Siêu thị - chợ truyền thống: Đau đầu bài toán cạnh tranh

Giám đốc một siêu thị lớn ở TP. Biên Hòa nhận định, sự sôi động của thị trường bán lẻ TP. Biên Hòa có lẽ chỉ thua các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội với gần 10 siêu thị tên tuổi như: Metro, BigC, Co.op Mart... Sự có mặt của nhiều siêu thị lớn, cộng thêm hàng loạt chợ truyền thống hiện hữu đang làm nên một cuộc cạnh tranh bán lẻ mạnh mẽ.

Giám đốc một siêu thị lớn ở TP. Biên Hòa nhận định, sự sôi động của thị trường bán lẻ TP. Biên Hòa có lẽ chỉ thua các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội với gần 10 siêu thị tên tuổi như: Metro, BigC, Co.op Mart... Sự có mặt của nhiều siêu thị lớn, cộng thêm hàng loạt chợ truyền thống hiện hữu đang làm nên một cuộc cạnh tranh bán lẻ mạnh mẽ.

* Siêu thị: cạnh tranh liên tục

Bà Nguyễn Thị Hồng Khanh, Giám đốc siêu thị Co.op Mart Biên Hòa, cho rằng, thị trường bán lẻ Đồng Nai, đặc biệt là khu vực TP. Biên Hòa, còn nhiều tiềm năng và vẫn có thể khai thác được. Tuy nhiên, sự canh tranh giữa các siêu thị đã trở nên khá gắt gao và đòi hỏi mỗi siêu thị phải liên tục đưa ra các chương trình khuyến mãi, giảm giá để thu hút khách hàng. Khoảng vài năm gần đây, các siêu thị cũng khó giữ được mức tăng trưởng nhiều như trước, bởi tốc độ ra đời của các siêu thị nhanh hơn. Bà Khanh chia sẻ, cùng trong hệ thống Co.op Mart, nhưng các siêu thị ở Pleiku, Phan Thiết, Vũng Tàu... có thể đạt mức tăng trưởng trên 30%, bởi thị trường còn trống trải. "Riêng Biên Hòa, các "đại gia" bán lẻ trong và ngoài nước hầu hết đều có mặt nên tăng trưởng trên 10% mỗi năm đã là khó khăn. Có tháng, khi một siêu thị lớn khai trương, chúng tôi chỉ tăng doanh thu hơn 4%" - bà Khanh nói.

Khuyến mãi liên tục là điểm mạnh trong cạnh tranh của các siêu thị.

Ông Lâm Quang Hưng, Giám đốc siêu thị Vinatex Mart Biên Hòa 2, chia sẻ: "Hai vấn đề khó nhất trong vấn đề cạnh tranh giữa các siêu thị là chính sách giá và các chương trình khuyến mãi. Các siêu thị phải liên tục "nhìn" nhau, luôn phải nghĩ ra những chương trình khuyến mãi có sức hút nhất để kéo khách hàng đến với mình. Làm sao để có giá tốt nhất cũng là vấn đề đau đầu, bởi giảm giá hàng hóa là ảnh hưởng đến lợi nhuận. Chi phí vận hành cho một siêu thị rất lớn, không tính toán cẩn trọng là rất dễ lỗ".

Thực tế cho thấy, các siêu thị nhỏ cũng đang mệt mỏi trong cuộc chạy đua giành sự tín nhiệm của người tiêu dùng. Có những siêu thị mở ra sau khi đã nghiên cứu thị trường khá kỹ, song khi vận hành lượng khách lại khá ít hơn dự kiến như Vinatex Biên Hòa 1, Co.op Mart Tân Biên...

* Tiểu thương: giảm lãi để "kéo" khách

Trong "cuộc chiến" giành thị phần bán lẻ, tiểu thương ở các chợ truyền thống đang bị xếp vào thế yếu, nhất là những ngành hàng như hóa mỹ phẩm, đồ dùng gia đình, may mặc, thực phẩm công nghệ... - là những mặt hàng mà các siêu thị rất có thế mạnh. Áp lực lớn nhất đối với tiểu thương là thiếu các chương trình khuyến mãi, không gian mua sắm chật hẹp, thành kiến của người tiêu dùng với "hàng chợ"... Nhiều tiểu thương chợ Biên Hòa, Tân Hiệp nhận xét, so với thời điểm cách đây 5-7 năm, lượng khách mua hàng của họ giảm đến 50%. Chị Kim Dung, chuyên bán hóa mỹ phẩm ở chợ Biên Hòa, nói: "Sự xuất hiện của siêu thị khiến tiểu thương phải nhìn lại mình, bởi cạnh tranh càng lúc càng khó. Không thể so sánh được về khuyến mãi, giảm giá, không gian mua sắm hiện đại... nên nhiều tiểu thương chấp nhận giảm lãi để cạnh tranh. Chẳng hạn, một chai sữa rửa mặt nhà sản xuất cho chiết khấu 3%, nhưng nhiều tiểu thương phải chấp nhận giảm xuống còn 1 - 2% để kéo khách hàng".

Khảo sát cho thấy, cách cạnh tranh phổ biến nhất của nhiều tiểu thương chợ truyền thống là giảm bớt đồng lời để có giá rẻ hơn. Thông thường, tại các siêu thị nếu không có đợt giảm giá thì hàng hóa sẽ được bán đúng giá in trên bao bì, song nhiều tiểu thương chấp nhận bán hàng dưới giá niêm yết trên bao bì để có khách mua.

"Linh động hơn trong buôn bán như cho đổi, trả hàng thoải mái, tư vấn kỹ cho khách hàng về sản phẩm, bán rẻ hơn... là nhiều cách "cạnh tranh" mà tiểu thương các chợ truyền thống đang áp dụng. Tuy nhiên, "bệnh" nói thách, thái độ phục vụ chưa tốt và hàng hóa trồi sụt về chất lượng vẫn là những điểm làm yếu đi sức cạnh tranh của tiểu thương các chợ truyền thống" - ông Nguyễn Ngọc Tánh, Trưởng ban quản lý chợ Biên Hòa, nhận xét. Ông Tánh cho biết, mới đây, Ban quản lý chợ đã có một cuộc họp với nhiều tiểu thương, trong đó có nhiều ý kiến đề nghị giúp tiểu thương tháo gỡ các vấn đề như sức mua giảm, ưu thế chợ truyền thống không còn, thị phần bị cạnh tranh bởi nhiều kênh bán lẻ khác... Theo đó, rất nhiều tiểu thương còn bối rối, chưa xác định được đâu là thế mạnh của mình giữa thị trường bán lẻ đang bị cạnh tranh gay gắt.

Chợ truyền thống "co cụm" mặt hàng tươi sống   Hàng thực phẩm tươi sống vẫn đang là thế mạnh của chợ truyền thống. Không tính đến những vùng quê với thị trường bán lẻ còn thông thoáng, quan sát ở TP.Biên Hòa cho thấy, chợ truyền thống đang ngày càng mất đi những ưu thế vốn có trong bán lẻ. Hiện tại, chỉ riêng mặt hàng rau, củ, quả và thực phẩm tươi sống là vẫn còn giữ được "phong độ", còn các nhóm, ngành hàng khác ngày càng giảm lượng khách một cách đáng kể. Một số tiểu thương cho hay, vai trò bán sỉ, bỏ mối cũng đang bị mai một dần vì nguồn cung hàng hóa hiện nay quá phong phú, người tiêu dùng có thể lựa chọn nhiều kênh cung cấp, thay vì đến các mối hàng ở chợ như lúc trước. Gia Hân

V.Lâm