Hiện tại, theo báo cáo thì không địa phương nào còn tình trạng có hộ dân đói "giáp hạt", sống trong nhà tranh tạm bợ. Nhưng thực tế ở một số địa phương, nhất là những địa bàn vùng sâu, vùng xa thì người dân vẫn còn cảnh thiếu ăn cục bộ, thiếu chỗ ở lành lặn. Cho nên, hạt gạo cứu trợ và căn nhà nghĩa tình đối với họ hiện rất cần thiết.
Hiện tại, theo báo cáo thì không địa phương nào còn tình trạng có hộ dân đói "giáp hạt", sống trong nhà tranh tạm bợ. Nhưng thực tế ở một số địa phương, nhất là những địa bàn vùng sâu, vùng xa thì người dân vẫn còn cảnh thiếu ăn cục bộ, thiếu chỗ ở lành lặn. Cho nên, hạt gạo cứu trợ và căn nhà nghĩa tình đối với họ hiện rất cần thiết.
 |
| Gia đình KBrồm là hộ khó khăn nhất tại khu định canh - định cư A. |
Chỉ sau vài cơn mưa đầu mùa nhiều hộ gia đình ở khu dân cư ấy không vào rừng, không đi làm thuê mướn được nên cứ liên tục bị đứt bữa.
* Đói đầu mùa
Mưa đầu mùa liên tục trút nước xuống khu định canh - định cư (ĐC-ĐC) của đồng bào dân tộc Châu Mạ, Châu Ro ở ấp 2 và ấp 4 của xã Phú An (huyện Tân Phú). Cả nhà anh KBrồm (ở khu ĐC-ĐC A) đang tụm lại ngồi nhìn mưa. Vợ chồng KBrồm có 7 người con, đứa lớn nhất mới 14 tuổi, đứa nhỏ thì còn bú mẹ. KBrồm cho biết: "Mình rất sợ mưa vì mưa thì không có ai mướn làm công nhật. Không đi làm kiếm tiền mua gạo thì cả nhà mình không có cái gì để ăn".
Căn bếp của nhà KBrồm lạnh tanh, chỉ có một cái nồi móp méo và mấy cái chén dơ để trên sạp tre. Nhìn vào cái nồi chỉ còn sót vài mảnh vụn cơm lõng bõng trong nước, vợ KBrồm nói: "Cả nhà mới ăn cơm xong nhưng bụng vẫn còn đói lắm. Nhà 9 người nhưng chỉ nấu có 4 chén gạo. Thằng KLúi mới 10 tháng tuổi vẫn ăn cơm với muối được, nhưng cũng không có đủ cơm cho nó ăn".
Không riêng gì gia đình KBrồm, 16 hộ dân tại 20 ngôi nhà ở khu ĐC-ĐC A và B của xã Phú An liên tục bị thiếu ăn trong những ngày đầu mùa mưa này. Trưởng khu ĐC-ĐC B KChỏi nói: "Cái bụng đói thì cái chân không khỏe, cái tay nó yếu làm sao mà vào rừng hái được nhiều măng, rau rừng về ăn được". Còn già làng KĐiểu thì giải thích: "Mưa đầu mùa khiến cái bụng cồn cào vì không có ai thuê đi làm. Măng rừng chưa mọc. Mua gạo thiếu thì người ta không bán. Đói là không tránh khỏi".
Mặc dù đã được bố trí ĐC-ĐC, được Chính phủ đầu tư theo chương trình 134 để xây cho nhà ở ổn định nhưng đồng bào dân tộc tại đây vẫn chưa được cấp đất sản xuất. Hiện tại, cuộc sống của nhiều hộ dân ở đây gần như phụ thuộc vào làm thuê mướn. Khi không ai thuê mướn thì họ vào rừng hái măng, hái đọt may hoặc rau rừng để ăn qua ngày. Mà cuộc sống "hái lượm" từ rừng thì rất... bấp bênh. Mỗi khi có trận mưa lớn kéo dài thì nhà nào cũng co cụm lại. Cơm, cháo ăn kèm với rau rừng cho qua bữa đã trở nên bình thường.
* Không còn hộ đói?
