Vẻ đẹp mới từ những góc nhìn mới của nghệ sĩ nhiếp ảnh miền Đông

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền Đông Nam bộ lần thứ 30-2023 do Đồng Nai đăng cai tổ chức (khai mạc ngày 19-8) tại Bảo tàng Đồng Nai là dịp tổng kết, đánh giá thành quả lao động nghệ thuật của 217 tác giả thuộc 8 đơn vị (Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Bình Thuận, Đồng Nai, Ninh Thuận, Lâm Đồng, Tây Ninh) trong năm qua. Từ 1.586 tác phẩm, Hội đồng giám khảo đã chấm, chọn 155 tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc nhất trưng bày triển lãm và chấm giải liên hoan.

Bằng thái độ lao động sáng tạo nghiêm túc và đam mê nghệ thuật cháy bỏng, các tác giả nhiếp ảnh miền Đông đã mang đến liên hoan năm nay một màu sắc mới, một nguồn năng lượng mới tích cực, vui tươi.

Nhiều tác phẩm thấm đượm hơi thở cuộc sống

Rất đáng ghi nhận thái độ sáng tạo nghệ thuật nghiêm túc cùng tinh thần hưởng ứng sôi nổi, tham gia khuấy động phong trào chung, khơi dậy ngọn lửa đam mê nghệ thuật luôn âm ỉ cháy trong đội ngũ nhiếp ảnh 8 tỉnh miền Đông Nam bộ.

“Miền Đông gian lao mà anh dũng” khi xưa bừng lên với sức sống mạnh mẽ và diện mạo nhiều khởi sắc qua lăng kính của những nghệ sĩ nhiếp ảnh nơi đây. Nhiều tác phẩm mang hơi thở cuộc sống với những câu chuyện được kể bằng màu sắc, ánh sáng, độ tương phản… trên nhiều bình diện, từ kinh tế - chính trị đến văn hóa - xã hội qua những cảm nhận đa chiều, đậm chất nghệ thuật, giàu tính nhân văn, nối kết chặt chẽ giữa hôm qua và hôm nay (Hồn gốm - Trương Thị Hạnh, Lâm Đồng), truyền thống với hiện đại (Ươm tơ - Đặng Hồng Long, Bình Dương), tình người đi qua thời chiến để có thời bình (Thắp nến tri ân - Nguyễn Chí Trung, Đồng Nai).

Với sự tìm tòi, khám phá say mê, mỗi tác giả tạo lập một phong cách riêng, độc đáo và ấn tượng, sinh động và mới mẻ cả về nội dung và phương pháp thể hiện.

Các tác phẩm phản ánh chân thực, phong phú, đa dạng mọi vấn đề của cuộc sống đương đại, bám sát chủ đề liên hoan mà Ban tổ chức đưa ra: Vẻ đẹp thiên nhiên: Những cánh hoa bay (Nguyễn Mạnh Hà - Đồng Nai), Nắng chiều (Đặng Kim Bình - Bình Dương); Vẻ đẹp đất nước: Miền cát trắng (Lê Minh Quốc - Bình Thuận), Đà Lạt mùa sương (Phạm Quốc Thắng - Lâm Đồng), Bình minh trên đỉnh núi Bà Đen (Dương Đức Kiên - Tây Ninh); Vẻ đẹp con người: Nét Chăm (Nguyễn Bảo Sơn - Ninh Thuận), Nụ cười hồn nhiên (Lê Đức Anh - Đồng Nai), Niềm vui tuổi già (Vũ Huy Sơn - Bình Dương); Vẻ đẹp văn hóa Việt Nam: Nghệ nhân sơn mài (Lưu Lệ Bình - Bình Dương), Bánh chưng xuất khẩu ngày Tết (Nguyễn Văn Hòa - Đồng Nai), Đêm cồng chiêng (Phạm Phước - Lâm Đồng)… Và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đang trên đường hội nhập, phát triển với sức mạnh nội sinh mãnh liệt cùng khát vọng vươn xa trong hành trình hòa vào biển lớn. Đó là Chuyến tàu đảm nhận sứ mệnh lịch sử của ngành năng lượng Việt Nam (Đỗ Tuấn Hùng - Bà Rịa - Vũng Tàu), Cảng Cái Mép - Thị Vải - Phục vụ ngày và đêm (Nguyễn Ngọc Cường - Đồng Nai), Phát triển điện gió công nghệ 4.0 (Trịnh Văn Minh - Bình Thuận)…

