Những người "hiện đại hóa" công việc nhặt phế liệu!

Một "chuyên viên" dò tìm sắt vụn.

Nếu trong chiến tranh, những chiếc máy "cảm ứng từ" dùng để dò mìn, trái nổ dưới mặt đất, thì ngày nay, những chiếc máy ấy đang trở thành phương tiên mưu sinh khá hiêu quả của không ít người sinh sống bằng công viêc nhặt phế liệu.

Máy dò... "tử thần" trở thành máy dò... cơm

Do phế liệu kim loại "lộ thiên" ngày càng ít, những người nhặt phế liệu phải chuyển sang cách đào, bới để tìm chúng dưới mặt đất. Và, để làm được công việc này có hiệu quả, họ đã áp dụng nguyên lý của máy dò mìn để chế tạo ra máy dò phế liệu có nguồn ngốc từ kim loại như sắt, nhôm, đồng, chì, kẽm v.v... Nhờ máy này, những người nhặt phế liệu có thể tìm kiếm ở mọi địa hình, dưới đất, dưới nước, dưới bùn... Cấu trúc máy dò khá đơn giản gồm: 2 cục pin có điện thế cỡ 12 volts, 1 bộ phận cảm ứng từ, 1 cần dò có gắn ở phía đầu cái mâm hay vòng dò và một cặp tai nghe. Khi thao tác, người sử dụng mở dòng điện, cầm cần dò huơ, rà cách mặt đất từ 1-3 tấc. Tín hiệu sẽ phát ra... te...te... liên tục, truyền dẫn qua tai nghe. Nếu tín hiệu ngưng bặt, là có phế liệu, cho dù đó là mảnh kim loại nhỏ bằng cái... nút áo, ở độ sâu cả mét!

Hiện nay, riêng tại TP. Biên Hòa có không dưới 20 máy dò phế liệu nhưng chúng lại được chế tạo tại một số tỉnh miền Bắc và miền Trung. Ông Phạm Văn Thành ngụ phường Bình Đa (TP. Biên Hòa), có trên 20 năm sống bằng nghề nhặt phế liệu, trong đó có 9 năm sau này nhặt phế liệu bằng máy dò, cho biết: "Máy dò tìm phế liệu xuất hiện từ khoảng năm 1996, tôi tìm mua nó ở tận Đà Nẵng. Giá hiện nay, tùy theo công suất "bắt" được phế liệu sâu hay cạn mà chúng có giá từ 500 ngàn đồng đến vài triệu đồng". Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, các khu vực dân cư có nhiều máy dò phế liệu nhất, là các phường Bình Đa, Hố Nai (TP. Biên Hòa) và xã Hố Nai 3 (huyện Thống Nhất).

Những "chuyên viên" dò tìm... phế liệu

Đi đầu trong việc "hiện đại hóa" công việc nhặt phế liệu có lẽ là một số "dân ve chai" ngụ ở các phường Bình Đa, Hố Nai... Ở các khu vực này, từ mờ sáng người thì lọc cọc trên chiếc xe đạp, kẻ thì vun vút trên chiếc xe máy "quá đát". Họ đèo trên xe những chiếc máy dò, cùng xà beng, cuốc, xẻng, búa tạ... Họ tỏa đi khắp các nẻo đường trong và ngoài TP. Biên Hòa, có nơi xa hàng chục cây số. Địa bàn "làm nghề" của họ là các khu vực nhà cửa, đất đai đang giải tỏa, các bãi xà bần hay men theo các triền sông. Họ ít khi đi theo nhóm mà thường đi riêng lẻ. Anh Lê Như Giang, 30 tuổi, quê Thanh Hóa, ngụ ở phường Thống Nhất (TP. Biên Hòa) một trong những "chuyên viên" dò tìm cho biết: "Cách nhặt phế liệu bọn tôi dò tìm hầu hết đều quen mặt nhau, nhưng chẳng mấy khi đi chung với nhau. Do phế liệu chôn vùi dưới đất ngày càng ít đi, nếu tập trung nhiều người cùng dò thì rất dễ đụng máy, có khi dẫn đến... đụng chạm". Tình cờ chúng tôi gặp anh Nguyễn Văn Bê, 39 tuổi, quê ở Bến Tre đang lui cui "tác nghiệp" tại bãi xà bần ven đường Cách mạng tháng Tám, cạnh bờ sông Đồng Nai. Sau khi mời anh điếu thuốc, chúng tôi có cuộc trò chuyện với nhau:

- Có khi nào anh rà đụng... "hàng dữ" như... mìn, trái pháo... không?

- Với tui thì chưa, dù đã hơn 3 năm "cầm máy"!

- Nếu lỡ... anh rà đụng "nó" thì sao?

- Thì... né! Chẳng lẽ vì mấy chục ngàn mà mình toi mạng à!? Nói thiệt, tụi này chỉ dò kiếm phế liệu ở mấy chỗ dân cư, đường sá, công trường xây dựng đang giải tỏa, san ủi. Vì, nếu mấy chỗ này lỡ có... trái nổ thì nó đã nổ ngay lúc... đập nhà, ủi đất rồi...".

Đang trao đổi ngon trớn, bỗng anh Bê vội vã đứng lên và cầm vội chiếc máy dò, tiếp tục dò... rà... một cách khẩn trương. Ngạc nhiên, tôi quay lại phía sau lưng mình thì ra... có "một lão chuyên viên" dò tìm khác đang dựng xe đạp, trên xe nào búa tạ, xà beng, xẻng... đang chuẩn bị "tác nghiệp" tại bãi xà bần này...

Giành giật với... thổ địa

Rà hoài mà chẳng thấy sắt đâu.