Hương ngâu

Cây ngâu có tuổi thọ hàng trăm năm của gia đình ông Võ Văn Phu tại ấp 2, xã Bình Lợi, huyện Vĩnh Cửu.

Ngâu là một loài cây mọc hoang dại chỉ thấy còn sót lại rất ít ở khu vực Tân Uyên (tỉnh Bình Dương) và Vĩnh Cửu (tỉnh Đồng Nai). Ở Biên Hòa, có quán nhậu đã từng một thời nổi tiếng với đặc sản rượu ngâu. Nhưng số người biết đến ngâu cũng chỉ là con số rất khiêm tốn. Ngày xưa, ngâu chỉ được dùng để chưng ngày Tết vì khi chín nó có màu vàng rất đẹp và tỏa ra một mùi hương thơm dìu dịu. Những năm đói kém, ngâu được mọi người xẻ đôi và dùng muỗng xúc ăn như một món lót dạ, một món lót dạ rất đặc biệt bởi sự ngọt ngào của dòng mật sánh như mật ong, mùi thơm của hương thiên nhiên và nét đặc biệt nhất của Ngâu là có vị the cay như một loại tinh dầu...

Người biết đến ngâu đã ít, người biết đến cây ngâu càng ít hơn, nhất là những cây ngâu thọ hàng trăm năm tuổi. Cây ngâu càng già, mật ngâu càng ngon, rượu ngâu càng thơm. Không biết ngâu có mấy loại nhưng tôi đã được biết đến hai loại, một loại trái tròn giống như trái đào tiên nhưng nhỏ hơn, một loại hơi dài trông giống trái cóc nhưng lớn hơn (có trái phải lớn hơn đến ba, bốn lần). Theo người ta nói thì trái ngâu tròn không ngon bằng trái dài. Ngâu thường chín vào khoảng cuối tháng 11 đến đầu tháng chạp âm lịch. Cận Tết âm lịch, một số chợ ở Biên Hòa bày bán ngâu với giá khoảng hai ngàn đồng một trái. Khi ngâu chín, người ta hái xuống đem nướng trên than để những múi mật nóng đều lên, sau đó đem lau sạch phần vỏ bên ngoài, đập vỡ và cắt đứt những múi mật cho vào một cái túi bằng vải trắng sạch sẽ và ngâm với rượu gạo loại ngon khoảng 50-60 độ. Mười trái ngâu có thể ngâm được từ mười lăm đến hai chục lít rượu. Ngâu ngâm rượu càng lâu càng ngon, nếu dùng rượu ngâm có độ cao và ngâm đặc thì pha với soda để uống rất tuyệt vời. Tác dụng trị bệnh của rượu ngâu thì trong dân gian chưa thấy ai nói đến và bản thân tôi tuy sử dụng nhiều năm nhưng cũng chưa đúc rút được gì. Chỉ thấy rượu ngâu sau khi uống không bị nóng như các loại rượu thuốc hay rượu ngoại mà lại còn làm cho ngủ rất ngon lành.

Đã nhiều năm nay, Tết nào tôi cũng chiêu đãi bạn bè bằng “Hương ngâu” do chính tay tôi ngâm. Đây đích thực là một thứ đặc sản mà chỉ vùng ven Chiến khu Đ mới có. Hương vị của rượu ngâu không thua gì hương vị của nhiều loại rượu ngoại. Trong một số bữa tiệc của bạn bè, khi rượu ngâu của tôi được đem đến nó đã chiếm mất vị trí của các loại bia và rượu ngoại. Rượu ngâu được mọi người dùng không phải vì nể nang “chủ của đặc sản rượu ngâu” mà vì hương vị quyến rũ của chính bản thân nó. 

 Trịnh Nhất