Từ thành phố Trường Sa, thủ phủ của tỉnh Hồ Nam, đi về hướng Tây Nam khoảng 100km, đoàn cán bộ Công đoàn Đồng Nai đến thành phố Tương Đàm mà tên xưa gọi là Trấn Giang Nam - quê hương của Mao Trạch Đông. Sau cách mạng Trung Quốc thành công, một phần của huyện Tương Đàm được tách ra lập thành phố Tương Đàm và sau này được nâng lên thành phố cấp địa khu, tức thành phố trực thuộc Hồ Nam.
Từ thành phố Trường Sa, thủ phủ của tỉnh Hồ Nam, đi về hướng Tây Nam khoảng 100km, đoàn cán bộ Công đoàn Đồng Nai đến thành phố Tương Đàm mà tên xưa gọi là Trấn Giang Nam - quê hương của Mao Trạch Đông. Sau cách mạng Trung Quốc thành công, một phần của huyện Tương Đàm được tách ra lập thành phố Tương Đàm và sau này được nâng lên thành phố cấp địa khu, tức thành phố trực thuộc Hồ Nam. Tương Đàm có diện tích 5.015km2 và dân số hơn 2,7 triệu người, tức gần bằng tỉnh Đồng Nai về quy mô diện tích và dân số. Nơi đây có dòng Tương Giang xinh đẹp chảy qua rồi đổ vào hồ Đông Đình tạo ra đồng bằng rộng rãi, ở phía Đông, ba mặt còn lại là những dãy núi thấp kéo dài hàng trăm ki-lô-mét.
 |
| Đường vào nhà Chủ tịch Mao Trạch Đông. |
Đoàn chúng tôi háo hức về thăm quê hương người khai sinh ra nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa. Bỏ lại sau lưng những phố xá, nhà cao tầng vì sau đó là đường cao tốc, xe chạy trong mưa rơi lác đác và khí trời se lạnh với khoảng 110C đến 130C. Anh Su Ma Cao, cán bộ đối ngoại của Công hội Hồ
Được vinh dự này là nhờ có đại biểu Quốc hội Việt Nam Huỳnh Tấn Kiệt, giống như nữ Chủ tịch Công đoàn Hồ Nam Lưu Liên Ngọc cũng là đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc. Điều làm chúng tôi ngạc nhiên là ven hai bên đường những chân ruộng bậc thang đã thu hoạch, xa xa cũng có nhiều căn nhà dưới chân dãy núi Thiếu Sơn mà đa phần đều là nhà xây 2 tầng và hệ thống đường đi lại phần lớn đã được bê tông hóa và điện khí hóa. Các bạn Trung Quốc nói rằng đó là kết quả của tinh thần văn minh nông thôn và phương châm "Tam Khang", tức là đủ ăn, đủ mặc, được học hành của Chính phủ Trung Quốc.
Càng vào sâu bên trong khu vực Thiếu Sơn - một thành phố có 120 ngàn dân thuộc thành phố Tương Đàm, trong đó có nhiều dân tộc thiểu số chuyên sống về nông nghiệp và du lịch, chúng tôi nhận thấy một không khí hối hả cho ngày kỷ niệm 115 năm ngày sinh Chủ tịch Mao Trạch Đông 26-12-2008. Người dân ở đây đang sửa sang lại mặt tiền các ngôi nhà, lát gạch các con đường, trồng thêm cây xanh, thảm cỏ, khóm hoa ở ven đường, nhất là khu vực Quảng trường Mao Trạch Đông được xây dựng ở giữa 2 dãy núi. Do đang thi công, gạch đá ngổn ngang nên người ta đã phải dùng vải đỏ bao bọc lại bức tượng đồng Mao Chủ tịch. Đây là bức tượng được đúc bằng đồng cao 10,1mét, nặng 5 tấn được dựng vào năm 1993 nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của người con Thiếu Sơn.
***
Hòa trong dòng xe và người đổ về ngôi nhà của Chủ tịch Mao, chúng tôi được cả Chủ tịch và Phó chủ tịch Công hội Thiếu Sơn đón tiếp niềm nở và giao cho chị Lưu Lệ Hồng, cán bộ Công đoàn thành phố Thiếu Sơn, đã từng là hướng dẫn viên du lịch giới thiệu về nhà lưu niệm Mao Trạch Đông. Đây là một ngôi nhà gồm 13 gian theo kiểu dáng chữ khẩu của vùng nông thôn của Trung Quốc, trong đó có một dãy nhà tranh và 4 dãy nhà lợp ngói âm dương, vách gạch, nền đá dựa lưng vào rừng trúc và hướng ra một ao sen đối diện cũng là một dãy núi Nam Sơn. Trong các gian phòng ở đây đáng lưu ý là phòng của ông, bà Văn Thi và Thiệu Sinh cũng là nơi ông Mao ra đời năm 1883 và phòng ngủ và nơi học hành của ông Mao thời niên thiếu.
Ngôi nhà nơi chôn nhau cắt rốn của một trong 100 người nổi tiếng nhất thế giới trong thế kỷ 20 có lẽ cũng giống như bao ngôi nhà ở nông thôn Trung Quốc cuối thế kỷ 19 đã trở thành nét độc đáo dưới chân dãy "Thất thập nhị Nam Sơn" hùng vĩ, mặc dù dưới chân núi gần đó là nhà xây cao tầng bằng bê tông cốt thép. Nó nổi tiếng bởi nó hài hòa giữa chốn núi rừng hoang dã mà hơn nữa nó là nơi sinh của người lập nước Trung Hoa mới.
