Ngăn chặn con riêng bị bạo hành, xâm hại khi cha hoặc mẹ tái hôn

Sau những cuộc hôn nhân đổ vỡ là biết bao nỗi đau và hệ lụy xảy ra. Trong đó, không ít trẻ em vô tình trở thành nạn nhân và phải gánh chịu những tổn thương về mặt thể xác lẫn tinh thần.

Bị cáo Huỳnh Mạnh Sơn phải lãnh 20 năm tù giam về tội xâm hại tình dục trẻ em. Ảnh: Tố Tâm

Nổi lên thời gian qua là tình trạng bạo hành, xâm hại con trẻ đến từ cha dượng, mẹ kế ngày càng diễn ra phức tạp, để lại hậu quả nặng nề và trở thành vấn đề rất đáng báo động.

* Nạn nhân của những cuộc hôn nhân đổ vỡ

Tan vỡ gia đình vốn dĩ lỗi thuộc về người lớn nhưng trẻ con lại nhận về hậu quả nặng nề khi trẻ bị khuyết một trong 2 tình thương của cha hoặc mẹ. Một số người cha, mẹ đi thêm bước nữa và có không ít trường hợp khiến con mình trở thành nạn nhân trong các vụ bạo hành, xâm hại.

Thời gian qua, trong cả nước đã xảy ra nhiều vụ bạo hành gây chấn động dư luận bởi một số vụ việc trẻ em bị bạo hành dã man từ “dì ghẻ”, cha dượng. Điển hình như vụ việc vào ngày 22-12-2021, bé N.T.V.A. (8 tuổi, ngụ TP.HCM) bị “dì ghẻ” đánh đến tử vong bằng tay, cây, roi… Quá trình điều tra xác định, sau khi ly hôn với mẹ bé A., Nguyễn Trung Kim Thái (36 tuổi, cha bé A.) đã sống chung với Nguyễn Võ Quỳnh Trang (26 tuổi, quê tỉnh Gia Lai). Trong quá trình sống chung, Trang đã nhiều lần đánh bé A. gây thương tích nhưng Thái không can ngăn, còn đồng tình với cách dạy con của Trang. Với sự tàn ác đó, cả hai đã bị khởi tố về các tội giết người, hành hạ người khác và che giấu tội phạm.

Tương tự, vào cuối tháng 1-2022, Công an TP.Hà Nội tiến hành bắt giữ Nguyễn Trung Huyên (30 tuổi, ngụ TP.Hà Nội) để điều tra về hành vi giết người. Qua điều tra xác định, sau khi ly hôn, chị L. đem theo con gái là cháu N.A., 3 tuổi, sống chung với Huyên như vợ chồng. Quá trình sống chung, Huyên đã nhiều lần hành hạ con riêng của vợ một cách tàn bạo như: cho uống thuốc trừ sâu, nuốt đinh ốc vít, đánh gãy tay và đóng đinh vào đầu cháu A.

Trên địa bàn Đồng Nai, thời gian qua có nhiều vụ án xâm hại tình dục trẻ em, trong đó nổi lên là tình trạng cha dượng hiếp dâm con riêng của vợ. Mới đây, vào ngày 10-2-2022, Công an H.Long Thành tạm giữ hình sự đối với Trần Văn Nguyên (31 tuổi, ngụ xã An Phước, H.Long Thành) để điều tra về hành vi hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Theo lời khai ban đầu của đối tượng, trong khoảng thời gian từ tháng 7-2021 đến tháng 1-2022, Nguyên đã nhiều lần xâm hại tình dục đối với cháu T. (sinh năm 2010, con riêng của vợ).

Liên quan đến các vụ xâm hại tình dục trẻ em, nhiều gã cha dượng đã phải chịu án phạt thích đáng với hành vi đồi bại của bản thân. Đơn cử, vào ngày 8-12-2021, TAND tỉnh đã tuyên phạt bị cáo Huỳnh Mạnh Sơn (35 tuổi, ngụ TT.Vĩnh An, H.Vĩnh Cửu) 20 năm tù về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Nội dung cáo trạng xác định, từ năm 2014 đến tháng 3-2021, Sơn chung sống như vợ chồng với chị Q.B. (36 tuổi) tại H.Vĩnh Cửu. Lợi dụng những lúc chị B. vắng nhà, trong khoảng thời gian từ ngày 8 đến 10-3-2021, Sơn đã 3 lần hiếp dâm cháu N. (sinh năm 2011, con riêng chị B.) tại phòng trọ đang ở.

