"Khô nai" ở Long Thành: Nai hay cá?

"Khô nai" được bày bán ở một điểm dịch vụ du lịch tại Long Thành.

Lâu nay du khách ghé các điểm dịch vụ ở huyện Long Thành thường được mời chào mua "khô nai". Thực tế dưới sự quản lý của ngành kiểm lâm làm gì săn bắt được nhiều nai đến nỗi phải chế biến ra khô nai mới tiêu thụ hết (?). Thực chất của "khô nai" này là gì?

Khi ghé vào các điểm dịch vụ nói trên sẽ được những người bán hàng chào mời. Người bán sẽ mời mọc người mua "khô nai" xẻ hay "khô nai" cán. Khô xẻ có giá 100.000 đồng/kg, khô cán có giá 50.000đồng/kg (chưa trả giá). Theo giải thích của họ thì khô xẻ làm từ thịt đùi của con nai, còn khô cán được làm từ nhiều loại thịt nai cán mỏng. Thật ra, theo tìm hiểu của chúng tôi thì "khô nai" xẻ làm từ một loại cá có thịt rất dai (chẳng hạn là cá bò). Người ta để nguyên con cá rồi cắt bỏ đầu đuôi và pha ra cho giống miếng thịt. Sau khi được ướp gia vị giả mùi thịt rừng với màu đỏ và phơi sấy là cá có thể thành "nai". Còn "khô nai" cán được làm bằng đủ loại cá biển được xay nhuyễn và cán mỏng ra, nguyên liệu này cũng được ướp gia vị, phẩm màu và phơi sấy để biến thành "khô nai".

Điều đáng nói là ngoài việc đánh lừa người tiêu dùng về chất lượng, "khô nai" ở đây còn được sản xuất không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Chị K.T. ở Đội y tế dự phòng Long Thành  cho biết, khi đoàn kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm của huyện đến làm việc, các cơ sở chế biến "khô nai" nhỏ lẻ thường đóng cửa và chủ cơ sở bỏ đi vắng. Các cơ sở nhỏ này thường làm "khô nai" cán vì sử dụng cá biển tạp để chế biến. Cũng theo chị K.T., dù cơ sở lớn hay nhỏ đều không đảm bảo vệ sinh. Chẳng hạn các giàn phơi của họ để ngoài trời không che bụi khi phơi cá. Bên  dưới giàn phơi thì gia súc, gia cầm thoải mái đi lại gây nhiễm bẩn môi trường. Các hộ mua bán khô cá nói trên cũng được nhắc nhở không được chào mời người mua khô cá thành "khô nai". Tuy nhiên trên thực tế hầu hết người bán hàng đều không chấp hành. Ngày 21-10 vừa qua, có dịp ghé điểm dịch vụ du lịch BSLT (xã An Phước), chúng tôi được người bán mời mua "khô nai". Nhìn những thau đựng "khô nai" phơi trần trụi ở chỗ đông người qua lại, cộng với mùi hăng hăng của loại dầu rẻ tiền phết trên các miếng khô, chúng tôi  lắc đầu ngao ngán. Trên mỗi đống "khô nai", người bán còn dán một nhãn mác in hình một con nai to tướng, nhưng nhãn này cũng không hề có địa chỉ nơi sản xuất. Các hộ bán hàng giả và không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm này khi được đoàn kiểm tra mời về làm việc, họ đều tránh né. Chỉ có doanh nghiệp cho thuê mặt bằng đến thay và chống chế rằng, nên thông cảm cho các hộ mua bán này vì họ nghèo. Sự chống chế trên không có sức thuyết phục, vì không thể nại lý do nghèo để mua bán hàng giả và coi thường sức khỏe người tiêu dùng.

Liên hệ UBND thị trấn Long Thành để tìm hiểu các cơ sở sản xuất "khô nai", chúng tôi được một vị Phó chủ tịch UBND thị trấn chỉ sang Đội thuế và không quên kèm theo một nụ cười đầy ẩn ý (?). Một người dân cho chúng tôi biết, ở đây có câu nói vui trong giới làm khô cá giả "nai" rằng: "Hôm nay biển động nên không có nai". Có lẽ các điểm sản xuất "khô nai" này không dễ gì che mắt được chính quyền địa phương. Vì thế cần có một sự kiên quyết hơn của các cơ quan chức năng để chấn chỉnh lại việc sản xuất khô cá giả "nai" này, nhằm bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Thanh Toàn