Tình trạng khai thác đất và khoáng sản tại Đồng Nai
Kỳ cuối: Khai thác, sử dụng tiết kiệm và tìm vật liệu thay thế

Hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản tồn tại nhiều bất cập cần được điều chỉnh.

Những bất cập, tồn tại trong hoạt động quy hoạch, khai thác khoáng sản đã được nhìn nhận. Do đó, việc khắc phục những mặt hạn chế trong quản lý trên lĩnh vực này được UBND tỉnh chú trọng thực hiện.

* Cần chấn chỉnh những bất cập trong khai thác khoáng sản

Theo Ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh, qua giám sát thực tế đã ghi nhận việc cấp phép khai thác quy mô nhỏ, khai thác vật liệu san lấp và bùn trấp trên địa bàn đạt thấp. Từ thực tế đó, ban này và nhiều đại biểu HĐND tỉnh kiến nghị, đối với những khu vực đã quy hoạch, cần đẩy nhanh việc cấp phép khai thác khoáng sản có quy mô nhỏ. Muốn vậy, tỉnh cần phân cấp cấp phép khai thác vật liệu san lấp và bùn trấp cho các địa phương, nhằm đưa công tác này đi vào nề nếp, tạo điều kiện cho các huyện đáp ứng nhu cầu sử dụng vật liệu tại chỗ, giảm thiểu tình trạng khai thác trái phép.

Trong khi đó, thời gian qua công tác quản lý bến bãi tập kết, kinh doanh khoáng sản chưa được chú trọng. Nhưng quan ngại nhất là tình trạng ô nhiễm môi trường do khai thác và vận chuyển khoáng sản vẫn xảy ra ở nhiều nơi. Đặc biệt hơn, một số mỏ kết thúc khai thác nhưng chưa hoàn tất thủ tục bàn giao đất cho địa phương quản lý, sử dụng gây lãng phí quỹ đất công, đe dọa đến sự an toàn cho người dân (do sau khai thác đã không san lấp các hố sâu, trả lại hiện trạng ban đầu).

Bà Quách Ngọc Lan, Trưởng ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh cho biết, qua giám sát của đơn vị này cho thấy công tác quản lý khai thác khoáng sản còn một số hạn chế kéo dài nhiều năm ảnh hưởng đến phát triển kinh tế và an sinh xã hội nhưng chưa có giải pháp đủ mạnh để khắc phục. Cụ thể, đó là tình trạng bơm hút cát trái phép vẫn liên tục xảy ra ở một số địa phương. Mặt khác, trong quá trình hoạt động khai thác khoáng sản, nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường. Tình trạng xe vận tải chở khoáng sản quá mức cho phép, phóng nhanh vượt ẩu, không che đậy bạt làm rơi vãi vật liệu xuống mặt đường, đe dọa đến sức khỏe, tính mạng của người dân là rất phổ biến. Trong khi đó, đa số các dự án khai thác khoáng sản không thực hiện xây dựng đường chuyên dùng để vận chuyển vật liệu mà sử dụng đường lưu thông hàng ngày của nhân dân trên địa bàn. Điều này đã phát sinh nhiều xung đột về ô nhiễm môi trường, gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng về an toàn giao thông.

Cũng theo Ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh, hoạt động khai thác khoáng sản đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sinh hoạt của người dân địa phương, nhưng việc khắc phục hậu quả thì... chưa thấy đâu. "Theo quy định, nguồn thu phí bảo vệ môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản là khoản thu ngân sách địa phương hưởng 100% để hỗ trợ cho công tác bảo vệ và đầu tư cho môi trường tại nơi có hoạt động khai thác khoáng sản. Thế nhưng, những năm qua các địa phương chưa làm đúng quy định này..." - Báo cáo thẩm tra của Ban Kinh tế - ngân sách đánh giá.

* Khai thác, sử dụng khoáng sản phải hợp lý, tiết kiệm

Trao đổi với phóng viên Báo Đồng Nai, Phó chủ tịch UBND tỉnh Ao Văn Thinh cho biết, tính đến thời điểm này, UBND tỉnh và các địa phương vẫn cơ bản thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết của HĐND tỉnh về điều chỉnh, bổ sung quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020.

Tình trạng vận chuyển vật liệu xây dựng quá tải, gây ô nhiễm môi trường diễn ra phổ biến.