Nếu tính bình quân một người chết hiện nay dùng 15m2 đất cho ngôi mộ, thì mỗi năm, miền Đông Nam bộ cần khoảng hơn 70 hécta đất cho nghĩa trang. Quỹ đất cho nghĩa trang ở khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam ngày càng tăng lên, trong khi quá trình đô thị hóa đang đặt ra yêu cầu phải đóng cửa các nghĩa trang ở khu vực phố thị và xây dựng công viên nghĩa trang ở xa khu dân cư.
Nếu tính bình quân một người chết hiện nay dùng 15m2 đất cho ngôi mộ, thì mỗi năm, miền Đông Nam bộ cần khoảng hơn 70 hécta đất cho nghĩa trang. Quỹ đất cho nghĩa trang ở khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam ngày càng tăng lên, trong khi quá trình đô thị hóa đang đặt ra yêu cầu phải đóng cửa các nghĩa trang ở khu vực phố thị và xây dựng công viên nghĩa trang ở xa khu dân cư.
* Mắc hơn đất xây nhà
Từ năm 2006, UBND TP.Hồ Chí Minh (TP.HCM) đã chỉ đạo đóng cửa nghĩa trang Bình Hưng Hòa, nghĩa trang lớn nhất địa phương này. Nghĩa trang Đa Phước cũng gần như không còn chỗ trống từ lâu và đang có chỉ đạo di dời. Mặt khác, UBND TP.HCM cũng như nhiều tỉnh miền Đông hiện nay đều chủ trương không cho người dân chôn cất người thân trên đất thổ cư hay đất ruộng mà phải tập trung vào những nơi được quy hoạch làm nghĩa trang. Đó là lý do làm nguồn cung về đất nghĩa trang ngày càng khan hiếm, đặc biệt ở TP.HCM.
 |
| Một góc nghĩa trang Vĩnh Hằng - Bình Dương. |
Có thể nói rằng hiện nay, đất chôn cất của TP.HCM gần như không còn và nếu mua được cũng rất đắt nên đa phần bà con đưa người thân về chôn ở quê nhà (nếu có gốc gác ở các tỉnh xa) hoặc chủ yếu chọn về các tỉnh Bình Dương và Đồng Nai để mua đất chôn người quá cố với giá mềm hơn và cự ly đi lại cũng không xa lắm.
Theo thống kê, mỗi ngày riêng ở TP.HCM có bình quân 100 người chết. Dự kiến đến năm 2020 dân số TP.HCM là 10 triệu người, trong đó, mỗi năm sẽ có khoảng 40.000 người chết. Cũng theo thống kê, khoảng 85% số người chết có nguyện vọng được địa táng, số chọn hỏa táng vẫn còn rất thấp do tập tục, do quan niệm "sống có nhà, chết có mồ". Nhu cầu cho quỹ đất nghĩa trang ngày càng tăng lên. Ước tính, trong vòng 10 năm tới, cả khu vực miền Đông Nam bộ cần trên 500 hécta đất cho việc chôn cất.
Khi đất nghĩa trang được đưa vào đầu tư kinh doanh, thị trường mua bán đất nghĩa trang đã diễn ra khá sôi động với những cuộc sang nhượng, "lướt sóng" ồn ào ở TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương. Đã có nhiều đơn vị xây dựng, đơn vị kinh doanh bất động sản nhiều năm qua đã đầu tư xây các nghĩa trang đủ cấp độ và nhiều đơn vị mua lại, sang tay kiếm lời dẫn đến tình trạng giá huyệt mộ ngày càng tăng cao...
