Nghịch lý giá heo

Gần một năm nay, giá heo hơi bán tại các trang trại ở Đồng Nai rất thấp, thậm chí có những lúc xuống dưới giá thành. Trong khi đó, giá thịt heo đến tay người tiêu dùng TP. Hồ Chí Minh lại cao ngất ngưởng, làm giảm sức cạnh tranh của heo Đồng Nai. Vậy, lợi nhuận rơi vào tay ai?

 

Gần một năm nay, giá heo hơi bán tại các trang trại ở Đồng Nai rất thấp, thậm chí có những lúc xuống dưới giá thành. Trong khi đó, giá thịt heo đến tay người tiêu dùng TP. Hồ Chí Minh lại cao ngất ngưởng, làm giảm sức cạnh tranh của heo Đồng Nai. Vậy, lợi nhuận rơi vào tay ai?

Đa số ý kiến đều cho rằng lợi nhuận phần lớn thuộc về giới thương lái mua heo. Thực tế, tỷ lệ lợi nhuận cao nhất trong khâu mua bán, giết mổ, phân phối thịt đến tay người tiêu dùng lại thuộc về một khâu trung gian khác.

* Ai hưởng lợi?

Phải đến khi 45 thương lái chuyên mua heo ở Đồng Nai bức xúc kéo lên Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai phản ánh tình trạng tiền thuê sạp (giá dậu) tăng quá cao khiến họ không chịu nổi, người ta mới biết thương lái không phải là khâu trung gian “ăn” hết lãi của người nuôi. Do tiền thuê sạp tăng cao, các thương lái đành phải giảm giá mua heo của người chăn nuôi trong tỉnh. Nếu không giảm giá mua heo, khi đưa heo về chợ đầu mối Tân Xuân (TP. Hồ Chí Minh) tiêu thụ, thương lái sẽ bị thua lỗ. Lúc này, câu trả lời ai hưởng lợi nhiều nhất trong quy trình này, và nguyên nhân vì sao giá heo hơi bán tại trang trại thấp mà heo thịt bán đến tay người tiêu dùng lại cao mới phần nào hé lộ.

Heo Đồng Nai bán sỉ tại chợ Tân Xuân - Hóc Môn (TP. Hồ Chí Minh) được nhiều người kinh doanh chọn mua để. Ảnh: H.Giang

Chị Bùi Thị Yến, thương lái ở ấp Tân Yên, xã Gia Tân 3 (huyện Thống Nhất) cho biết: “Từ 1-1-2013, các chủ cho thuê sạp tại chợ đầu mối Tân Xuân đã tăng giá dậu lên 800 đồng/kg thịt. Tôi thuê nửa sạp bán từ 2- 7 giờ sáng, một ngày khoảng 5 tấn thịt heo, phải trả cho chủ sạp là 4 triệu đồng”. Làm một phép tính nhanh có thể thấy, hiện chị Yến phải trả tiền thuê sạp trên dưới 120 triệu đồng/tháng, cao hơn 15 triệu đồng/tháng so với năm 2012. Đây là khoản lợi nhuận kếch xù, vì trung bình các chủ sạp chợ Tân Xuân thu của các thương lái ở Đồng Nai từ 240-250 triệu đồng/sạp/tháng. Vào dịp cuối năm heo về càng nhiều, chủ sạp thu “bẫm” tiền cho thuê .

Bà Hoàng Thị Yến thương lái heo ở xã Gia Tân 3 (huyện Thống Nhất) nói: “Heo Đồng Nai đưa về chợ Tân Xuân bán chạy và giá luôn cao hơn heo ở các tỉnh khác nên chủ sạp đang đòi tới đây sẽ tăng giá cho thuê lên 1 ngàn đồng/kg. Giá quá cao nên thương lái chúng tôi có thể sẽ phản đối bằng cách ngừng bán heo trong một thời gian. Nếu không, phải mất thêm 40 triệu đồng/tháng hoặc đành phải hạ giá heo hơi mua tại các trại”.

