Đứng trước vành móng ngựa là hai mẹ con. Người mẹ bị truy tố về tội giết người. Người con bị truy tố về tội cố ý gây thương tích. Đau đớn hơn, người bị hại không ai xa lạ, chính là em, cháu hai bị cáo. Sự việc bắt đầu chỉ từ những lời lẽ cãi vả, tranh giành quyền hưởng lợi cây trái trên mảnh đất đang tranh chấp giữa những người cùng dòng tộc với nhau.
Đứng trước vành móng ngựa là hai mẹ con. Người mẹ bị truy tố về tội giết người. Người con bị truy tố về tội cố ý gây thương tích. Đau đớn hơn, người bị hại không ai xa lạ, chính là em, cháu hai bị cáo. Sự việc bắt đầu chỉ từ những lời lẽ cãi vả, tranh giành quyền hưởng lợi cây trái trên mảnh đất đang tranh chấp giữa những người cùng dòng tộc với nhau.
* Từ mâu thuẫn trong gia đình
Cách đây gần 20 năm, khi đã về già, ông L. có để lại cho các con mỗi người một thửa đất để làm kế sinh nhai. Trong đó, các chị em bà Nguyễn Thị Ánh (ngụ ở ấp 2, xã An Phước, Long Thành), bà B. và bà P. cùng những người khác mỗi người được chia mảnh vườn khoảng 3.500m2. Do có gia đình ở xa và cũng thấy hoàn cảnh bà Ánh mẹ góa con côi nên bà B. giao cho bà Ánh thu hoạch cây trái trong vườn để vừa đỡ đần cuộc sống khó khăn và chăm sóc người mẹ già hơn 80 tuổi. Tuy nhiên, trong khi làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) phần đất được cha chia, bà P. đã đưa luôn phần đất của bà B. vào sổ đỏ của mình. Sự việc làm nảy sinh mâu thuẫn giữa hai chị em (bà B. và bà P.), đồng thời cũng làm gây xích mích giữa bà Ánh với bà P. Trong khi việc tranh chấp đất đai giữa hai chị em bà P. đang được cơ quan pháp luật thụ lý bằng vụ án dân sự thì một chuyện đau lòng đã xảy ra trong gia đình họ.
Khoảng 6 giờ ngày
* Nỗi đau vẫn còn đọng mãi...!
Hậu quả là L. tử vong, bà P. bị thương tật 28%, chồng bà thương tích 7%, Thành thương tích 8%. Sau khi sự việc xảy ra, bà Ánh đến cơ quan công an đầu thú, Thành cũng bị khởi tố về hành vi cố ý gây thương tích. Khủng hoảng tinh thần và nỗi đau tột độ về hành vi giết người, mà đó là đứa cháu ruột bà Ánh từng yêu thương khiến bà không thiết vì sự sống. Vị luật sư bào chữa cho bà (do cơ quan tố tụng mời bào chữa chỉ định) và những người quen của gia đình cho biết, trong trại giam, bà không ăn uống mà muốn chết đi vì quá đau khổ. Thông cảm với nỗi đau của gia đình, mọi người (kể cả điều tra viên) phải khuyên nhủ, động viên bà cố gắng lấy sức để sống, để có ngày còn được trở về gặp mặt hai đứa cháu nội thơ dại trong khi cha chúng cũng có thể vướng vào vòng lao lý. Những lời động viên chân thành khiến bà đã hồi tâm và cố ăn để sống. Tại phiên tòa, một lần nữa bà từ chối đề nghị giám định pháp y của hội đồng xét xử dù sức khỏe bà trở nên yếu ớt, đôi bàn tay run rẩy không thể tự mình đút cơm ăn được (do bị L. dùng cây sắt đánh vào đầu trong lúc xô xát). Đối với Thành, dù được cho tại ngoại nhưng không dám ở nhà mà đưa vợ con đi nơi khác sinh sống. Bởi Thành sợ đối diện với nỗi đau trong gia đình, nỗi đau của chính mình vì cái chết của L., cũng như mối thù hận giữa hai nhà kể từ cái ngày định mệnh ấy.
Tại phiên tòa xét xử mẹ con bà Ánh có rất đông những người thân trong gia đình và hàng xóm quen biết tham dự. Nhưng điều đáng chú ý tại phiên tòa làm mọi người không khỏi ngạc nhiên khi họ chia thành hai nhóm rõ rệt. Và cái khoảng cách giữa hai hàng ghế vô tình trở thành lằn ranh chia cắt những người trong gia đình họ. Một nhóm người tỏ ra thông cảm cho mẹ con bà Ánh và cầu mong tòa tuyên họ một mức án thật nhẹ. Trong khi nhóm còn lại cho rằng kẻ đâm chết L. chính là Thành, còn bà Ánh chỉ nhận tội thay con nên họ mong có một kết cục khác. Qua xem xét hồ sơ, tranh luận tại phiên tòa cũng như các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo, hội đồng xét xử quyết định tuyên phạt bà Ánh 7 năm tù về tội giết người, Thành lãnh 2 năm tù về tội cố ý gây thương tích (nhưng được hưởng án treo). Và dĩ nhiên, bản án cũng khiến gia đình họ chia thành hai luồng ý kiến khác nhau. Một bên thì vui mừng vì Thành không phải ở tù, có cơ hội được chăm sóc con cái, bà ngoại và thăm nom mẹ. Bên ngược lại thì không hài lòng và cho biết sẽ kháng án.
Phiên tòa kết thúc, vài người bỏ về trước, một số chần chừ ở lại chờ tiễn bà Ánh lên xe tù về trại giam. Riêng Thành, một mình đứng lặng lẽ bên góc lầu bên trên nhìn theo dáng mẹ khom người bước lên xe tù đến khi xe vụt chạy khỏi sân tòa trong ánh mắt đỏ hoe. Thành mừng vì mình chỉ nhận án treo nhưng buồn vì mẹ phải ở tù và cũng rất buồn vì cái chết của đứa em họ chỉ vì tranh giành quyền lợi trên mảnh đất.
Phạm Mai
