Xung lực mới cho kinh tế tập thể

Năm 2022, Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới. Đồng thời, Luật HTX sửa đổi cũng sẽ có hiệu lực từ tháng 7-2024. Đây là những sự kiện lớn được kỳ vọng sẽ trở thành những xung lực mới để HTX phát triển.

Ông Trần Quang, Giám đốc HTX Thương mại dịch vụ nông nghiệp Xuân Tiến (H.Xuân Lộc) trên cánh đồng lúa đặc sản ST 24. Ảnh: V.GIA

Theo đại diện các HTX, khi triển khai những chính sách mới, điều các HTX mong muốn là có thể dễ dàng tiếp cận được những ưu đãi để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Chính sách mới tác động lớn đến HTX

Sau nhiều năm thành lập, mô hình Liên minh HTX đã gặt hái được những kết quả đáng kể là khu vực kinh tế hợp tác ở Việt Nam phát triển, tạo nhiều việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động. Nhiều HTX đã ứng dụng công nghệ, tham gia vào chuyển đổi số dần trở nên lớn mạnh, đóng góp nhiều cho ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, các HTX cũng phải đối mặt với những thách thức đang diễn ra trong giai đoạn hậu Covid-19 và hàng loạt những bất ổn về chính trị trên thế giới khiến kinh tế toàn cầu suy thoái. Vì thế, hoạt động của các HTX gặp không ít khó khăn, nhưng Đồng Nai cũng như cả nước luôn xác định kinh tế tập thể giữ vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế.

Không chỉ ở Việt Nam mà tại nhiều quốc gia trên thế giới, dù có trình độ phát triển rất cao thì kinh tế tập thể vẫn có vai trò quan trọng. Đơn cử như ở Cộng hòa Liên bang Đức, hiện nay, 100% sữa, 80% rau, 20% lúa mì phục vụ nhu cầu cho người dân là do HTX sản xuất. Ngoài ra, điện sạch, điện gió của HTX sản xuất chiếm 17% tổng lượng điện sạch của nước này.

Sẽ nhân rộng mô hình hợp tác xã hiệu quả

Theo Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức, Đồng Nai luôn tạo điều kiện cho kinh tế tập thể phát triển. Tỉnh sẽ tiếp tục ban hành các chính sách hỗ trợ phù hợp, khắc phục những hạn chế, yếu kém. Song song đó là bố trí nguồn lực hợp lý để đầu tư, hỗ trợ phát triển, xây dựng và nhân rộng các mô hình điểm, đạt hiệu quả cao trong sản xuất, kinh doanh và hội nhập quốc tế.

Riêng đối với Liên minh HTX Đồng Nai là cánh tay nối dài của Nhà nước trong việc thực hiện quản lý hiệu quả mô hình kinh tế tập thể, HTX. Để các HTX tăng số lượng, chất lượng thì cần có sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương. Trong đó, Liên minh HTX tỉnh là cầu nối đưa chính sách của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, HTX đến với hội viên. Đối với từng HTX cần nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng tính cạnh tranh để tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Vương Thế

Do vậy năm 2022, tại Nghị quyết số 20-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới đã đặt ra một trong những nhiệm vụ quan trọng là phải có các chính sách ưu đãi, hỗ trợ tương xứng.

Một trong những điều đặc biệt quan tâm trong Nghị quyết 20 là thúc đẩy lộ trình chuyển đổi số cho các HTX. Trung ương đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 sẽ có 45 ngàn HTX với 8 triệu thành viên, 340 liên hiệp HTX. Trong đó, có trên 5 ngàn HTX ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Đến năm 2045, các tổ chức kinh tế tập thể đều áp dụng công nghệ, nhất là chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chuyển đổi số là chủ trương, định hướng lớn của Đảng và Nhà nước. Nếu không quyết liệt đổi mới gắn với chuyển đổi số mô hình kinh tế tập thể, HTX thì mô hình này sẽ tụt hậu và không thích ứng được với nền kinh tế hiện đại, kinh tế số.

