Đồng Nai - ngày ấy, bây giờ
Kỳ 3: Chiến khu Đ xưa - Vĩnh Cửu nay

Trong chiến tranh, vùng đất Vĩnh Cửu hôm nay có 2 căn cứ cách mạng cực kỳ quan trọng: Trung ương Cục miền Nam và Chiến khu Đ. Và đây cũng là vùng đất chịu nhiều đau thương bởi bom đạn của kẻ thù. Còn hôm nay, người dân Vĩnh Cửu đã cùng nhau xây dựng quê hương giàu truyền thống thành vùng đất khá năng động.

Đường 768 nếu được nâng cấp, mở rộng sẽ thúc đẩy huyện Vĩnh Cửu phát triển mạnh hơn.

Trong chiến tranh, vùng đất Vĩnh Cửu hôm nay có 2 căn cứ cách mạng cực kỳ quan trọng: Trung ương Cục miền Nam và Chiến khu Đ. Và đây cũng là vùng đất chịu nhiều đau thương bởi bom đạn của kẻ thù. Còn hôm nay, người dân Vĩnh Cửu đã cùng nhau xây dựng quê hương giàu truyền thống thành vùng đất khá năng động.

* Những khó khăn

Vì là vùng đất của cách mạng và giáp ranh với sân bay quân sự Biên Hòa nên trong chiến tranh, kẻ thù thường xuyên oanh kích, rải chất độc hủy diệt con người, đất đai, cây cỏ nơi này. Do gánh chịu quá nhiều mất mát, đau thương nên trong khí thế của những ngày tháng 4-1975, khi quân đội ta tiến vào giải phóng Sài Gòn, thì quân dân huyện Vĩnh Cửu cũng đã nhất tề đứng lên giải phóng từng làng, xã của mình.

Ngày 29-4-1975, Đoàn đặc công 113 đánh chiếm căn cứ Hốc Bà Thức. Đại đội 26 của Huyện đội Vĩnh Cửu cùng du kích địa phương đánh chiếm các xã: Đại An, Tân Định. Sáng sớm ngày 30-4-1975, bộ đội huyện đánh chiếm Chi khu Công Thanh và các cán bộ thuộc cơ quan huyện nhanh chóng tiến vào tiếp quản. Lực lượng dân quân chính Đảng của huyện cùng du kích các xã thì kêu gọi dân vệ buông súng ra hàng. Đến 9 giờ cùng ngày toàn huyện Vĩnh Cửu được giải phóng.

Huyện Vĩnh Cửu của hôm nay vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng về vị thế quốc phòng và an ninh. Nơi đây còn là "lá phổi" quan trọng của TP.Biên Hòa và cả tỉnh Đồng Nai với Khu dự trữ thiên nhiên và di tích Vĩnh Cửu có diện tích rừng bao phủ gần trọn 3 xã: Mã Đà, Hiếu Liêm và Phú Lý. Huyện Vĩnh Cửu còn nổi tiếng là nơi có Nhà máy thủy điện và hồ Trị An với trữ lượng thủy sản lớn và tiềm năng khai thác du lịch khá phong phú. Nhưng đó cũng đồng thời là khó khăn mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện này phải vượt qua.

Với gần 70% trong số 110 ngàn hécta diện tích đất tự nhiên của huyện Vĩnh Cửu là rừng và bị ngập nước. Mặt khác, trên địa bàn huyện còn có 3 đường dây điện cao thế của quốc gia chạy gần như hết chiều dài của huyện nên gây ra nhiều trở ngại cho phát triển kinh tế, nhất là công nghiệp và dịch vụ của địa phương. Vĩnh Cửu còn là vùng đất "đường cùng" về hướng Đông Bắc và cả huyện chỉ có 2 tuyến giao thông chính nối với huyện Trảng Bom, TP.Biên Hòa khá nhỏ hẹp và xuống cấp. Điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của huyện.

