Vườn quốc gia Cát Tiên (VQGCT) có diện tích trên 70.548 hécta được xác định là rừng đặc dụng của Việt Nam. Ngoài chức năng chính là bảo vệ tính đa dạng sinh học, đa dạng nguồn gen và bảo vệ môi trường, VQGCT còn làm nhiệm vụ điều tiết nguồn nước, phòng hộ đầu nguồn cho hồ Trị An, phục vụ cho nghiên cứu khoa học và phát triển du lịch sinh thái. Dù vậy, khu dự trữ sinh quyển thứ 411 thế giới này (được UNESCO công nhận) hàng ngày vẫn phải đối mặt với những mối nguy cơ xâm hại.
Vườn quốc gia Cát Tiên (VQGCT) có diện tích trên 70.548 hécta được xác định là rừng đặc dụng của Việt
* Phá rừng mọi lúc, mọi nơi
Báo cáo của Ban giám đốc VQGCT cho biết, trong thời gian gần đây, tình hình xâm hại rừng, chống người thi hành công vụ đang diễn biến phức tạp. Nổi cộm nhất là nạn khai thác gỗ quý như gõ đỏ, cẩm lai và săn bắn các loại động vật hoang dã nằm trong sách đỏ.
 |
| Kiểm lâm viên Vườn quốc gia Cát Tiên phát hiện một cây gỗ quý vừa bị đốn hạ. |
Theo thống kê của Ban quản lý VQGCT, trong năm 2009, trên địa bàn đã phát hiện và lập hồ sơ xử lý 572 vụ với 577 lượt người vi phạm, trong đó có 184 vụ với 258 người vi phạm về khai thác rừng trái phép, làm thiệt hại 245,8m3 gỗ, kể cả gỗ nhóm I (quý hiếm). Trong các vụ vi phạm, cơ quan chức năng đã khởi tố 5 vụ và đưa ra xét xử 2 vụ với 15 bị cáo. Đáng kể, có những vụ rất nghiêm trọng như vụ 12 đối tượng cưa cây gõ đỏ có khối lượng 22,1m3 tại khu vực xã Đắk Lua. Và, trong 5 tháng đầu năm 2010, trên địa bàn VQGCT đã phát hiện, lập hồ sơ xử lý 272 vụ với 295 lượt đối tượng vi phạm liên quan đến hành vi phá rừng, làm thiệt hại hàng chục m3 gỗ quý, đó là chưa kể đến thiệt hại 12,3 hécta rừng bị một số người dân chặt phá, đốt rừng làm nương rẫy.
Gần đây, tình hình vi phạm đến sự an toàn của VQGCT càng trở nên phức tạp, đối tượng vi phạm càng liều lĩnh. Chúng tổ chức thành nhóm từ 10-30 người, sử dụng cưa máy để cắt hạ và cưa xẻ cây gỗ thành những khúc nhỏ để mang ra khỏi rừng. Nếu bị lực lượng kiểm lâm tuần tra, phát hiện bắt giữ thì chúng sẵn sàng tấn công để giải thoát cho người vi phạm và tẩu tán tang vật. Điển hình như vào ngày
* Thú rừng hoảng loạn
Nếu như việc phá rừng, khai thác lâm sản trái phép ở VQGCT chưa có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn thì tình hình vi phạm các quy định về quản lý, bảo vệ động vật rừng tại đây cũng xảy ra ở mức cao và có chiều hướng gia tăng. Đối tượng săn bắt động vật hoang dã đã không từ nan bất cứ phương tiện gì, như: bẫy, súng săn, máy xung điện... Và, giống như các đối tượng phá rừng, phần lớn những kẻ săn bắt động vật hoang dã không chỉ là dân địa phương mà còn có cả những người từ nơi khác đến cư trú để đi vào rừng săn bắt thú. Thủ đoạn của các đối tượng này hết sức tinh vi, không thua kém gì các đối tượng phá rừng, chúng dùng mọi biện pháp để che giấu sự kiểm tra, phát hiện của lực lượng kiểm lâm.
Các vụ vi phạm về săn bắt động vật hoang dã bị phát hiện đều được cơ quan chức năng lập hồ sơ xử lý nghiêm minh theo pháp luật, chẳng hạn như năm 2009, lực lượng bảo vệ VQGCT đã phát hiện, thu giữ 25 khẩu súng săn các loại; tiêu hủy 18.618 bẫy thú các loại. Những công cụ dùng để săn bắt thú khác như các loại bẫy cáp, bẫy cò ke là những loại dễ chế tạo, rẻ tiền, tuy không nguy hiểm đến tính mạng của lực lượng bảo vệ rừng nhưng lại tác hại lớn đối với động vật rừng, nhất là những loài thú quý hiếm nằm trong sách đỏ Việt Nam, thuộc danh mục do Chính phủ nghiêm cấm săn bắt. Tình trạng săn bắt động vật thủy sinh tại khu vườn này cũng đang rất báo động. Chẳng hạn như vào ngày
 |
| Con tê giác cuối cùng ở Vườn quốc gia Cát Tiên giờ đây chỉ còn là... đống xương. |
Tuy không phải là vũ khí quân dụng, nhưng súng săn, súng tự chế là nguồn nguy hiểm cao độ, gây sát thương và tử vong không thua kém so với các loại súng khác, đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của lực lượng kiểm lâm khi làm nhiệm vụ ngăn chặn, bắt giữ các đối tượng xâm phạm rừng cấm. Thời gian gần đây, các kiểm lâm viên thường phát hiện một số đối tượng dùng súng tự chế, súng thể thao quốc phòng để săn bắn thú. Khi nhân viên kiểm lâm phát hiện, các đối tượng săn bắn thú rừng đã nã súng vào lực lượng này để tẩu thoát. Điển hình như vào đầu năm 2009, lực lượng kiểm lâm Trạm Đất Đỏ trong lúc tuần tra đa phát hiện một đối tượng dùng súng đi săn bắn thú rừng. Khi lực lượng chức năng đề nghị dừng lại kiểm tra thì người này dùng súng bắn trả và tẩu thoát. Tổ tuần tra đã dũng cảm truy đuổi thì đối tượng bỏ súng lại hiện trường để thoát thân.
Song, nghiêm trọng nhất là vào ngày 29-4-2010, tại Tiểu khu 513 - Khu Cát Lộc (thuộc VQGCT), người dân phát hiện bộ xương của một loài thú lớn bị chết ở dòng suối nhỏ chảy ra khu vực Bàu Trâu. Qua xác minh, cơ quan chức năng xác định bộ xương ấy là của tê giác. Trong quá trình thu mẩu xương con vật, cơ quan chức năng phát hiện có dấu vết đạn găm vào xương. Theo nhận định của cơ quan chuyên môn, đây có thể là cá thể tê giác duy nhất và cuối cùng ở VQGCT đã bị sát hại.
Đức Việt
![[Video_Chạm 95] Phường An Lộc](/file/e7837c02876411cd0187645a2551379f/122025/thum-cham-p-an-loc_20251222162553.jpg?width=400&height=-&type=resize)
![[Video_Chạm 95] Xã Thống Nhất](/file/e7837c02876411cd0187645a2551379f/122025/thum-thong-nhat-ok_20251222144145.jpg?width=400&height=-&type=resize)
![[Video_Chạm 95] Xã Thanh Sơn](/file/e7837c02876411cd0187645a2551379f/122025/thum-xa-thanh-son_20251222080811.jpg?width=400&height=-&type=resize)
