Làm sao giảm được áp lực về khám chữa bệnh bảo hiểm y tế?

Cảnh chờ đợi đăng ký khám KCB tại BV đa khoa khu vực Thống Nhất.

Trước thực trạng bệnh nhân quá tải ở hầu hết các bệnh viện trong tỉnh, các cơ sở khám chữa bệnh (KCB) và ngành bảo hiểm xã hội (BHXH) đã có kế hoạch, giải pháp gì để có thể giảm thời gian chờ đợi của bệnh nhân (BN) có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT), tiến tới phục vụ người bệnh một cách tốt hơn?

*KCB.BHYT tư nhân, tại sao không?

Nhận định về tình trạng quá tải bệnh nhân, BS Phan Huy Anh Vũ, Phó giám đốc bệnh viện (BV) đa khoa Đồng Nai cho rằng, vấn đề không chỉ có ở Đồng Nai, mà dường như diễn ra trên cả nước. Cụ thể, ngay ở TP. Hồ Chí Minh, một địa bàn có nhiều bệnh viện với những trang thiết bị vào loại bậc nhất, cùng đội ngũ y bác sĩ hùng hậu nhưng cũng phải than về tình trạng quá tải BN. Ở BV đa khoa Đồng Nai, từ năm 2005 đã không còn phân biệt BN có thẻ hay không có thẻ BHYT. Vì vậy, trước số lượng BN luôn tăng, lãnh đạo BV đã phải tăng cường phòng khám cũng như đội ngũ y bác sĩ. Nếu như trước đây, BV đa khoa Đồng Nai chỉ có 3 phòng khám nội, nay nâng lên 4; ngoại khoa tách làm 2 phòng... Thường trực trong những phòng khám là đội ngũ y bác sĩ trẻ, có tâm huyết và tinh thần phục vụ BN cao. Y BS làm việc tại phòng khám được nghỉ ngày thứ bảy và chủ nhật để bảo đảm sức khỏe. Ngoài ra, BV còn tự trang bị một số máy xét nghiệm cận lâm sàng, máy X.quang... Bên cạnh việc đầu tư trang thiết bị, con người để có thể đáp ứng về mặt chuyên môn, phục vụ người bệnh, thời gian qua, để giảm một phần thời gian chờ đợi đối với bệnh nhân, BHXH tỉnh và BV đa khoa Đồng Nai cùng BV đa khoa khu vực Thống Nhất đã thống nhất tiến hành đổi sổ theo dõi khám bệnh bằng quyển sổ 2 liên. Sổ này sau khi khám bệnh, phòng khám sẽ giữ lại một liên rồi chuyển đến nơi cấp thuốc (thay vì nhập vào máy tính). Cách làm này đã giảm được khoảng 30 phút so với thời gian chờ đợi trước đây, song vẫn không thể nào đáp ứng sự mong mỏi của bệnh nhân.

Về giải pháp nào có thể hạn chế tình trạng quá tải BN ở các BV, BS Vũ cho rằng: Trước tiên phải đầu tư cho cơ sở, kể cả trang thiết bị y tế lẫn con người. Nhưng điều này xem ra chưa thể thực hiện ngay được mà đòi hỏi thời gian. Chính vì thế, BHXH cần phải mở rộng hợp đồng với các phòng khám tư nhân; hoặc hợp đồng với các BS tổ chức phòng khám ngoài giờ. Theo BS Vũ, hiện nay số công nhân đến KCB tại các BV chiếm tỷ lệ cao, nhưng nếu có phòng khám tư nhân hoặc phòng khám ngoài giờ, chắc chắn nhiều người sẽ tranh thủ thời gian rảnh để đi KCB. Nếu như có nhiều phòng khám thì đương nhiên BN sẽ lựa chọn cho mình nơi khám thuận tiện nhất. Và như thế, BN sẽ không tập trung nhiều ở một vài BV như hiện nay. Riêng BV Đồng Nai, BS Vũ cho biết là trước mắt sẽ cho tiến hành lắp đặt hệ thống lấy số tự động trên máy vi tính. Hệ thống này thay thế loa phóng thanh gọi tên BN, đồng thời giảm thời gian đi lại của người bệnh. Sau khi đăng ký, lấy thẻ khám bệnh, người bệnh chỉ cần ngồi theo dõi màn hình là có thể biết được BN có số bao nhiêu đang khám bệnh. Ngoài ra, BV đa khoa Đồng Nai cũng sẽ tiếp tục đề nghị tỉnh trang bị thêm các phương tiện hiện đại như máy xét nghiệm sinh hóa, huyết học... để BV có điều kiện phục vụ BN tốt hơn.