Cách nhà lưu niệm Mao Trạch Đông độ 4km có một địa danh gọi là Động Đích Thủy nằm sâu trong một hẻm núi hẹp với một lối vào duy nhất được cảnh sát vũ trang canh gác còn kỹ lưỡng hơn ở nhà lưu niệm.
Người hướng dẫn kể, trước cải cách, đây là một nơi hoàn toàn bí mật với người dân địa phương, mặc dù người ta biết mơ hồ có một công trình xây dựng trong hẻm núi này và những chiếc xe chở các "ông lớn" vào trong núi nhưng không biết là ai và làm gì?
Đến nay, bí ẩn của Động Đích Thủy đã được người dân địa phương và du khách biết đến như một nơi làm việc của Chủ tịch Mao. Theo đó, từ năm 1962, chính quyền đã cho xây một khu biệt thự xinh xắn có kết cấu phòng ốc gần như ở Trung Nam Hải, ở Bắc Kinh và đến năm 1970 tiếp tục xây dựng những đường hầm, gian phòng bí mật trong lòng núi mà đến nay, người hướng dẫn chương trình cũng chỉ biết những gì mình được biết. Nơi đây chính là một trong những nơi làm việc của Chủ tịch Mao và các nhà lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc. Cạnh phòng nghỉ của Chủ tịch Mao có phòng nghỉ, phòng tắm, phòng làm việc của Giang Thanh, nhưng theo người thuyết minh những gian phòng này chưa bao giờ sử dụng, vì Giang Thanh chưa bao giờ đến đây.
Giang Thanh, phu nhân của Chủ tịch Mao - một trong những nhân vật chủ chốt của "bè lũ bốn tên" đã bị tuyên án tử hình, nhưng không xử tử. Đó là một bi kịch của lịch sử Trung Hoa hiện đại đã kéo lùi sự năng động của người Trung Quốc bởi cuộc cách mạng văn hóa điên rồ.
Cũng trong quần thể không gian kiến trúc của quê hương Chủ tịch Mao còn có một rừng gồm 50 bia lớn, nhỏ, kích cỡ khác nhau, chất liệu khác nhau được xây dựng thành 5 khu khác nhau trên triền núi Thiếu Sơn. Trên các bia, người ta khắc 26 bài thơ của Mao được sáng tác ở các thời điểm khác nhau và số bài thơ còn lại của các tác giả khác sáng tác về đề tài chiến tranh cách mạng Trung Quốc. Nếu tính cả những bài thơ khắc vào vách đá ở Động Đích Thủy của ông Mao và nhà lãnh đạo khác thì cả khu vực này có khoảng 100 bài thơ được đề trên đá. Trong đó, có tấm bia lớn nhất dài 12,26 mét, cao 8,3 mét, dày 0,99 mét được đề bài thơ thất tuyệt "Về Thiếu Sơn" theo bút tích của ông Mao. Những con số này đều có ý nghĩa của nó, mà theo anh Chung Vĩ Hồng giải thích là 26-12 là ngày sinh, 9-9 là ngày mất và 83 là tuổi thọ của ông Mao.
***
Nếu như trên chót vót đỉnh núi Thiếu Sơn, có phần mộ ông nội của Mao Trạch Đông và nơi đây đã sinh ra cho Trung Quốc một nhà lãnh đạo chiến tranh du kích kiệt xuất và một nhà chính trị nổi tiếng thế giới thì bản thân sự nghiệp của ông Mao đã làm nên niềm tự hào của quê ông Thiếu Sơn - Tường Đàm - Hồ Nam. Nếu không có ông Mao thì cái làng quê dưới chân núi Thiếu Sơn có khoảng 10.000 người và phần lớn đều mang họ Mao chắc ít người biết đến như bao ngôi làng khác ở nông thôn Trung Quốc rộng lớn.
Không chỉ có Mao Trạch Đông, người ta còn biết Hồ Nam là quê hương của Lưu Thiếu Kỳ, Phó thủ tướng Quốc vụ Viện Trung Hoa: của Đảm Tự Đồng, được mệnh danh là "Lục quân tử Mậu Tuất", Đại nguyên soái, Hạ Long, Bành Đức Hoài và cả Mã Anh Cửu, người đứng đầu lãnh thổ Đài Loan. Xa hơn là Đỗ Phủ, Nhạc Phi, Văn Thiên Tường, Khuất Nguyên, Giản Nghị là những nhà thơ, nhà văn đã để lại cho đời những tác phẩm văn học nổi tiếng trên văn đàn thế giới.
Tất nhiên, mỗi một con người dù là thi nhân hay danh tướng, là người quân tử hay kẻ tiểu nhân đều có số phận riêng gắn với thời đại họ đã sống. Những con người kiệt xuất của Hồ Nam cũng bi kịch riêng, đôi khi não lòng, song cái quý giá nhất là họ đã làm nên lịch sử, góp phần trực tiếp và gián tiếp làm nên một nước Trung Hoa hiện đại từ một đất nước lạc hậu bị ngoại bang xâu xé.
Có lẽ, hình ảnh chiếc cày bằng gỗ để trong gian nhà kho của gia đình Mao Trạch Đông đến chiếc phi thuyền Thần Châu 5, Thần Châu 6 do Lưu Đại Vỹ lái vào vũ trụ đã nói lên một chặng đường phát triển thần kỳ của nước Trung Hoa mới do Mao Trạch Đông khai sáng.
Mai Sông Bé