Cùng với Nghị quyết 20 thì ngày 20-6-2023, Quốc hội cũng đã chính thức thông qua Luật HTX (sửa đổi) và chính thức có hiệu lực từ ngày 1-7-2024. Mục tiêu của lần sửa đổi này là tạo hành lang pháp lý thông thoáng, loại bỏ các quy định gây trở ngại gia nhập thị trường; bảo đảm và phát huy đặc trưng, nguyên tắc cơ bản của HTX. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức kinh tế hợp tác phát triển năng động, hiệu quả, bền vững, thực sự là thành phần quan trọng trong nền kinh tế với nhiều mô hình liên kết, hợp tác trên cơ sở tôn trọng bản chất HTX.

Kỳ vọng vào các chương trình hỗ trợ

Các HTX đang rất kỳ vọng vào những thay đổi tích cực, mạnh mẽ hơn từ Nhà nước, trợ giúp cho kinh tế tập thể phát triển. HTX Thanh Bình (H.Trảng Bom) chuyên sản xuất, xuất khẩu các sản phẩm từ cây chuối. Đây là HTX đã rất năng động để làm giàu thêm giá trị từ cây chuối với hệ sinh thái sản phẩm thay vì chỉ từ quả chuối. Ông Lý Minh Hùng, Giám đốc HTX cho hay, điều mong muốn hiện nay của ông và các xã viên sẽ tiếp tục mở rộng thị trường xuất khẩu, đẩy mạnh chế biến sâu, nhập thêm nhiều máy móc hiện đại để phục vụ cho phát triển sản xuất.

Tuy nhiên, để có thể phát triển được, HTX đang gặp phải rất nhiều khó khăn, trước mắt là vấn đề hạ tầng, nhà máy sản xuất, nguồn điện, trình độ nhân lực… Do đó, khi triển khai các chính sách cần xuất phát từ thực tiễn tại các cơ sở. Cần tính toán tới giải bài toán thiếu vốn cho những người làm sản xuất, kinh doanh nói chung trong đó có mô hình HTX.

Ông Chu Thế Thành, Giám đốc HTX Dịch vụ vận tải Thành Phát (TP.Biên Hòa) cho hay: “HTX quản lý 3 ngàn thành viên hoạt động vận tải hàng hóa ở Đồng Nai và các tỉnh, thành khác và để hoạt động được tốt cần thật sự năng động. Trong đó, đào tạo nguồn nhân lực là yếu tố quyết định. Vì muốn đổi mới thì lãnh đạo của HTX đó phải có hiểu biết, tư duy, hành động của một doanh nhân. Vì vậy, chương trình đào tạo kỹ năng quản trị cho HTX cần được chú trọng để đội ngũ cán bộ HTX nắm bắt được những kiến thức mới áp dụng vào sản xuất, kinh doanh”.

Tại Diễn đàn Kinh tế hợp tác, HTX năm 2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam coi kinh tế tập thể là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Cùng quan điểm, bà Trần Thị Thu Thủy, Chủ tịch HĐQT HTX Thương mại dịch vụ Đông Nam bộ (H.Vĩnh Cửu) cho hay, thời gian tới, HTX sẽ triển khai các hoạt động du lịch mới. Trong đó, có khai thác các tuyến du lịch bằng đường bộ kết hợp với đường thủy để khai thác tiềm năng và lợi thế du lịch trên sông Đồng Nai, Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai, Vườn quốc gia Cát Tiên… Khi triển khai hoạt động mới, bên cạnh những chính sách cho HTX nói chung thì đơn vị mong muốn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ về chính sách phát triển du lịch, tạo điều kiện để khai thác hết tiềm năng, lợi thế, góp sức đưa du lịch Đồng Nai phát triển hơn.

Văn Gia