Để thoát khỏi “nỗi khổ viêm xoang”

Thời tiết giao mùa, nhiệt độ và độ ẩm thay đổi thất thường, đột ngột là điều kiện lý tưởng để bệnh viêm xoang dễ tái phát và tiến triển phức tạp. Đặc biệt, đối với những người bị bệnh viêm xoang mạn tính, các triệu chứng điển hình như: nghẹt mũi, chảy mũi đặc (vàng/xanh), đau nhức vùng mặt (trán, má, thái dương), giảm hoặc mất khứu giác, đôi khi sốt và mệt mỏi… khiến cho chất lượng cuộc sống giảm sút.

Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Đức Chúc, Bệnh viện Y Dược cổ truyền Đồng Nai khám và tư vấn cho bệnh nhân. Ảnh: T.V

Làm thế nào để điều trị bệnh viêm xoang là mong muốn chung của rất nhiều bệnh nhân mắc phải căn bệnh này.

Thời tiết giao mùa khiến bệnh viêm xoang tái phát

Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Đức Chúc, Bệnh viện Y Dược cổ truyền Đồng Nai cho biết: “Bệnh viêm xoang được gọi chung là viêm mũi xoang, xảy ra khi có sự xâm nhập của các tác nhân gây hại mà chủ yếu là vi khuẩn, khiến lớp niêm mạc hô hấp lót trong các xoang cạnh mũi bị viêm. Do một vài tác nhân nào đó khiến cho lớp niêm mạc ở trong tình trạng phù nề, gây tăng tiết nhầy và hệ quả làm cho các xoang bị tắc nghẽn. Viêm mũi xoang là bệnh lý thường gặp, không giới hạn độ tuổi”.

Điều trị viêm xoang bằng phương pháp phẫu thuật được áp dụng cho các trường hợp: Điều trị nội khoa nhưng không đem lại hiệu quả, bệnh viêm xoang kéo dài và dai dẳng không dứt; phát hiện những tổn thương, bất thường ở vùng mũi xoang, chẳng hạn như polyp mũi có kích thước quá lớn, lệch vách ngăn mũi; bệnh đã gây ra các biến chứng khá nguy hiểm như chèn vào dây thần kinh thị giác, viêm ổ mắt.

Dựa theo thời gian mắc bệnh, viêm xoang được phân thành 2 dạng chính là cấp tính và mạn tính. Viêm mũi xoang cấp tính là tình trạng bệnh diễn tiến và tự khỏi trong thời gian ngắn (dưới 4 tuần). Nhưng nếu lơ là, chủ quan, không điều trị đúng cách, kịp thời, bệnh sẽ kéo dài dai dẳng không dứt (trên 3 tháng), lúc này được gọi là viêm xoang mạn tính, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến các triệu chứng điển hình như: nghẹt mũi, chảy mũi đặc (vàng/xanh), đau nhức vùng mặt (trán, má, thái dương), giảm hoặc mất khứu giác, đôi khi sốt và mệt mỏi…

Về những nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ Nguyễn Đức Chúc cho hay: Có nhiều yếu tố gây nên triệu chứng viêm mũi xoang như: nhiễm nấm, virus, vi khuẩn; cơ địa dị ứng; sức đề kháng kém; thói quen sinh hoạt, vệ sinh kém.

Thời tiết là một trong những yếu tố tác động trực tiếp đến đường hô hấp và khi thời tiết thay đổi sẽ kéo theo việc kích hoạt các đợt viêm xoang tái phát. Với những người có cơ địa dị ứng, viêm mũi dị ứng hoặc từng bị viêm xoang mạn tính, các tác nhân của thời tiết giao mùa dễ dàng kích hoạt phản ứng viêm mạnh hơn, khiến xoang bị kích ứng, phù nề và dẫn đến bùng phát các triệu chứng nhanh chóng.

Đông - tây y kết hợp trong điều trị viêm xoang

Theo bác sĩ Nguyễn Đức Chúc, có nhiều phương pháp điều trị bệnh viêm mũi xoang. Trong đó, điều trị viêm mũi xoang bằng nội khoa chủ yếu áp dụng cho những trường hợp viêm xoang cấp tính. Theo đó, bác sĩ thường chỉ định bệnh nhân sử dụng các loại thuốc như: kháng sinh, thuốc chống viêm, thuốc kháng dị ứng hoặc thuốc co mạch chống xuất tiết. Tuy nhiên, việc điều trị bệnh viêm mũi xoang bằng thuốc tây cần phải tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tai - mũi - họng để tránh những hệ lụy không mong muốn. Bởi nếu không dùng đúng cách, không đúng liều lượng sẽ gây nhiều phản ứng phụ. Thêm vào đó, nếu người bệnh sử dụng kháng sinh vượt mức cho phép sẽ gây nên hiện tượng nhờn thuốc, khiến bệnh không những không thuyên giảm mà còn trở nên tồi tệ hơn, để lại nhiều biến chứng.

Đối với bệnh viêm mũi xoang mạn tính, tình trạng viêm thường kéo dài trên 12 tuần ở các xoang cạnh mũi, với các triệu chứng dai dẳng như: nghẹt mũi, chảy dịch (nhầy, có mùi hôi), đau nhức vùng mặt đầu, giảm hoặc mất khứu giác, ho về đêm, hôi miệng. Khi gặp thời tiết lạnh, người bị bệnh xoang ngoài việc điều trị theo phác đồ, cần thường xuyên giữ ấm cơ thể, khi đi ra ngoài luôn mang khẩu trang giữ ấm vùng mũi, mặt; thường xuyên vệ sinh mũi, miệng, nhất là các đối tượng trẻ nhỏ và người cao tuổi có sức đề kháng yếu… Việc sử dụng thuốc cần theo khuyến cáo và theo đơn thuốc của bác sĩ, tránh tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh và thuốc xịt co mạch dài ngày, vì có thể gây tác dụng phụ.

“Y học cổ truyền điều trị viêm xoang bằng các bài thuốc sắc từ thảo dược kết hợp uống trong và xông mũi (bằng tỏi, lá chanh, lá lốt) để giảm nghẹt mũi, đau nhức, chảy nước mũi” - bác sĩ Nguyễn Đức Chúc cho hay.

Ngoài ra, có thể điều trị viêm xoang bằng phương pháp không dùng thuốc như: xoa bóp bấm huyệt. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ mang tính hỗ trợ, người bệnh cần đi khám bác sĩ nếu bệnh nặng hoặc kéo dài.

Hiện nay, việc kết hợp đông - tây y trong điều trị viêm mũi xoang dị ứng đang được sử dụng ngày càng nhiều. Đó là phương pháp cấy chỉ trị viêm xoang, dùng chỉ tự tiêu (catgut) cấy vào các huyệt đạo trên mặt và toàn thân (như nghinh hương, tỵ thông, hợp cốc...) để tạo kích thích liên tục, giúp điều hòa khí huyết, giảm viêm, giảm đau, thông mũi, cải thiện miễn dịch và điều hòa thần kinh thực vật.

Bác sĩ Nguyễn Đức Chúc cho biết: “Phương pháp này hiệu quả cho viêm xoang mạn tính, viêm mũi dị ứng, giảm phụ thuộc thuốc. Quy trình gồm: thăm khám, chọn huyệt, cấy chỉ vô trùng (15-30 phút), không đau nhiều, chỉ tự tiêu sau 7-15 ngày, cần chăm sóc và tái khám”.

Hải Yến