Nạn bơm hút cát trái phép trên sông Đồng Nai từng bước đã đã được ngăn chặn!

Các ghe bơm hút cát lậu bị Cảnh sát GTĐT bắt giữ.

Mọi năm, khi vào mùa xây dựng và trời không còn mưa thì hoạt động bơm hút cát lậu trên sông trở nên rầm rộ. Nhưng năm nay những người bơm hút cát phải bó tay vì bị cảnh sát đường thủy truy bắt quyết liệt, phần khác cũng do nguồn cát cạn kiệt nên các "sa tặc" phải lên bờ kiếm sống bằng nghề khác.

Chị L.B. ở xã Bình Lợi (huyện Vĩnh Cửu) cho biết: "Trước đây các ghe hút cát hoạt động ì xèo hàng đêm khiến một khúc sông ở xã này ồn ào như cái chợ, nhưng từ tháng 12-2005 đến nay không hiểu sao những người bơm hút cát  lại "lặn" mất tăm". Trung tá Phạm Văn Bảy, Phó trưởng phòng Cảnh sát giao thông đường thủy cho biết: "Từ tháng 9-2005, lực lượng tuần tra của đơn vị đã truy bắt quyết liệt các ghe bơm hút cát trái phép nên tình trạng bơm hút cát lậu trên sông Đồng Nai hầu như đã không còn xảy ra".

   Thực tế trên sông cũng có loại ghe bơm hút cát từ xà lan lên ghe vận tải (giảm chi phí so với lấy cát bằng xáng cạp từ bãi), nhưng lực lượng tuần tra phân định được loại ghe bơm hút cát hợp pháp này do vậy không xảy ra việc truy bắt tràn lan. Được sự cho phép của UBND tỉnh, lực lượng tuần tra có quyền bắt giữ những ghe có trang bị thiết bị đặc thù cho việc bơm hút cát dưới đáy sông. Vì vậy có những trường hợp dù các ghe loại này không bị bắt quả tang đang hút cát cũng bị xử lý. Từ tháng 9 đến tháng 12-2005, đã có khoảng chục ghe bơm hút cát đã bị cảnh sát đường thủy bắt giữ, riêng tháng 12-2005 có một số ghe bị bắt dù chỉ đang neo đậu ven bờ (chờ đêm xuống mới hoạt động). Thiếu tá Nguyễn Văn Tòng phụ trách việc truy bắt cho biết, trước đây có nhiều trường hợp các đối tượng bơm hút lậu bị bắt quả tang thường "rút lù" (mở lỗ thủng tạo sẵn trên ghe) tự đánh chìm ghe, sau đó họ sẽ tìm cách trục lấy sau khi lực lượng rút đi. Nhưng từ khi có chỉ đạo trên của UBND tỉnh, các đối tượng vi phạm gần như hết đường đối phó. Trước đây, có tình trạng các ghe bị truy đuổi liền chạy qua phía tỉnh Bình Dương để né tránh, nhưng về sau hai tỉnh Đồng Nai và Bình Dương có thỏa thuận truy bắt không phân biệt ranh giới nên không còn xảy ra tình trạng trên. Anh Trần Văn Dũng, cán bộ thanh tra khai thác cát cho biết, vừa bị cảnh sát truy bắt "rát" vừa bị ngành tài nguyên xử lý nghiêm như "phạt 20 triệu đồng và tịch thu phương tiện vi phạm" nên các "sa tặc" chuyên bơm hút cát lậu đã không dám bén mảng đến sông Đồng Nai. Anh Nguyễn Văn H. ở tỉnh Bến Tre chuyên cho thuê ghe bơm hút cát cho biết, tưởng việc khai thác cát dưới đáy sông dễ thực hiện như ở miền Tây Nam bộ nên anh đồng ý cho ghe về sông Đồng Nai hoạt động, nào ngờ bị truy bắt quá quyết liệt nên anh đành phải "cuốn gói" chạy lẹ khỏi "thủy bàn" này.

Thực tế hiện nay việc khai thác cát trên sông Đồng Nai đã tạm ngưng theo chỉ đạo của Chính phủ. Một cán bộ ở Phòng Tài nguyên nước và khoáng sản cho biết, sớm nhất là 5 năm nữa mới có thể tái lập hoạt động khai thác trên. Hiện các bãi cát ở Đồng Nai lại bán cát ở miền Tây, chủ yếu là cát khai thác ở Vĩnh Long và Tân Châu có giá từ 60.000 đồng đến 70.000 đồng/mét khối, nhưng loại cát này chỉ sử dụng được cho việc xây và tô. Muốn đổ bê tông thì phải mua cát khai thác từ lòng hồ Trị An với giá từ 90.000 đồng đến trên 100.000 đồng/mét khối. Các doanh nghiệp xây dựng đều công nhận cát khai thác ở sông Đồng Nai (chủ yếu từ phía thượng nguồn) có chất lượng tốt nhất, sử dụng phù hợp cho nhiều công đoạn xây dựng, do vậy, việc quản lý bảo đảm nguồn tài nguyên này được tái tạo trong một thời gian ổn định là rất cần thiết. Lực lượng Cảnh sát giao thông đường thủy và Thanh tra của Sở Tài nguyên - môi trường đã có sự phối hợp thực hiện tốt công tác này và sẽ được bảo đảm trong suốt thời gian đóng cửa mỏ cát ở sông Đồng Nai.

 Thanh Toàn