Tìm giải pháp quản lý, sử dụng hiệu quả đất công

Đồng Nai hiện có gần 200 thửa, khu đất công do tỉnh quản lý. Phần lớn các thửa đất này được quy hoạch đấu giá phát triển thương mại dịch vụ, làm tái định cư và các công trình hạ tầng kỹ thuật công cộng.

Khu đất Nhà khách 71 có lợi thế cho thuê mặt bằng nhưng vướng tài sản công trên đất. Ảnh: H.LỘC

Có những khu đất nằm vị trí “đắc địa” nhưng nhiều năm chưa khai thác. Cho thuê mặt bằng ngắn hạn là giải pháp nhằm hạn chế lấn chiếm và tăng nguồn thu ngân sách.

Lấn chiếm, đổ rác thải vào đất công

Tính đến hết tháng 7-2023, trên địa bàn tỉnh có 199 khu đất công, diện tích 20,8 ngàn ha do Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh quản lý. Các địa phương có quỹ đất công lớn là H.Xuân Lộc gần 5,6 ngàn ha; H.Trảng Bom hơn 4,7 ngàn ha; H.Long Thành và TP.Biên Hòa đều hơn 3,2 ngàn ha…

Bên cạnh phương án đấu giá và cho thuê mặt bằng để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, sử dụng đất công, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh cũng đề xuất phương án giao bớt đất công về địa phương thực hiện các dự án đầu tư.

Cụ thể, đối với các khu đất được giao quản lý, một số khu khi bàn giao cho trung tâm vẫn còn tồn tại tranh chấp, lấn chiếm chưa xử lý. Có khoảng 30 trường hợp là công ty, doanh nghiệp bị thu hồi đất do hết thời hạn sử dụng mà không được gia hạn, không phù hợp quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội nhưng không đồng ý với quyết định thu hồi đất của tỉnh dẫn đến không hoặc chậm di dời tài sản bàn giao đất. Cũng có trường hợp giao đất nhưng còn tài sản (công trình xây dựng, tài sản bên trong) trên đất nhưng trung tâm không có chức năng quản lý hay đề xuất phương án sử dụng, khai thác.

Đối với các mỏ khai thác khoáng sản đã đóng cửa, hiện có 10 khu diện tích hơn 130ha được giao về Trung tâm nhưng công tác quản lý cũng gặp nhiều khó khăn. Có mỏ bị sạt lở, có mỏ bị đổ trộm rác thải gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, có mỏ xảy ra trộm lưới thép là rào chắn. Nhiều năm qua kêu gọi đầu tư nhưng chưa được.

Khu đất Bến thủy Nguyễn Văn Trị (P.Thanh Bình) được UBND TP.Biên Hòa đề xuất sử dụng để chỉnh trang đô thị

Một khó khăn nữa, các năm trước đấu giá đất và cho thuê mặt bằng thuận lợi, trung tâm được trích lại một phần kinh phí hoạt động và phục vụ công tác quản lý đất, tài sản trên đất. Hơn 2 năm nay, tỉnh không đấu giá được khu đất nào, các hợp đồng cho thuê mặt bằng cũng vướng đơn giá chưa thu được tiền, trung tâm không có nguồn thu còn phải bỏ kinh phí làm biển báo, rào chắn và khắc phục hành vi đổ trộm rác thải vào các khu đất công.

Như vậy 2 năm qua, quỹ đất công của tỉnh không khai thác được nguồn thu từ đấu giá quyền sử dụng đất, cho thuê mặt bằng. Một số khu còn bị lấn chiếm, đổ trộm rác thải…

Cho thuê mặt bằng ngắn hạn

Mới đây, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh đã đề xuất các phương án cho thuê mặt bằng ngắn hạn để quản lý tốt các khu đất và tăng nguồn thu.

Khu đất Bến thủy Nguyễn Văn Trị (TP.Biên Hòa) được đề xuất sử dụng để chỉnh trang đô thị. Ảnh: H.LỘC

Chia sẻ về phương án này, ông Huỳnh Trung Dũng, Phó giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh cho hay, năm 2016, UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương cho thuê mặt bằng ngắn hạn các khu đất công. Sau đó, trung tâm  tham mưu lập thủ tục cho thuê mặt bằng ngắn hạn đối với 40 khu đất, diện tích hơn 165ha và đã có 7 khu ký hợp đồng cho thuê, còn lại đang trình phê duyệt phương án, rà soát đơn giá.

