Giải pháp nào để hạn chế đình công?

Qua hơn nửa tháng 1-2008, trên địa bàn Đồng Nai đã xảy ra nhiều vụ đình công với những đòi hỏi quyền lợi của người lao động. Song vấn đề đáng quan tâm là một số vụ đình công còn sai luật, nhằm tạo áp lực doanh nghiệp và quá khích.

Qua hơn nửa tháng 1-2008, trên địa bàn Đồng Nai đã xảy ra nhiều vụ đình công với những đòi hỏi quyền lợi của người lao động. Song vấn đề đáng quan tâm là một số vụ đình công còn sai luật, nhằm tạo áp lực doanh nghiệp và quá khích.

Tham quan, vui chơi giải trí, hình thức chăm lo đời sống tinh thần cho người lao động.

* Đình công: Xung quanh lợi ích

Hầu hết các cuộc đình công xảy ra trong thời gian gần đây đều xuất phát từ những yêu cầu về lợi ích như đề nghị nâng lương cao hơn mức quy định tối thiểu, thêm phụ cấp, nâng chất lượng bữa ăn... Và cuộc đình công khiến dư luận chú ý nhất là vụ xảy ra tại Công ty TaeKwang Vina (KCN Biên Hòa 2) từ ngày 27-11 đến 2-12-2007. Công nhân tham gia đình công đã yêu cầu lãnh đạo công ty chi trả tiền phụ cấp đi lại, nhà ở... Sau 5 ngày đình công, ban giám đốc Công ty TaeKwang Vina đã đồng ý chi thêm phụ cấp đi lại là 70 ngàn đồng/người. Sau TaeKwang Vina, một số vụ đình công xảy ra sau đó, người lao động đều "xoáy" vào yêu cầu chi trả hoặc tăng thêm các loại phụ cấp này.

Điều đáng chú ý là người lao động tại nhiều công ty khi đưa kiến nghị đều lấy bản thông báo chi trả phụ cấp đi lại của Công ty TaeKwang Vina làm căn cứ yêu cầu doanh nghiệp thực hiện y như vậy, bất chấp doanh nghiệp khác nhau về ngành nghề, về tình hình sản xuất - kinh doanh. Một số cuộc đình công trong số này đã phần nào được giới chủ lưu tâm, như Công ty Mitsuba M-tech đồng ý chi trả phụ cấp đi lại và nhà ở; Công ty Boramtek Việt Nam tăng thêm 50 ngàn đồng chuyên cần vào lương cho công nhân; Công ty Technopia đồng ý cộng thêm vào tiền thâm niên 5 ngàn đồng/năm công tác, đồng thời chi trả phụ cấp độc hại là 5% nhân với lương cơ bản; Công ty Seorim hỗ trợ thêm tiền đi lại và nhà ở là 50 ngàn đồng/tháng...

Tuy nhiên, không phải vụ đình công nào cũng đem lại kết quả như mong muốn của người lao động. Tại các Công ty sơn Nippon, Epic Designer, Flemming, Rostaing..., lãnh đạo doanh nghiệp cho biết đã thực hiện mức lương tối thiểu cao hơn quy định nên không đồng ý tăng thêm, các loại phụ cấp tùy theo tình hình sản xuất thì sẽ xem xét giải quyết sau.

* Không nên tạo áp lực

Xét về cơ bản, nguyên nhân dẫn đến các vụ đình công thời gian gần đây là do thu nhập của người lao động quá thấp so với mặt bằng giá. Cứ tính theo mặt bằng lương chung, một công nhân mới bước vào nghề sau 2 tháng thử việc được mức lương là 963 ngàn đồng, cộng thêm tất cả các khoản phụ cấp (nếu có) cũng chỉ từ 1,1-1,2 triệu đồng/tháng. Làm hơn một năm mới được tăng lương với khoảng cách tối thiểu giữa bậc lương liền kề theo quy định là 5%, tức khoảng 50 ngàn đồng, trong khi đó vật giá tăng cao. Rõ ràng thu nhập thực tế của người lao động ngày càng sút giảm.

Ở một số công ty như Nam Yang, Unipax, Mitsuba..., người lao động cho biết đã đưa kiến nghị lên ban giám đốc từ nhiều tháng trước nhưng không được giải quyết. Về phía các cơ quan chức năng, tất cả các biện pháp chủ động ngăn ngừa đình công đều được đưa ra áp dụng như tăng cường thanh kiểm tra tình hình chấp hành pháp luật lao động tại các doanh nghiệp, nắm bắt nguyện vọng của người lao động... nhưng việc tranh chấp về lợi ích vẫn xảy ra.

Không thể phủ nhận một thực tế rằng đình công là biện pháp đấu tranh đòi quyền lợi nhanh nhất, hiệu quả nhất của người lao động. Nếu căn cứ vào Bộ luật Lao động, thì rõ ràng những yêu cầu về lợi ích như trên của công nhân không có cơ sở pháp lý để giải quyết mà chỉ do thỏa thuận hai bên giữa người lao động với người sử dụng lao động. Thế nhưng ở một số nơi, những yêu cầu "không thể" của người lao động đã biến thành "có thể". Như vậy, một khi người lao động được thỏa mãn yêu cầu và cuộc sống được đảm bảo thì chuyện tranh chấp về lợi ích đã không xảy ra. Cần thấy rằng ở một số doanh nghiệp có thu nhập cao, chuyện đình công đã không xảy ra.

Người lao động tại Công ty Mitsuba M-tech đình công rất ôn hòa.

Vấn đề đặt ra ở đây là tất cả các cuộc đình công dù là yêu cầu về quyền hay lợi ích đều diễn ra không đúng luật. Đáng trách hơn, một số vụ đã không mang tính chất thương lượng ôn hòa, như một số công nhân quá khích tại Công ty Seorim đã cắt đứt băng tải chuyền sản xuất trị giá trên 250 triệu đồng, còn ở các công ty Epic Designer, Unipax đã xảy ra vụ đập phá tài sản, ném mắm tôm, gạch đá vào cán bộ công ty...

Ông Huỳnh Văn Tịnh, Phó chủ tịch Liên đoàn lao động tỉnh cho biết, Công đoàn ủng hộ người lao động đòi hỏi lợi ích hợp pháp, chính đáng, nhưng phải bằng con đường thương lượng chứ không thể đình công để gây áp lực như người lao động tại các doanh nghiệp đã làm trong thời gian vừa qua. Người lao động cần ý thức hơn vai trò và vị trí của mình, thay đổi những thói quen tùy tiện có thể gây hậu quả xấu cho bản thân và cộng đồng.

Thanh Thúy