* Phát huy nội lực

Tỷ trọng công nghiệp của Vĩnh Cửu chỉ chiếm 6,5% GDP trong cơ cấu kinh tế và thế mạnh của huyện này vẫn là nông nghiệp. Song, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Vĩnh Cửu đã có những kế hoạch, giải pháp khả thi với quyết tâm thực hiện cao để đưa địa phương vượt nghèo, trở thành huyện khá giả sau năm 2010.

Lãnh đạo huyện này cho biết, do Vĩnh Cửu không có nhiều điều kiện thuận lợi nên phải biết tận dụng từng lợi thế vốn có để khai thác tiềm năng một cách hiệu quả nhất. Ví dụ như phần đất còn lại ngoài rừng của xã Mã Đà và Phú Lý thì huyện cho chủ trương quy hoạch và nông dân đồng thuận là tập trung trồng cây xoài. Với khoảng 2.000 hécta cây xoài hiện tại đã thật sự góp phần giúp nông dân thoát nghèo và chứng minh sự đúng đắn trong việc quy hoạch của địa phương. Hay như khu vực Tân Triều có thuận lợi trồng bưởi. Từ việc trồng tự phát, hiện nay huyện đã quy hoạch và triển khai trồng tại vùng này 650 hécta cây bưởi; đến năm 2010 là 1.000 hécta. Cây bưởi Tân Triều không chỉ là cây thoát nghèo cho nông dân mà là cây... làm giàu của không ít người dân nơi đây. Từ việc phát triển vườn bưởi quy mô lớn này còn mở ra cho Vĩnh Cửu phát triển dịch vụ du lịch, thương mại trong tương lai.

Công nghiệp ở Vĩnh Cửu phát triển, góp phần giải quyết việc làm cho người dân tại địa phương.

Các xã: Bình Hòa, Thạnh Phú, Thiện Tân... nằm cạnh TP.Biên Hòa nên có lợi thế để thúc đẩy phát triển về nhiều mặt. Ngoài khu công nghiệp Thạnh Phú, cụm công nghiệp Thạnh Phú, Thiện Tân cũng là những dự án tận dụng lợi thế và kết nối với đô thị Biên Hòa. Thậm chí, ngay cả xã Trị An xa xôi, huyện vẫn tìm được nhà đầu tư dự án 50 hécta cho sản xuất giày, da, vải. Ban chấp hành Đảng bộ huyện còn bàn bạc rất kỹ và được sự đồng thuận của tỉnh, trong thời gian tới một phần xã thuần nông Bình Hòa sẽ được "nâng cấp" thành đô thị khi khu dân cư ở xã này được triển khai. Hoặc như cụm dân cư Tín Khải (ở xã Thạnh Phú) cũng đã được triển khai và sẽ góp phần mở ra cơ hội phát triển dịch vụ, thương mại cho địa phương. Đặc biệt, lãnh đạo huyện đã tìm được tiếng nói chung với người dân và nhà đầu tư triển khai xây dựng công viên nghĩa trang ngay dưới đường điện cao thế và trong các khu đất sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả. Hiện nay, công viên nghĩa trang Vĩnh Hằng với diện tích khoảng 120 hécta nằm trên địa bàn xã Tân An đang trong giai đoạn bồi thường cho một số hộ dân còn lại và sẽ khởi công xây dựng vào giữa năm nay. Theo đánh giá của nhiều người, đây là giải pháp tối ưu nhất cho vùng đất này phát triển.

Kinh tế phát triển, các xí nghiệp mở ra đã thật sự đem lại quyền lợi nhiều mặt cho người dân. Kinh doanh nhà trọ, dịch vụ ăn uống, chợ... phát triển rất mạnh. Và những lao động trẻ, có học vấn trong huyện được tạo mọi điều kiện để vào làm việc có thu nhập ổn định tại các doanh nghiệp đóng trên địa bàn.

Nhóm PV