Cũng theo ông Dũng, từ năm 2020 đến nay thu tiền và ký hợp đồng thuê mặt bằng gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân trước đây tỉnh cho thuê từ 3-5 năm theo chu kỳ kế hoạch sử dụng đất nhưng hiện nay chỉ cho thuê hàng năm, người thuê không đủ thời gian đầu tư kinh doanh, trồng trọt. Về đơn giá, Sở Tài chính cung cấp đơn giá cao hơn nhiều so với bảng giá đất 5 năm của tỉnh áp dụng trong trường hợp cho thuê đất thực hiện dự án đầu tư. Vì thời gian thuê 1 năm mà giá thuê cao nên ít người thuê mặt bằng.

Phó giám đốc Sở TN-MT Trần Thế Vinh cho rằng, thời gian qua, công tác quản lý, cho thuê mặt bằng ngắn hạn đất công gặp khó khăn. Do đó, Sở TN-MT đề xuất, về quản lý, trường hợp bị thu hồi đất mà cố tình kéo dài thời gian di dời tài sản, bàn giao mặt bằng, UBND tỉnh chỉ đạo các huyện, thành phố thực hiện cưỡng chế thu hồi đất theo quy định. Tương tự các khu đất có tranh chấp, lấn chiếm, các huyện, thành phố nơi có đất xử lý triệt để. Đối với các trường hợp còn tài sản công trên đất, UBND tỉnh chỉ đạo chủ sở hữu tài sản có phương án xử lý, thanh lý để bàn giao mặt bằng sạch về Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh.

Đối với công tác cho thuê mặt bằng, các khu đất không có khả năng đấu giá do nằm trong quy hoạch đường giao thông, cây xanh... Sở TN-MT kiến nghị UBND tỉnh chấp thuận giao Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh đề xuất phương án cho thuê mặt bằng ngắn hạn, góp phần tạo nguồn thu cho ngân sách và bổ sung kinh phí hoạt động cho đơn vị này. Riêng với 10 mỏ đá đóng cửa, Sở TN-MT đề xuất có chính sách khuyến khích, ưu đãi đầu tư dự án hoặc cho xây dựng phương án cho thuê mặt bằng chu kỳ từ 5-10 năm.

Hoàng Lộc

Phó chủ tịch UBND tỉnh VÕ VĂN PHI:

Quản lý, sử dụng hiệu quả đất công

Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh có trách nhiệm quản lý, đề xuất sử dụng hiệu quả các khu đất công. Với số lượng 199 khu, công tác quản lý cũng gặp nhiều khó khăn, khai thác còn hạn chế, trung tâm cần rà soát lại, thông tin cho địa phương biết quỹ đất công trên địa bàn một mặt để quản lý tốt, một mặt địa phương biết khu nào cần để làm tái định cư, phát triển các chức năng thì tham mưu tỉnh giao về.

Đối với 10 mỏ đá đóng cửa nhiều năm mà không khai thác, Sở TN-MT, Sở KH-ĐT cùng tính toán, xây dựng phương án và tham mưu tỉnh chính sách thu hút nhà đầu tư hoặc cho thuê mặt bằng ngắn hạn (khoảng 5 năm).

Chủ tịch UBND TP.Biên Hòa ĐỖ KHÔI NGUYÊN:

Cần quỹ đất công làm tái định cư

TP.Biên Hòa có 120 khu đất công, diện tích hơn 3,2 ngàn ha do tỉnh quản lý. Trong điều kiện quỹ đất công của thành phố ngày càng ít mà dự án phải giải phóng mặt bằng nhiều thì phương án giao bớt đất công về cho địa phương làm tái định cư là rất cần thiết. TP.Biên Hòa đã chỉ đạo Phòng TN-MT chủ động tổng hợp các khu đất công tỉnh quản lý trên địa bàn để đề xuất cho sử dụng một số khu.

Chúng tôi sẽ ưu tiên làm dự án tái định cư trước, sau đó là chỉnh trang đô thị (công viên cây xanh, bãi giữ xe) và dự án nhà ở xã hội. Điều này vừa cải thiện hiệu quả quản lý, sử dụng đất công vừa góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Nếu được tỉnh chấp thuận, TP.Biên Hòa sẽ đưa vào quy hoạch và triển khai thực hiện sớm.

Ban Mai