Xã Phú An hiện tại đang được thụ hưởng chương trình 135 giai đoạn 2. Theo ông Nguyễn Thanh Tụng, Chủ tịch UBND xã Phú An, địa phương này đang triển khai nguồn vốn 800 triệu đồng đầu tư xây dựng hạ tầng và 200 triệu đồng dành chăm lo đời sống cho người dân như hỗ trợ: cây, con, hạt giống, phân và thuốc bảo vệ thực vật. Cũng theo ông Tụng, nhờ chính sách ĐC-ĐC, chương trình 135 và 134 cũng như nhiều chương trình, dự án khác đầu tư cho xã Phú An nên đời sống người dân trong xã đã thay đổi rất nhiều so với những năm trước đây. Theo ông Tụng, hiện tại tuy không còn hộ đói, nhưng số hộ nghèo theo tiêu chí mới chiếm 50% dân số của xã. Do không còn hộ đói nên chương trình cứu đói giáp hạt tại xã Phú An không còn triển khai nữa.
 |
| Già làng KĐiểu là hộ hiếm hoi có đất sản xuất ở khu vực này. |
Không còn chương trình cứu đói cho hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc khó khăn nên để sống, không ít người phải vào rừng hái măng, rau rừng để bán, để ăn qua ngày. Một số hộ khác thì ra các đại lý trong xã mua chịu lương thực, thực phẩm rồi làm trả công sau. Già làng KĐiểu không sợ phật ý cán bộ xã, nói với chúng tôi: "Đâu phải ai cũng bán thiếu cho bà con, nên nhiều hộ đói chỉ biết vào rừng hái rau, bẻ măng, nhổ nấm về ăn hoặc đổi lấy gạo ăn thôi. ĐC-ĐC chỉ có nhà ở nhưng lại không có đất sản xuất thì Nhà nước có cấp phát cây, con giống chúng tôi cũng không có chỗ đâu để cột bò, trồng tỉa, bón phân...".
Chính quyền xã Phú An không nhìn nhận có tình trạng đói đứt bữa trong dân. Theo lý giải của ông Nguyễn Minh Quế, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Phú An, thì: "Xã đã chỉ đạo các tổ chức đoàn thể quan tâm giúp đỡ các hộ hội viên khi họ gặp khó khăn, thiên tai, ốm đau, hoạn nạn. Đồng thời, xã luôn ưu tiên phân bổ quà, tiền, hàng cứu trợ cho các đối tượng này". Và chính quyền địa phương còn cho rằng, những hộ ở khu ĐC- ĐC trong xã thuộc diện nghèo, thường xuyên được quan tâm cứu trợ, giúp đỡ. Nhưng với đồng bào nghèo ít học, mù chữ thì không cần phân biệt đâu là hộ nghèo, cận nghèo, hộ đặc biệt khó khăn. Với họ, không có gạo ăn mỗi ngày nghĩa là cái bụng không no, cái chân không khỏe, cái tay biếng làm tức là nghèo, đói.
Qua tiếp xúc với các hộ đồng bào dân tộc nghèo và vài hộ người Kinh trong xã, chúng tôi ghi nhận được ý kiến của bà con: "Di dời dân ra khỏi rừng và xây nhà ĐC-ĐC, tặng nhà tình thương, hỗ trợ vốn là chưa đủ. Làm sao tạo nguồn quỹ đất cấp cho các hộ dân để bà con thật sự có cơ hội thoát nghèo. Như vậy mới là giải pháp căn cơ, bền vững". Chị KMũi (khu ĐC-ĐC A) có ý kiến thêm: "Không có đất sản xuất, cuộc sống chúng tôi vẫn là đi mót, lượm nông sản; vào rừng hái rau, măng về ăn; làm thuê mướn cho người khác mà sống. Nhà nước chỉ cứu trợ trong dịp lễ, tết, còn mùa mưa thì không. Đồng bào chúng tôi hiện vẫn còn đói ăn trong những tháng giáp hạt".
Ông Lê Văn Cúc, Phó ban chuyên trách công tác xóa đói giảm nghèo của tỉnh, khẳng định: "Mặc dù chương trình cứu đói giáp hạt tỉnh không còn duy trì, nhưng tỉnh đã phân cấp cho các địa phương về kế hoạch chăm lo cứu trợ người nghèo, người gặp hoạn nạn, khó khăn. Cho nên, nơi nào để xảy ra tình trạng thiếu đói trong dân, thì địa phương phải chịu trách nhiệm".
Đoàn Phú - Tấn Nhất