* Sốt áo
Từ năm 2008, việc xây dựng và khai thác nghĩa trang như một ngành kinh doanh bất động sản đã được thừa nhận bằng Nghị định 35/CP của Thủ tướng Chính phủ ban hành. Cũng theo Nghị định này, các cá nhân và doanh nghiệp sẽ nhận được những ưu đãi đặc biệt khi đầu tư loại hình này như: được Nhà nước cấp đất xây dựng nghĩa trang lâu dài và không thu tiền sử dụng đất, hỗ trợ xây dựng các công trình hạ tầng ngoài hàng rào, hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ kinh phí đền bù, giải phóng mặt bằng tùy theo quy mô, hình thức đầu tư...
Những nhà kinh doanh bất động sản nhanh nhạy đã nhận ra nhu cầu lớn của đất nghĩa trang ở miền Đông và biến phân khúc thị trường này của ngành kinh doanh bất động sản trở nên sôi động và có lãi cao. Nhưng cho đến nay, do việc quản lý mô hình kinh doanh này còn khá mới mẻ nên giá cả bị chi phối bởi các nhà đầu tư.
Mặt khác, khi đời sống được cải thiện, các nhu cầu văn hóa, tâm linh cũng đòi hỏi cao, trong đó có nhu cầu được chôn cất người thân trong những nghĩa trang lớn, sang trọng. Và đó là lý do các chủ đầu tư tạo nên cơn sốt đất nghĩa trang. Cũng công bằng mà nói, hiện ở miền Đông, có khá nhiều nghĩa trang được thiết kế rất cao cấp theo mô hình của các nước phát triển. Nhiều nghĩa trang đã dành một quỹ đất đáng kể cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng như đường đi, các cụm kiến trúc và cây xanh. Bên cạnh đó, dù giá đất nghĩa trang quá đắt nhưng nhu cầu an táng ở các nơi cao cấp vẫn không giảm, đồng thời, giới đầu tư vẫn mua sẵn huyệt mộ để kinh doanh và người giàu mua sẵn để dành cho người thân. Bình quân một huyệt mộ được bán trước hiện nay ở các nghĩa trang cao cấp khu vực các tỉnh ven TP.HCM có giá dao động từ 25 triệu đồng/mộ đến 550 triệu đồng/mộ.
Ở Đồng Nai, Dona Coop cũng là đơn vị đang đầu tư lớn để xây dựng nghĩa trang hoa viên. Hiện nay, DonaCoop đã tổ chức nhiều hình thức quảng bá dự án này tại TP.HCM cho các nhà đầu tư bất động sản.
Theo giới chuyên môn bất động sản, nhu cầu đất nghĩa trang là có thật nhưng lẽ ra không sốt giá như thời gian qua. Nguyên nhân chính của cơn sốt này là có nhiều cò đất cũng như các đại gia về địa ốc đã chuyển sang đầu tư mua hàng trăm huyệt mộ rồi tạo sốt ảo, chờ lên giá, sang tay kiếm lời. Thực trạng này vẫn còn nặng nề hơn trong thời gian tới nếu các cơ quan quản lý nhà nước chưa kịp thời ra những quy định hạn chế số huyệt mộ được mua, được phép sang nhượng quyền sử dụng...
* Hỏa táng hay địa táng?
Thực trạng khan hiếm đất nghĩa trang cũng như giá cả dịch vụ địa táng ngày càng cao ở miền Đông cũng không khác gì ở Hà Nội những năm qua. Được biết, để ngăn chặn tình trạng đầu cơ đất nghĩa trang, UBND TP.Hà Nội đã cấm việc mua bán, chuyển nhượng đất trong nghĩa trang trên địa bàn dưới mọi hình thức.
UBND TP.Hà Nội cũng khuyến cáo người dân nên chọn hình thức hỏa táng và có nhiều chính sách hỗ trợ cho những gia đình chọn giải pháp an táng này. Trước nhu cầu an táng cho người đã khuất ở Việt
Thu Thảo
![[Infographic] Con số và sự kiện ngày 29-12-2025](/file/e7837c02876411cd0187645a2551379f/122025/thum-do-hoa_20251228215518.jpg?width=400&height=-&type=resize)