Thông qua tác phẩm, người nghệ sĩ phác họa rõ nét muôn mặt thế giới xung quanh, từ những điều nhỏ bé, bình dị đời thường như sự hồn nhiên của tuổi thơ đầu trần chân đất, lang thang đồng chiều vàng óng rạ rơm, ríu rít chân sáo bước vui trên con đường đất đỏ, ánh mắt trong veo tung tăng theo nhau cắp sách đến trường: Tuổi thơ vùng  cao (Trần Trọng Lượm), Đôi bạn (Nguyễn Bảo Sơn - Ninh Thuận)… đến những con người tầm vóc hữu hạn, bé nhỏ trong cái vô hạn, hùng vĩ của thiên nhiên, dưới bầu trời bất tận màu xanh, trên mặt hồ mênh mông sóng nước. Họ không hề yếu ớt mà đầy uy dũng, hùng anh bởi sự lao động hăng say, sẵn sàng chinh phục tự nhiên, tự tin làm chủ cuộc đời: Bến Nôm mùa nước cạn (Nguyễn Minh Thành Quân - Đồng Nai)…

Một số tác giả thành công với cách khắc họa trọn vẹn hồn dân tộc bằng việc nắm bắt nội tâm những con người nhỏ bé và bình dị, từng ngày bền bỉ cần lao, kiên cường gìn giữ quê hương suốt bốn ngàn năm dựng xây đất nước: Lặn lội thân cò (Nguyễn Kim Hoàn - Ninh Thuận), Nghề của mẹ (Nguyễn Trần Vũ - Bình Thuận), Xử lý môi trường (Lò Văn Hợp - Đồng Nai). Hơn thế nữa, ý thức và lòng tự hào dân tộc của người nghệ sĩ trước những trầm tích văn hóa tiềm ẩn trong di sản Việt Nam trên các công trình kiến trúc với một vẻ đẹp nằm ngoài tác động của thời gian, tồn tại trong giá trị tinh thần, trong tâm thức người Việt: Vui cùng văn hóa Chăm (Trần Trọng Lượm), Lễ Dâng Y ở chùa Khedol (Đặng Thanh Bình - Tây Ninh), Lễ Nghinh Thần tại Lễ hội Chùa Ông - Biên Hòa (Nguyễn Hữu Dũng - Đồng Nai)…

Các tác phẩm với nội dung, đề tài độc đáo, ý tưởng đặc sắc, mới lạ, tính sáng tạo nghệ thuật cao, miêu tả đầy đủ về những nghi lễ truyền thống của đồng bào các dân tộc đang sinh sống trong miền Đông Nam bộ.

Từ những gương mặt mới

Ngoài các hình ảnh dễ nhận diện bằng thị giác, có một số tác phẩm táo bạo, độc đáo, khiến công chúng dừng lại suy ngẫm, tìm hiểu nội dung… để được giải đáp bằng vô vàn những điều mới mẻ, thú vị song vẫn gần gũi với cảm xúc, cách nghĩ, cách sống của con người đương đại thấp thoáng trong bóng dáng từng tác giả.

Để tổ chức hiệu quả những hoạt động tại liên hoan, không thể thiếu sự quan tâm, chỉ đạo, hỗ trợ của Tỉnh ủy, UBND cùng các sở, ban, ngành tỉnh Đồng Nai, đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ, khoa học và hiệu quả giữa Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam và Hội VHNT Đồng Nai, đơn vị đăng cai tổ chức liên hoan.

