Cơ sở bảo trợ xã hội "chui"

Kỳ 1: Cơ sở "nhiều không"
Đó là Cơ sở nuôi dưỡng trẻ mồ côi và khuyết tật Bé Thơ, tại số D877 tổ 22, khu phố 8, phường Long Bình (TP. Biên Hòa). 13 năm nay (thành lập năm 1995) dù không có giấy phép hoạt động nhưng cơ sở này vẫn ung dung nuôi dưỡng rất nhiều trẻ mồ côi và khuyết tật, nhận cả tài trợ từ các cá nhân và tổ chức ở nước ngoài, bất chấp các quy định của pháp luật...

Đó là Cơ sở nuôi dưỡng trẻ mồ côi và khuyết tật Bé Thơ, tại số D877 tổ 22, khu phố 8, phường Long Bình (TP. Biên Hòa). 13 năm nay (thành lập năm 1995) dù không có giấy phép hoạt động nhưng cơ sở này vẫn ung dung nuôi dưỡng rất nhiều trẻ mồ côi và khuyết tật, nhận cả tài trợ từ các cá nhân và tổ chức ở nước ngoài, bất chấp các quy định của pháp luật...

Quá 12 giờ trưa, các em vẫn ráng ngồi đan lát để kịp giao hàng.

Trong vai những "nhà tài trợ", chúng tôi tìm đến Cơ sở nuôi dưỡng trẻ mồ côi và khuyết tật Bé Thơ -  theo cách tự xưng của chủ cơ sở với mọi người. Từ đầu con hẻm ngoằn nghèo, lởm chởm ổ gà ổ voi ở khu phố 8, phường Long Bình, quẹo phải quẹo trái rất nhiều lần chúng tôi mới đến một khu vực nồng nặc mùi bởi hàng chục hộ chăn nuôi heo vây quanh, đó là nơi tọa lạc của cơ sở bé Thơ. Điều khiến chúng tôi giật mình cảm thấy không yên tâm, là cơ sở nuôi dạy trẻ này nằm ngay dưới một trụ điện cao thế.

Cơ sở Bé Thơ cũng khá rộng rãi, nhưng lúc chúng tôi đến, nơi đây ngổn ngang gạch, cát, xi măng vì đang xây dựng mở rộng thêm, mặc dù đây là khu vực nằm trong qui hoạch mở rộng khu công nghiệp Amata. Đã quá 12 giờ trưa, nhưng bên trong cơ sở Bé Thơ vẫn thấy độ khoảng chục em nhỏ từ 5 đến 12 - 13 tuổi đang chăm chỉ ngồi đan lát những chiếc giỏ, rổ bằng lá buông. Bà Vũ Thị Vinh, chủ cơ sở cho biết, vì hôm nay phải giao hàng gấp nên các cháu phải cố làm cho xong mới được nghỉ. Trông thấy khách lạ, các em đồng thanh cất tiếng chào rất ngoan ngoãn, lễ phép trong lúc tay vẫn thoăn thoắt đan.

Sâu vào bên trong là cảnh trên 20 cháu bé từ 3-5 tuổi nằm sắp lớp ngủ trên những chiếc chiếu trải ngay trên nền đất. Không mùng mền, không gối, thậm chí cũng không có một chiếc quạt hay một khoanh nhang muỗi, ấy thế mà các cháu bé vẫn ngủ ngon lành. Cũng trong gian phòng này, có 4 cháu sơ sinh đang nằm ngủ trong nôi. Lật một chiếc mùng phủ trên nôi, bà Vinh khoe cháu bé mà bà vừa nhận về nuôi cách đây mấy ngày. Mẹ của bé là công nhân, sinh ra đã bỏ bé ngay ở khu phòng trọ tại phường Long Bình nên bà Vinh đón về nuôi, đặt tên là bên cạnh cháu C., một bé khác khoảng 3 tháng tuổi đang cố gắng lật. Trông thấy chúng tôi, bé ra sức "bắt chuyện" rất dễ yêu. Đây cũng là một trường hợp bị mẹ bỏ rơi, được cơ sở đón về nuôi cách đây 2 tháng - theo lời của bà Vinh. Trong một gian phòng bên cạnh, có một số cháu khuyết tật như bị bệnh down, bại liệt và câm điếc bẩm sinh đang được các cô bảo mẫu chăm sóc.

Ở khu phòng ăn, một số cháu lớn độ khoảng 15 tuổi trở lên đang tranh thủ ăn trưa để quay ra làm tiếp cho kịp tiến độ giao hàng. Bữa ăn cũng khá tươm tất, gồm canh bí đao, cá biển chiên và đậu xào nhưng các em ăn uể oải. Bữa cơm diễn ra trong im lặng, không một tiếng nói.

"Khoe" với chúng tôi, bà Vinh cho biết hiện cơ sở Bé Thơ nhận nuôi 126 cháu, trong đó có  9 cháu sơ sinh, 67 cháu đang độ tuổi đến trường được cơ sở gởi đi học ở các trường tiểu học, THCS gần đó. Có 5 cháu đang học đại học cũng được cơ sở chu cấp tiền ăn, học. Các cháu được nuôi dưỡng tại đây phải phụ giúp với cơ sở để kiếm tiền trang trải sinh hoạt phí, nên ngoài giờ học tất cả các cháu đều phải lao động thêm. Chỉ vào nhóm em nhỏ đang thoăn thoắt đan giỏ, bà Vinh bảo có bé mới 5 tuổi đã làm rất thành thạo.

Theo bà Vinh, trước đây cơ sở rất xập xệ, nhếch nhác, nhưng nhờ sự hỗ trợ giúp đỡ của các nhà hảo tâm, trong đó có giám đốc một công ty đầu tư nước ngoài ở KCN Biên Hòa 1 nên bà đã xây dựng cơ sở khang trang hơn, như nâng nền nhà, xây lại bếp, nhà vệ sinh và xây mới thêm một số phòng. Nhưng khi chúng tôi hỏi về tình trạng pháp lý của cơ sở, thì bà Vinh "thú thật": cơ sở hoạt động không có giấy phép, vì bà sợ nếu làm giấy phép thì phải hiến đất cho nhà nước, rồi mất đất (!). Ngay cả đất của cơ sở cũng chưa được cấp giấy chủ quyền vì nằm trong khu quy hoạch, vì thế những cơ sở hạ tầng mà bà đang hối hả làm kiên cố cũng không có giấy phép xây dựng của cơ quan chức năng.

Đây là một cơ sở "nhiều không": không giấy phép hoạt động, không giấy phép xây dựng, không đảm bảo vệ sinh môi trường và không an toàn khi nằm dưới trụ điện cao thế...

Thanh Thúy