* Cần nhiều giải pháp đồng bộ, thiết thực hơn

Theo thẩm phán Trần Phương Đông, Chánh tòa Gia đình và người chưa thành niên TAND tỉnh, tại Đồng Nai, tình trạng ly hôn đang ngày càng tăng theo từng năm. Sau ly hôn, ngoài đổ vỡ của người lớn, còn có sự tổn thương sâu sắc trong mỗi đứa trẻ về mặt tinh thần.

Có những trẻ may mắn có cha dượng, mẹ kế thương yêu nhưng cũng có những trẻ phải chịu sự bạo hành về thể chất (đánh đập, bạo hành, xâm hại tình dục…) lẫn tinh thần (chửi mắng, chì chiết, cấm cản…). Đặc biệt hơn, thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh liên tiếp xảy ra những vụ xâm hại tình dục trẻ em mà đối tượng là cha dượng của các cháu. Trong một số vụ việc, khi trẻ bị bạo hành, xâm hại, cha mẹ ruột đều biết nhưng vẫn “nhắm mắt làm ngơ” cho đến khi sự việc bị phát hiện thì đã xảy ra hậu quả nặng nề.

Theo pháp luật quy định, trong mọi mối quan hệ, dù bất kỳ ở hoàn cảnh nào, trẻ em đều là những đối tượng cần được bảo vệ, chăm sóc và giáo dục theo Luật Trẻ em năm 2016. Ngoài ra, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định, cha dượng, mẹ kế có quyền, nghĩa vụ trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con riêng của bên kia cùng sống chung với mình như quyền và nghĩa vụ của người cha, người mẹ đối với con ruột của mình. Mọi hành vi bạo lực của cha dượng, mẹ kế đối với con riêng đều là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý nghiêm tùy theo từng tội danh với mức án có thể lên đến chung thân, tử hình.

Về mặt tâm lý, ThS tâm lý Hà Văn Phúc, Giám đốc Công ty Đầu tư và phát triển giáo dục Vlife (TP.Biên Hòa) cho rằng, nguyên nhân xảy ra tình trạng trên chủ yếu là do trẻ thiếu sự quan tâm, yêu thương, giám sát của chính cha, mẹ ruột khi sống trong một gia đình mới; thiếu sự hòa hợp, yêu thương giữa cha dượng, mẹ kế với con riêng đã dẫn đến nảy sinh ra nhiều mâu thuẫn, lâu dần tích tụ thành tâm lý ghét bỏ con riêng của vợ hoặc chồng. Đặc biệt, tâm lý luôn nghĩ con riêng không phải “máu mủ, ruột rà” nên cha dượng, mẹ kế thường phóng chiếu cảm xúc tiêu cực của mình lên người con riêng và biến trẻ trở thành nạn nhân của những hành vi xâm hại, bạo hành. Mặt khác, trẻ em chưa được dạy dỗ hoặc hỗ trợ đầy đủ các kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ bản thân, đặc biệt là các kỹ năng về ứng phó với bạo lực gia đình, phòng tránh xâm hại, giáo dục giới tính… khiến khi bị bạo hành, xâm hại không đủ khả năng bảo vệ hoặc tố cáo.

Do đó, theo ThS tâm lý Hà Văn Phúc, ngoài công tác tuyên truyền, sự vào cuộc trong ngăn chặn nạn bạo hành trẻ em của các cơ quan chức năng thì ngay từ trong gia đình, các cặp vợ chồng phải có trách nhiệm hơn với hôn nhân để giảm tải tình trạng ly hôn, tránh để lại những hậu quả nặng nề. Trong trường hợp ly hôn và có mối quan hệ mới, cha mẹ ruột hoặc người thân của trẻ phải thường xuyên quan tâm đến con về cả thể chất lẫn tinh thần để sớm phát hiện những dấu hiệu bất thường của con. Người dân khi phát hiện các vụ bạo hành, xâm hại trẻ cần mạnh dạn tố cáo đến các cơ quan chức năng xử lý, ngăn chặn kịp thời.

Tố Tâm