Vẫn lo ô nhiễm sông Đồng Nai

Gần 2 năm qua, chất lượng nước trên sông Đồng Nai được cải thiện. Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm vẫn xảy ra cục bộ ở những đoạn sông chảy qua các tỉnh, thành thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam...

Gần 2 năm qua, chất lượng nước trên sông Đồng Nai được cải thiện. Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm vẫn xảy ra cục bộ ở những đoạn sông chảy qua các tỉnh, thành thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Vì vậy, bảo vệ nguồn nước hệ thống sông Đồng Nai là vấn đề cấp bách của 11 tỉnh, thành thuộc lưu vực sông.

Hệ thống sông Đồng Nai ngoài cung cấp nước còn là nơi vận chuyển hàng hóa thuận tiện, an toàn, giá rẻ.

11 tỉnh, thành thuộc lưu vực hệ thống sông Đồng Nai vừa họp bàn giải pháp trong thời gian tới sẽ phối hợp chặt chẽ hơn nữa nhằm xử lý các nguồn thải tại từng địa phương để bảo vệ nguồn nước trên lưu vực sông Đồng Nai. Bởi, nguồn nước mặt hệ thống sông Đồng Nai không chỉ cung cấp nước sinh hoạt cho khoảng 17 triệu người dân ở lưu vực mà còn là nơi cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy.

* Áp lực từ các nguồn thải

Hiện nay, hệ thống sông Đồng Nai đang chịu áp lực về nguồn nước thải từ các khu công nghiệp (KCN), cụm công nghiệp, cơ sở sản xuất và khu dân cư rất lớn. Ngoài các KCN còn có hơn 800 cơ sở có nguồn thải hơn 200 m³/ngày đêm xả ra sông.

Dù phần lớn các KCN, cụm công nghiệp đều có hệ thống xử lý nước thải tập trung nhưng tình trạng ô nhiễm vẫn diễn ra cục bộ ở những tỉnh, thành có công nghiệp phát triển.

Ông Lê Quốc Tuấn, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho hay: “Kết quả quan trắc gần đây cho thấy nước trên sông Thị Vải có dấu hiệu ô nhiễm hơn so với 2 năm trước. Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm tăng là do nước thải từ các KCN, cơ sở sản xuất gần sông. Việc này đòi hỏi các tỉnh cùng phối hợp quản lý, giám sát chặt các nguồn thải ra sông”.

“Trên địa bàn tỉnh Bình Phước vẫn còn khoảng 20% cơ sở sản xuất mủ cao su, bột mì còn xả ra sông chưa được xử lý đạt chuẩn. Để bảo vệ nguồn nước mặt của hệ thống sông Đồng Nai, tỉnh đã yêu  cầu các cơ sở trên đến hết năm 2017 phải xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn loại A trước khi xả ra sông” - ông Huỳnh Anh Minh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước, nói.

Nguồn thải của chăn nuôi cũng là một trong những yếu tố gây ra ô nhiễm cho lưu vực sông. Theo ông Trương Thanh Tùng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, thời gian qua nước thải chăn nuôi hầu hết đổ ra các sông, suối gây ô nhiễm khá nghiêm trọng. UBND tỉnh này đã từng phạt một cơ sở chăn nuôi hơn 400 triệu đồng vì xả thải gây ô nhiễm, nhưng tình trạng ô nhiễm do chăn nuôi vẫn chưa giải quyết được triệt để. Các tỉnh như: Bình Thuận, Bình Phước, Long An, Đồng Nai... cũng chịu ô nhiễm từ chăn nuôi và đang quyết liệt xử lý để bảo vệ môi trường.

Dù bị cấm nhưng tình trạng khai thác cát trái phép trên hệ thống sông Đồng Nai vẫn diễn ra gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý, hoặc xử lý chưa đạt chuẩn thải ra các sông, suối đang góp phần làm cho nước sông Đồng Nai bị ô nhiễm ở nhiều đoạn. “Kênh Ba Bò gần đây bị ô nhiễm trở lại là do nước thải từ các khu dân cư đổ ra vì nhà máy xử lý nước thải đã quá tải. Hiện Bình Dương đang đầu tư mở rộng nhà máy xử lý nước thải để giải quyết tình trạng ô nhiễm nặng tại kênh Ba Bò. Đồng thời, UBND tỉnh đầu tư nhà máy xử lý nước thải trước khi xả ra suối Siệp giáp ranh Đồng Nai” - ông Mai Hùng Dũng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, cho biết.

*Còn thiếu sự đồng nhất

Theo các đại biểu dự hội nghị, Ủy ban Bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai tuy đã được thành lập, nhưng cơ chế hoạt động không mang tính ràng buộc chặt chẽ, chủ yếu dựa vào sự đồng thuận giữa các tỉnh trên lưu vực sông nên nhiều vướng mắc liên tỉnh chưa xử lý được triệt để.

Trong thống kê, cập nhật thông tin, dữ liệu nguồn thải giữa các cấp trung ương, địa phương còn thiếu sự thống nhất. Công tác thanh tra, xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường chưa được nghiêm ngặt... Do đó, các tỉnh, thành thuộc lưu vực sông Đồng Nai đã thống nhất đề nghị Bộ Tài nguyên - môi trường, Chính phủ ban hành thêm những chính sách cụ thể, đồng nhất để bảo vệ môi trường lưu vực sông tốt hơn.

Ông Trần Văn Chiến, Phó chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh, đề xuất: “Bộ Tài nguyên - môi trường nên ban hành quy định lộ trình xử lý nước thải cho toàn lưu vực, tránh tình trạng tỉnh cho gia hạn dài, tỉnh cho gia hạn ngắn rất khó trong công tác quản lý, xử lý của địa phương. Vì việc này sẽ dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh trong giá cả hàng hóa, do những nơi chậm đầu tư hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn, chi phí sản xuất sẽ thấp hơn”.

Các tỉnh, thành thuộc lưu vực sông cũng yêu cầu Bộ Tài nguyên - môi trường hỗ trợ đặt thêm nhiều điểm quan trắc nước thải tự động để kiểm soát nước thải ngoài các KCN.

Theo ông Võ Văn Chánh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, phần lớn các tỉnh, thành thuộc lưu vực sông đã làm xong thống kê, dữ liệu về nguồn thải nhưng chưa đưa được vào hệ thống chung để khai thác. Do đó, thời gian tới đề nghị Bộ Tài nguyên - môi trường sớm tích hợp lại và đưa ra khai thác chung, tạo thuận lợi trong việc bảo vệ môi trường cho lưu vực sông. Những thỏa thuận của Bộ  Tài nguyên - môi trường với các chủ đầu tư nên thống nhất về thời gian với các tỉnh, thành thuộc lưu vực sông để triển khai các biện pháp bảo vệ môi trường thuận lợi.

“Theo quy định của tỉnh những nơi có nước mặt về thì ngưng không cho khai thác nước ngầm nhằm bảo vệ tài nguyên nước, song Bộ Tài nguyên - môi trường lại chưa đồng ý. Do đó, Đồng Nai gặp rất nhiều khó khăn trong công tác quản lý môi trường” - ông Chánh bày tỏ.

Hương Giang