* BHXH sẵn sàng hợp tác với các phòng mạch tư...

Gám đốc BHXH tỉnh Nguyễn Ngọc Quang cho biết: Nghị định 63/CP đã giúp người tham gia BHYT có được nhiều quyền lợi trong việc chẩn đoán, KCB , phục hồi chức năng và điều trị. Chính sách BHYT mở rộng đã khiến lượng người có thẻ BHYT đến KCB tại các cơ sở y tế tăng mạnh vào những tháng gần đây. Vì thế, vào từng thời điểm và tại một số khu vực trên địa bàn, BHXH tỉnh phải bù lỗ. Trong năm 2005, BHXH đã phát hành 855.740 thẻ BHYT gồm 628.194 thẻ BHYT bắt buộc (kể cả người nghèo) và 227.546 thẻ BHYT tự nguyện. Tổng số tiền thu BHYT là trên 132 tỷ đồng. Trong khi đó, số người KCB ngoại trú là 1.992.288 lượt; KCB nội trú là 62.283 lượt với tổng số tiền chi cho KCB lên hơn 106 tỷ đồng (tăng 40% lượt người và tăng 59% số tiền so năm 2004). Để người bệnh thuận tiện trong việc KCB ban đầu, BHXH đã hợp đồng với 24 cơ sở y tế công (bệnh viện, trung tâm y tế), 16 cơ sở y tế cơ quan, 13 trạm y tế nông lâm trường, 165 trạm y tế xã, phường và 1 cơ sở y tế tư nhân Liên Chi (phường Bình Đa, TP. Biên Hòa). Thực tế, các cơ sở y tế đều hoạt động tích cực theo đúng chức năng, nhiệm vụ. Song, nếu thẳng thắn nhìn nhận, tại một số nơi, điều kiện và phong cách phục vụ người bệnh chưa thật tốt nên dẫn đến tình trạng BN thiếu tin tưởng và xin chuyển lên tuyến trên. Thực ra, người tham gia BHYT có quyền đòi hỏi được thầy thuốc chăm sóc tận tình, chu đáo. Rất tiếc là trong bối cảnh như hiện nay, mạng lưới y tế đã thiếu và chưa thật sự mạnh; thêm vào đó, lượng lao động nhập cư làm việc tại các KCN nhiều đã khiến cho các cơ sở y tế, đặc biệt là ở BV tuyến trên luôn quá tải.

Về trách nhiệm của BHXH đối với BN có thẻ BHYT, ông Quang khẳng định: BHXH là cơ quan quản lý về mặt Nhà nước trong việc bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHYT. Điều này được thể hiện qua vai trò giám định viên thường trực tại các BV. Giám định viên có nhiệm vụ giám sát, hướng dẫn người bệnh đến những cơ sở đúng tuyến đã đăng ký. Ngoài ra, giám định viên còn xem xét và nếu thấy cần thiết thì có ý kiến với BV về chất lượng KCB. Tuy nhiên, trước sự quá tải BN thì BHXH cũng đành chịu vì không thể can thiệp được. Theo ông Quang, giải pháp mở rộng phòng khám BHYT ra ngoài tư nhân rất khả thi; hoặc tổ chức KCB ngoài giờ (như TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện) là điều kiện giúp người bệnh có thêm sự chọn lựa. Cơ sở y tế tư nhân Liên Chi mà BHXH hợp đồng là một ví dụ. Trong năm 2005, đã có hàng chục ngàn người đến KCB tại đây và đều khen ngợi cung cách phục vụ của đội ngũ y bác sĩ cũng như hiệu quả điều trị bệnh. Thế nhưng, cả hai giải pháp kể trên chưa thể đáp ứng ngay, vì các phòng mạch tư ở Đồng Nai hiện nay không đủ tiêu chuẩn theo quy định của Bộ Y tế. Mặt khác, tổ chức KCB ngoài giờ cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa BHXH và ngành y tế. Song hy vọng rằng, không bao lâu nữa các cơ sở y tế tư nhân sẽ đáp ứng yêu câu về chuyên môn nghiệp vụ để BHXH tiến hành ký hợp đồng KCB.BHYT...

Rõ ràng, khi tham gia BHYT đâu ai muốn "được" có bệnh, hoặc cầu mong cho mình bị bệnh để đến BV (dù có đóng 90.000đ/năm). Cho nên một khi người bệnh là khách hàng thì họ phải được đối xử một cách có tình, có lý, làm sao giảm được thời gian chờ đợi đối với người bệnh, cũng như giảm bớt "gánh nặng" cho các BV về áp lực trong KCB.

Tạ Nguyên