Sự đột phá ấy đến từ các nghệ sĩ nhiếp ảnh trẻ, tư duy năng động, dồi dào ý tưởng, dám suy nghĩ, dám thể hiện, biết vận dụng những công nghệ mới trong sáng tác…. Họ có sức bật của thanh xuân, bắt kịp mọi trào lưu, xu hướng nghệ thuật trên thế giới, học hỏi và phát huy đầy sáng tạo trong góc chụp, ánh sáng, bố cục hoặc sắc màu. Họ có những khám phá, tìm tòi mang tính phát hiện, “mở đường”, làm giàu ngôn ngữ nhiếp ảnh với phương pháp diễn đạt cực “chất”, độc và lạ, tạo ấn tượng đặc biệt…

Công chúng yêu nghệ thuật luôn có cơ hội được đối thoại, khám phá các tầng ý nghĩa, những mạch ngầm văn hóa ẩn chìm qua cách thể hiện sâu sắc, tinh tế, vượt lên trên giới hạn cảm nhận thông thường từ thị giác, trở thành nỗi ám ảnh, đọng lại nhiều dư âm. Có đôi khi, chính những tác phẩm ấy tạo ra tâm lý hồ nghi, băn khoăn không thể tách biệt: là một kỳ quan của thế giới cổ đại hay vùng đất đỏ miền Đông bên dòng Trị An dưới chân con thác? Là tác phẩm đến từ hội họa hay nhiếp ảnh, được dàn dựng theo ý niệm hay do sự sắp đặt của thiên nhiên? (Trầm tích Chiến khu Đ, Nguyễn Thành An - Đồng Nai).

Trong dòng chảy phát triển chung của cả nước, nghệ sĩ miền Đông hiện nay nhạy bén, linh hoạt, cởi mở, đa chiều, nhanh chóng tiếp cận để nắm bắt thời cuộc, tiến kịp thế giới hiện đại. Họ tập trung sáng tạo một cách rực rỡ nhất, khám phá vẻ đẹp bất tận của thiên nhiên - đất nước - con người, tình yêu và ngàn điều cao cả, thiêng liêng, những thân phận nhỏ bé, mộc mạc và sự quyến rũ, bí ẩn của mỗi tâm hồn. Họ lắng nghe và đi theo “tiếng gọi của thời đại” với thái độ trân trọng lịch sử, tha thiết với quê hương, tự hào về đất nước.

Đến với Đồng Nai hào sảng, nghĩa tình

Tháng 8-2015, tại TX.Long Khánh (nay là TP.Long Khánh), Liên hoan Ảnh khu vực lần thứ 23 mang đến những cảm xúc đặc biệt với các nghệ sĩ miền Đông, đọng lại trong những kỷ niệm không thể nào quên từ phương pháp tổ chức, thực hiện, đến những câu chuyện nghĩa tình xoay quanh nghệ thuật, cháy hết mình vì nghệ thuật… được chính những hội viên Hội Văn học nghệ thuật (VHNT) Đồng Nai và anh em văn nghệ sĩ bốn phương cùng nhau viết lên.

Sau 8 năm chờ đợi, Đồng Nai vinh dự được Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tin tưởng chọn làm đơn vị đăng cai, phối hợp tổ chức liên hoan năm nay.

Với tinh thần phấn khởi chào đón sự kiện, cùng sự chuẩn bị chu đáo, sẵn sàng của Đồng Nai, Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền Đông Nam bộ lần thứ 30 mở ra cơ hội để các nghệ sĩ nhiếp ảnh các tỉnh, thành trong khu vực trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm sáng tác, học thuật. Đây cũng là dịp để nhân dân Đồng Nai bày tỏ lòng hiếu khách, sự chân thành, niềm phấn khởi đón tiếp văn nghệ sĩ cả nước “đến đây và ở lại” tìm hiểu, trải nghiệm cuộc sống vùng đất đỏ miền Đông “gian lao và anh dũng” trong chiến đấu khi xưa, để cảm nhận “những tháng năm ngược xuôi” của các thế hệ người Việt muôn nơi cùng tụ họp về, làm nên một Đồng Nai hào sảng, nghĩa tình trong dáng hình thành phố trong ngần “bát ngát của gió… bên sông chở đầy nắng hồng” (Trần Long Ẩn).

