất giống anh về lòng dũng cảm.
Lê Đức Hồng, chàng thanh niên trẻ ra đi từ quê hương Thạch Mỹ (huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) chưa được cầm tay người con gái, ngã vào lòng biển mới 21 tuổi. Ngày anh xung phong ra thềm lục địa làm nhiệm vụ, hành trang mang theo là kỷ niệm vui tươi lãng mạn của cậu học sinh vừa rời ghế nhà trường. Giữa cận kề cái sống và sự hy sinh, anh vẫn lạc quan khoe với đồng đội những lá thư viết rồi mà chưa kịp gửi, còn cất giữ tận đáy ba lô. Đó là những lá thư kết bạn từ Báo Tiền Phong chờ tàu thay trực để gửi về đất liền…
Mới đó mà đã 13 năm. 13 năm là một khoảng không dài so với dòng chảy của thời gian, nhưng cũng đủ khắc sâu trong tim chúng tôi về sự hy sinh quên mình của các anh. Nơi trước đây các anh ở và ngã xuống, giờ đây đã xây trạm mới. Vòng hoa trước biển viếng các anh hôm nay, thay lòng ghi ơn, khâm phục sự gan dạ kiên cường, dũng cảm của thế hệ chúng tôi đối với các anh hùng liệt sĩ.
Mai Thắng
