Đồ ăn, thức uống bán ở vỉa hè
Kỳ 2: Những hàng ăn trong chợ

Nhiều người thường chen chúc để ăn sáng trong hẻm chợ Kỷ Niệm.

Dạo qua những khu chợ hẻm ở TP.Biên Hòa vào buổi điểm tâm sáng hay buổi cơm trưa, chiều đều thấy ở những nơi đây nhiều hàng ăn có rất đông khách hàng. Họ vô tư dùng bữa ngay lối qua lại đầy bụi bẩn, ruồi nhặng và nước tù đọng dưới chân, gầm bàn ăn. Và sự thiếu vệ sinh trong cách người ta bán hàng cũng là điều đã trở nên bình thường ở khắp mọi nơi.

 >>>Kỳ 1: Bữa điểm tâm của công nhân

* Ăn uống trong hẻm chợ dơ bần

Khu chợ Kỷ Niệm (thuộc KP3, phường Trung Dũng, TP.Biên Hòa) được nhiều người biết đến với những món ăn bình dân ngon miệng. Những hàng ăn này được bày bán lộ thiên ngay lối đi trong con hẻm nhỏ hẹp. Dãy bàn ghế hàng ăn đã chiếm hơn phân nửa diện tích hẻm và khi có khách đông thì những người đi chợ phải chen nhau bước qua lưng của khách đang ngồi ăn hàng. Do có nhiều hàng ăn và thường thu hút khá đông khách mỗi ngày nên dọc con hẻm khu chợ này luôn ẩm ướt. Nước bẩn cùng với giấy lau, xương heo, cọng rau... được khách ăn hàng vứt ra trực tiếp ngay dưới các bàn ăn đã tạo cho khu chợ này thành một bãi rác đầy dơ bẩn. Chẳng những thế, bên dưới một số tấm ván được ghép lại làm bàn ăn là nước thải đổ ra lênh láng, xỉ than tổ ong vụn vỡ lâu ngày thành một lớp đen ngòm. Mùi ẩm thấp ấy cộng với mùi tanh hôi của đủ thứ thực phẩm như cá, thịt, nước mắm pha lẫn khiến khu hẻm chợ càng trở nên bẩn thỉu hơn. Thế nhưng, hết lớp khách hàng này đến lớp khách hàng khác cứ vô tư chen nhau vào ngồi ăn tại những dãy bàn được kê thấp lè tè ngay dưới những bãi rác như thế.

Chẳng những thế, khu chợ ăn uống lại nằm cạnh khu chợ rau và cá nên nước thải của khu chợ hàng tươi sống cũng "đổ" về đây tạo cho con hẻm chợ Kỷ Niệm rộng chừng 3m, hai bên là tường nhà sát nhau cao vút khiến hẻm chợ trở nên dơ bẩn, tanh hôi hơn. Tại đây, chúng tôi ghi nhận được cái thớt dùng để đánh vây, vẩy cá đặt ngay cạnh nồi nước dùng bán bún và bánh canh. Vẩy và cả ruột, phân cá được người bán hàng gạt ra ngay bên cạnh bàn ăn của khách. Sự đối lập giữa tanh, tươi và dơ bẩn với chín, sôi và phải đảm bảo vệ sinh cứ diễn ra quanh năm suốt tháng trong một không gian hẹp như thế. Người chưa quen khu chợ này khi mới bước vào sẽ ngửi thấy một mùi tanh tởm rất khó chịu. Vậy mà không ít người vẫn vô tư ngồi ăn uống.

Và cái cách người bán hàng chế biến thực phẩm ở đây cũng rất đáng... sợ. Với đôi tay trần, những người bán hàng rong bốc lấy mì sợi, bánh ướt, rồi cắt thịt tươi sống và thịt chín, chả lụa trên cùng một tấm thớt và cùng một con dao. Những đĩa rau mang ra cho khách chen lẫn với rau tươi là rau úng thối. Cũng đôi tay trần ấy, người bán hàng nhận và thối tiền cho khách. Và cũng đôi tay ấy, người bán hàng lại hốt hành phi, hành tươi và những thứ gia vị khác bỏ vào tô, đĩa thức ăn mang ra cho khách; làm đủ thứ việc khác, kể cả dọn những thứ rác tồn xung quanh bàn ăn. Cạnh đó là hàng cháo lòng của một người phụ nữ khác được bày ra trần trụi với những đĩa lòng cắt sẵn, đã thu hút lũ ruồi nhặng liên tục bám đậu... Cảnh bán hàng ăn như vậy gần như quá quen thuộc với những ai thường lui tới khu chợ này.

* Nhiều người bán, lắm kẻ mua

Rời khu chợ Kỷ Niệm trong cảm giác nhờn nhợn vì những hàng ăn, chúng tôi dạo qua những khu chợ khác như chợ: 57 (thuộc KP3, phường Thống Nhất), Tân Phong, Tân Hiệp, Tân Mai và Tam Hòa... thì cũng đều thấy có những hàng ăn uống được bày bán trong tình trạng thiếu vệ sinh như thế. Không ít hàng ăn như: bún, bánh ướt, phở... bày bán ngay lối đi lại của rất đông người và xe cộ. Và hầu hết những thứ thức ăn sáng và những phần cơm trưa đều được bày "lộ thiên" nên thu hút khá đông ruồi nhặng kéo đến. Vào mùa nắng nóng này, nhiều thứ thức ăn được bày ra mà không che đậy nên nhanh chóng bị khô quéo lại hoặc dễ bốc mùi, hôi thối. Thế nhưng, người bán hàng cứ tự nhiên chế biến và bán thức ăn cho khách hàng mà không có sự hâm, nấu lại.

Nhiều loại thức ăn được bày bán "lộ thiên" trong các chợ.

Còn ngay cạnh những chiếc bàn dùng để ăn thường là những xô nước dùng để rửa tô, đĩa mỗi khi khách ăn xong. Những xô nước rửa đi rửa lại nhiều lần ấy sẽ được đổ xuống ngay dưới chân bàn. Nơi nào có cống thoát nước thì nhanh chóng được khô ráo, còn không nước sẽ đọng lại quanh các bàn ăn. Nhưng đáng sợ nhất là những bàn ăn kê cạnh cống thoát nước. Hầu như tại các khu chợ đều có những hàng ăn như thế. Khách hàng ngồi vào ăn, nếu không quen rất khó thể nuốt nổi khi mà cống thoát nước bốc mùi hôi thối kinh khủng. Thế nhưng, điều đó dường như không quan trọng với rất không khách hàng ở các chợ!

Về thực trạng trên, ông Nguyễn Văn Bằng, nhân viên Ban quản lý chợ Tân Mai nói: "Chỉ có một số ít hàng ăn trong nhà lồng chợ thì chúng tôi thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Còn những người buôn bán bên ngoài nhà lồng thì không thuộc quyền quản lý của chúng tôi. Vì vậy, Ban quản lý chợ cũng chỉ biết trông chờ vào lương tâm của họ mà thôi".

Đó không chỉ là thực trạng của riêng chợ Tân Mai mà còn có ở hầu hết các khu chợ khác. Vấn đề đặt ra là việc quản lý mặt hàng thức ăn đường phố của chính quyền cơ sở đã được thực hiện như thế nào?