Điều kiện không đảm bảo, nguy cơ sang chấn tâm lý cao

Ở môi trường thuận lợi, trẻ có cơ hội để phát triển toàn diện.

Dịch vụ trông trẻ tư nhân đang trở nên phổ biến tại các thành phố, đặc biệt là thành phố công nghiệp như Biên Hòa. Dịch vụ này phát triển khi nhu cầu về việc gửi trẻ ngày càng cao bởi tính chất công việc của cha mẹ trẻ và việc cung cấp loại dịch vụ này của Nhà nước chưa đáp ứng được nhu cầu đó. Bên cạnh những mặt được của loại hình dịch vụ này thì cũng có một số mặt hạn chế. Trong đó có  tình trạng các rối nhiễu tâm lý và các rối loạn tâm thần mà trẻ em mắc phải khi được gửi tại các cơ sở trông trẻ tư nhân...

* Biết không đảm bảo, vẫn phải gửi!

Bé T.T, 18 tháng tuổi, có ba mẹ đều là công nhân làm việc tại KCN  Biên Hòa 2. Khi bé mới được 4 tháng tuổi, cha mẹ đã gửi bé tại nhà một bà trông trẻ tư nhân ở gần nhà trọ (phường Long Bình Tân, TP. Biên Hòa). Bé được gởi sớm vì mẹ của bé phải đi làm khi hết thời gian nghỉ phụ sản, trong khi hai bên nội, ngoại đều ở ngoài Bắc không thể vào trông được. Gần đây bé có biểu hiện thường giật mình khóc thét về đêm... Bé được xác định ban đầu là do một cơn lo hãi khi phải xa mẹ. Trong khi đó, mẹ của bé thừa nhận việc gửi con tại một điểm giữ trẻ tư nhân là nguy hiểm nhưng cũng đành liều vì nếu không gửi thì không còn cách nào khác. Nhà của bà giữ trẻ chỉ rộng khoảng 35m2 mà trông đến gần 10 đứa trẻ, chủ yếu là con em của công nhân tại các khu công nghiệp gần đó. Trong khi đó, bà giữ trẻ đã gần 50 tuổi, nghỉ mất sức ở nhà. Một mình bà phải trông từng ấy trẻ nên sự chăm sóc hoàn toàn là không có.

Còn bé T.H, đã 20 tháng tuổi nhưng vẫn chưa biết nói một từ nào. Bên cạnh đó, bé thường xuyên có hung tính như đánh chị, đập đồ đạc... mặc dù ba mẹ của bé đều là công nhân viên chức, mọi sinh hoạt trong gia đình đều rất nề nếp. Theo như lời mẹ của bé thì khi bé được 6 tháng tuổi đã phải gửi ở nhà một cô giữ trẻ tư nhân để mẹ đi làm do hết thời gian nghỉ phụ sản. Cô giữ trẻ vốn là công nhân may ở một công ty, thấy nghề giữ trẻ đang có nhu cầu cao và thu nhập khá hơn nên bỏ việc công ty, ở nhà trông trẻ. Nhà cô lại có hai cậu con trai rất hư và vợ chồng cô cũng thường đánh, chửi nhau. Chính điều đó đã tiêm nhiễm vào hành vi của bé T.H khiến bé thường có những hành vi không tốt đó. Mặc dù ba mẹ bé T.H phải trả tiền dịch vụ giữ trẻ với giá cao do cô giữ trẻ chỉ chăm sóc mình bé T.H, nhưng gia đình đang lo lắng khi bé đã có những biểu hiện đáng lo ngại như trên.

* Có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và hình thành nhân cách ở trẻ

Không cần phải nói, có lẽ ai cũng hiểu rõ vấn đề mà chúng tôi muốn đề cập: tình trạng những rối nhiễu tâm lý, thậm chí là những rối loạn tâm thần mà nhiều trẻ em hiện nay mắc phải do ảnh hưởng từ các nhà giữ trẻ tư nhân. Xác định hậu quả của tình trạng này, chúng ta thấy rằng dù ở góc độ nào thì việc gửi trẻ ở một nơi không có chuyên môn nghiệp vụ đều có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến đời sống tâm lý của trẻ, nhất là ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách của trẻ sau này.

Nơi giữ trẻ tư nhân là nơi mà ở đó về không gian và địa điểm hoàn toàn không phù hợp với việc nuôi và dạy một đứa trẻ, nhất là trong thời gian trẻ đang bắt đầu có nhận thức và phát triển cả về thể chất lẫn đời sống tâm lý. Bên cạnh đó, 100% cơ sở giữ trẻ tư nhân đều không hề có các cô giáo được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ, thậm chí một số cô và cả các bà giữ trẻ có trình độ văn hóa thấp và văn hóa ứng xử rất yếu. Hơn thế, ở các cơ sở này, một người thậm chí giữ 5 đến 10 trẻ, vì vậy sự chăm sóc và yêu cầu đảm bảo an toàn cho trẻ là điều không thể thực hiện được. Chính những yếu tố đó là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới các sang chấn tâm lý và rối loạn tâm thần ở trẻ khi được gửi ở các nơi giữ trẻ tư nhân.

Trẻ lần đầu tiên đi nhà trẻ thường có rất nhiều khó khăn khi phải xa mẹ, xa tổ ấm mà chúng thường xuyên được chăm sóc, chiều chuộng. Theo các nhà tâm lý học mầm non thì việc xây dựng vườn trẻ là cực kỳ quan trọng cho sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Trong khi đó nhà trẻ tư nhân khi không đủ điều kiện về chuyên môn, cơ sở vật chất thường để lại hậu quả rất lớn cho sự hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ em.Thậm chí, một số trẻ còn bị ảnh hưởng đến các rối loạn tâm thần.

Nguyên nhân của việc rối nhiễu tâm lý và các rối loạn tâm thần ở trẻ em được gửi ở các nhà trẻ tư nhân chính là do điều kiện sinh hoạt ở các nơi này hoàn toàn không phù hợp như ở nhà trẻ. Bên cạnh đó, đa phần những người đứng ra nhận trẻ tư nhân thường không có chuyên môn nghiệp vụ, thậm chí nhiều người có trình độ văn hóa thấp, cách ứng xử thiếu văn hóa và thậm chí có bạo hành trong môi trường này. Tuy nhiên, có một thực tế là hiện nay nhu cầu về việc gửi trẻ dưới 18 tháng tuổi là rất cao, trong khi đó Nhà nước lại chưa đáp ứng được nhu cầu này. Do vậy, các bậc phụ huynh bắt buộc phải gửi con mình tại các cơ sở tư nhân, mà họ biết rõ là không đảm bảo. Chính vì vậy, đã đến lúc Nhà nước, cụ thể là ngành giáo dục phải nhìn nhận và giải quyết vấn đề này một cách rõ ràng, thấu đáo hơn.

Việc xã hội hóa giáo dục là cực kỳ quan trọng và là giải pháp tốt. Nên tạo điều kiện cho tư nhân mở các nhà trẻ. Các nhà trẻ, dịch vụ giữ trẻ tư nhân khi hoạt động phải có sự cấp phép, quản lý chặt chẽ của cơ quan chức năng. Có như vậy mới đảm bảo được nhu cầu và chất lượng về giáo dục mầm non nói chung và chăm sóc trẻ em nói riêng.

Lê Minh Công

(Bệnh viện tâm thần Trung ương 2)