Theo ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, mỗi ngày các thương lái heo Đồng Nai đưa về chợ Tân Xuân khoảng  2,5-3 ngàn con heo, ngày lễ tết lên đến 7- 8 ngàn con, chiếm 2/3 lượng heo cung cấp ra thị trường của toàn tỉnh. Vì thế, thương lái chỉ cần ngưng mua heo một vài ngày sẽ gây ảnh hưởng lớn đến người chăn nuôi heo trong tỉnh. Giá thuê sạp tăng đồng nghĩa với việc đa số người chăn nuôi Đồng Nai và người tiêu dùng ở TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận sẽ phải chịu thiệt thòi.

* Tìm cách tháo gỡ

Bà Lê Ngọc Đào, Phó giám đốc Sở Công thương TP.Hồ Chí Minh, cho biết: “Trước đây, khi thuê sạp các thương lái Đồng Nai chỉ thỏa thuận miệng với nhau nên hiện tại chỉ có thể giải quyết bằng cách vận động. Trường hợp các chủ sạp không chịu giảm tiền sạp, Sở sẽ tạo điều kiện cho thương lái Đồng Nai thuê lại 3 sạp còn trống và làm cầu nối để các thương lái thương lượng với 10 chủ khác đang bỏ trống sạp, như vậy tiền thuê sẽ rẻ hơn nhiều”.

Ông Huỳnh Tấn Phát, Phó chi cục trưởng Chi cục Thú y TP. Hồ Chí Minh, khẳng định: “Đồng Nai cung cấp hơn 1/3 lượng thịt heo cho TP.Hồ Chí Minh và heo Đồng Nai có chất lượng tốt hơn các tỉnh khác. Đa số heo Đồng Nai được tập kết về chợ Tân Xuân rồi bán đi các nơi khác trong thành phố. Vì vậy, thương lái Đồng Nai đóng vai trò quan trọng trong việc cung ứng thịt cho thành phố”.

Có mặt tại chợ Tân Xuân vào lúc hơn 3 giờ sáng ngày 15-1, phóng viên Báo Đồng Nai ghi nhận, trên 60% heo được đưa ra chợ là của thương lái Đồng Nai. Chị Hà, thương lái chuyên mua heo về bán lẻ tại một chợ ở quận Tân Bình (TP. Hồ Chí Minh), nói: “Tôi chuyên mua thịt heo sỉ ở chợ Tân Xuân về bán lẻ. Gần 10 năm làm nghề này, tôi chỉ chọn mua heo của Đồng Nai vì thịt ngon, người tiêu dùng rất thích”.

Ông Tô Văn Liêm, Giám đốc Chợ đầu mối Tân Xuân - Hóc Môn, cho biết: “ Sau khi nhận được kiến nghị của thương lái Đồng Nai, tôi đã làm việc với bà con chủ sạp để vận động giảm tiền cho thuê . Nhờ đó, tiền thuê sạp tăng chậm được 1 tháng và chỉ tăng lên 800 đồng/kg thay vì 1 ngàn đồng/kg. Các sạp này đều đã cho thuê trong 50 năm nên quyền quyết định giá thuộc về họ, Ban giám đốc chợ chỉ vận động chứ không buộc họ giảm giá được” - ông Liêm nói.

Cũng theo ông Liêm, trên thực tế, các chủ sạp này đang hưởng số tiền lời từ việc cho thuê sạp rất lớn mà không đóng một loại thuế nào. Một chủ sạp xin giấu tên tại chợ Tân Xuân cho biết, với giá thuê sạp chừng 500 đồng/kg thịt, trừ mọi chi phí vẫn có thể lời trên 150 triệu đồng/sạp/tháng.

Hiện nay, 45 thương lái heo của Đồng Nai tại chợ Tân Xuân vẫn đang chờ đợi sự can thiệp của tỉnh với TP. Hồ Chí Minh để giúp họ có chỗ bán ổn định với giá thuê sạp hợp lý. Như vậy, mới có thể mua heo của người chăn nuôi trong tỉnh với giá cao hơn. Bà Đinh Thị Kim Oanh, thương lái heo của Đồng Nai đang bán tại chợ Tân Xuân, cho hay: “Vào cuối tháng 12-2012, heo hơi chúng tôi mua tại trại trong tỉnh 45-46 ngàn đồng/kg, nhưng vì giá thuê sạp tăng nên tháng 1-2013, phải mua hạ giá heo hơi xuống 43 ngàn đồng/kg”.

Hương Giang