Huyền Quy

---

Mong chờ đến Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền Đông Nam bộ

Đến với Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền Đông Nam bộ lần thứ 30-2023, hầu hết ý kiến của đại diện các đoàn tham dự đều mong chờ sự kiện này. Bởi đây là sân chơi thiết thực, ý nghĩa của nghệ sĩ nhiếp ảnh trong khu vực.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh NGUYỄN THÁI AN, Trưởng ban Nhiếp ảnh Hội VHNT Bà Rịa - Vũng Tàu: Thắt chặt hơn nữa tình đoàn kết với các hội viên nhiếp ảnh trong khu vực Đông Nam bộ

Tôi đã từng tham dự Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền Đông Nam bộ lần thứ 23-2015 được tổ chức tại Long Khánh. Sau dịp đó, tôi có cơ hội tác nghiệp ở nhiều vùng đất của Đồng Nai như: Mã Đà, Bến Nôm, Vườn quốc gia Cát Tiên, Xuân Lộc - Long Khánh...

Ấn tượng trong tôi về Đồng Nai là một vùng đất năng động, phát triển với nhiều khu công nghiệp; con người nơi đây rất thân thiện, đặc biệt là các anh em nghệ sĩ nhiếp ảnh ở Đồng Nai rất nhiệt tình, xông xáo.

Lần này trở lại Đồng Nai tham dự Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền Đông Nam bộ lần thứ 30-2023, tôi mong muốn thắt chặt hơn nữa mối quan hệ, tình đoàn kết và giao lưu, học hỏi lẫn nhau với Ban Nhiếp ảnh Hội VHNT Đồng Nai nói riêng và các tỉnh, thành trong khu vực Đông Nam bộ nói chung. Tôi cũng rất mong bản thân tôi và các anh em trong ban có thể sáng tác được nhiều tác phẩm ảnh nghệ thuật ưng ý tại vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai nhân dịp này.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh LÒ VĂN HỢP, Phó ban Ảnh Hội VHNT Đồng Nai: Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền Đông Nam bộ là điều rất mong chờ, thú vị đối với anh em nhiếp ảnh

Trong sáng tác của tôi, chủ đề chính thường là những hình ảnh về Đồng Nai hội nhập và phát triển, con người Đồng Nai, những nét đẹp trong lao động, dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành… Tôi muốn chuyển tải nhiều hơn, đặc sắc hơn hình ảnh về quê hương Đồng Nai với những con người đang miệt mài ngày đêm cống hiến cho sự phát triển chung của địa phương, đất nước. Đó là những hình ảnh rất đẹp mà có thể mắt thường không nhìn thấy, phải qua lăng kính của nghệ thuật mới hiện lên rõ nét, sinh động.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền Đông Nam bộ là điều rất mong chờ, thú vị đối với anh em nhiếp ảnh. Bởi lẽ, thông qua đó, chúng tôi có cơ hội chia sẻ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau; đồng thời thăm hỏi thân tình giữa anh em cùng đam mê nhiếp ảnh trong khu vực.

Một điều đáng mừng tại liên hoan do Đồng Nai đăng cai lần này, Đồng Nai có đến 40 tác phẩm được chọn triển lãm và chấm giải. Đó là kết quả của những nỗ lực, phấn đấu của hội viên trong suốt năm qua. Tôi hy vọng Đồng Nai sẽ có  huy chương… để lấy giải nhất toàn đoàn.

Thùy Trang (ghi)

---