Bao dung là yêu thương

Ngày trước, ba tôi hay kể câu chuyện này: Có hai nhà sư đi đường. Đến một con suối, thấy có một cô gái đứng tần ngần vì không biết làm sao lội qua, vị sư huynh liền ghé vai cõng cô gái ấy qua suối. Rồi tất cả cùng lên đường. Đi một đoạn xa, vị sư đệ mới cất tiếng hỏi: “Chúng ta là người tu hành, sao sư huynh lại tùy tiện cõng một người con gái vậy?”. Vị sư huynh mỉm cười đáp: “Ủa, ta đã để cô gái ấy bên bờ suối rồi, sao đệ còn mang đến đây?”…

Vậy đó, nếu chúng ta cứ chấp nhặt với việc hay ý nghĩ của người khác thì bản thân mình luôn phải băn khoăn, suy nghĩ, thậm chí mang năng lượng tiêu cực vì đã nghĩ không tốt về người khác. Vì mình không phải là người ta nên mình đâu thể hiểu thấu người ta nghĩ gì và đã làm như thế thì có phù hợp chưa… Tức là chúng ta đã không bao dung. Vậy nên, chắc khi ấy ta đã không đủ yêu thương rồi.

Nói đến đây, hẳn chúng ta nhớ đến câu chuyện kinh điển sau: Một hôm, Trang Tử và Huệ Tử đi lên trên cầu Hào Thủy. Trang Tử nói: “Ông xem những chú cá thúc kia bơi lội dưới nước mới vui vẻ làm sao!”. Huệ Tử lại nói: “Ông không phải là cá, sao biết rằng cá vui hay không?”. Trang Tử lập tức đáp rằng: “Ông cũng đâu phải là tôi, sao lại biết tôi không biết về niềm vui của cá?”…

Có người nói, bao dung là tôn trọng, thấu hiểu sự khác biệt của người khác đối với mình (như trong phong tục tập quán, quan niệm sống, niềm tin và tôn giáo, chủng tộc và cách thức hành động, cách nghĩ và cách hành động…), chấp nhận cho người khác làm những chuyện mà bản thân mình không tán thành trong một sự giới hạn nhất định để hướng họ tự giác đến sự tốt đẹp, hoặc để họ làm những việc mà họ cho là tốt đẹp. Nói cách khác, bao dung là một cách thể hiện yêu thương, chia sẻ, tha thứ thay vì ghét bỏ, thù hận người khác.

Bao dung là một đức tính. Nhờ có lòng bao dung, ta mới có thể sống thanh thản, nhẹ nhàng, ung dung, thư giãn. Cũng vì vậy, bao dung giúp chúng ta nhận được nhiều sự kính trọng, yêu quý, nể phục và tin cậy. Bao dung là rộng rãi, trái ngược với nhỏ mọn, hẹp hòi!

Bao dung không nhất thiết là cho rằng người khác có lỗi rồi mình bỏ qua lỗi đó (khác với khoan dung), chỉ là tôn trọng sự khác biệt. Bao dung là không chấp nhặt, không xét nét, không tìm cách bắt lỗi, chỉ trích với những điều khác với mình hoặc bản thân mình cho là chưa đúng. Bao dung thể hiện tinh thần “cầu đồng tồn dị”, tức là mong muốn có sự gần gũi, tương đồng nhưng chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt.

Vì vậy, bao dung khiến chúng ta sống đẹp, nhẹ nhàng, chân thành, cởi mở hơn. Bao dung giúp chúng ta xây dựng được nhiều mối quan hệ xã hội lành mạnh, tốt đẹp, bởi có thể dung hòa với những điều khác biệt với mình. Bao dung cũng là cách để an ủi, động viên, khích lệ người khác và cả bản thân nỗ lực nhiều hơn, nhất là sau mỗi lần vấp ngã.

Bao dung không phải chỉ cho người khác mà còn cho chính chúng ta. Bởi có bao dung, ta không cảm thấy luôn bị dằn vặt, tự trách, nuối tiếc… với các thất bại, sai lầm, khuyết điểm của bản thân mà cần hướng đến những điều tốt đẹp hơn trong tương lai. Bao dung cũng cho chúng ta cơ hội được tiếp cận và hiểu hơn nhiều điều mới mẻ, bởi chính nó là những điều khác biệt với nhận thức của chúng ta, nay trong cơ hội này ta đã thâu thái được thêm những điều mới, điều khác.

Tyler Perry, một diễn viên, nhà làm phim và nhà viết kịch người Mỹ, từng nói: “Khi bạn không tha thứ cho một ai đó, tức là bạn đang quay lưng lại với tương lai của mình. Khi bạn bao dung, điều đó có nghĩa bạn đang tiến về phía trước”. Chúng ta ai cũng muốn đi về phía trước, đừng mang mãi cô gái đi theo mình như vị sư đệ kia!

Nguyễn Minh Hải