Trong một nền kinh tế sản xuất, doanh nghiệp chỉ thực sự tạo ra được lợi thế cạnh tranh khi có năng suất, chất lượng và quy trình sản xuất tiên tiến hơn đối thủ cạnh tranh. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên do mà nhiều DN vẫn chần chừ và lúng túng khi triển khai.
Trong một nền kinh tế sản xuất, doanh nghiệp (DN) chỉ thực sự tạo ra được lợi thế cạnh tranh khi có năng suất, chất lượng và quy trình sản xuất tiên tiến hơn đối thủ cạnh tranh. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên do mà nhiều DN vẫn chần chừ và lúng túng khi triển khai.
 |
| Ông Nguyễn Thế Nam |
Xung quanh vấn đề này, ông NGUYỄN THẾ NAM, chuyên gia phụ trách chương trình cải tiến năng suất chất lượng của Trung tâm Hỗ trợ phát triển DN nhỏ và vừa 2 (SMEDEC 2) thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng đã có những chia sẻ cùng Đồng Nai cuối tuần.
Phải bắt đầu từ người lãnh đạo
* Là một chuyên gia tư vấn, qua các hoạt động khảo sát và hỗ trợ thì đánh giá tổng quát của ông về mức độ ứng dụng công cụ cải tiến của cộng đồng DN Việt Nam đạt được mức độ nào?
- Về cơ bản, trong quá trình khảo sát, những DN lớn đa phần thực hiện rất bài bản, có những đơn vị thành lập riêng một bộ phận để chuyên trách các vấn đề cải tiến, kiểm soát chất lượng, chi phí trong hoạt động sản xuất. Khi chúng tôi triển khai các dự án ở đây thì nhóm cải tiến của DN tiếp cận những phương pháp rất nhanh, đảm bảo tiến độ cũng như kết quả, hiệu quả triển khai.
Ngược lại, đa phần các DN Việt nam ở quy mô nhỏ và vừa, cơ sở hạ tầng, lực lượng lao động hạn chế, các bộ phận cần phải kiêm nhiệm nhiều vị trí, chưa quan tâm nhiều đến vấn đề cải tiến. Do còn phải lo tập trung nhiệm vụ sản xuất là trọng tâm, sự quan tâm, chỉ đạo sát sao từ phía chủ DN chưa sâu sát nên hoạt động cải tiến cũng còn gặp nhiều trở ngại.
| Đồng Nai đang thực hiện chương trình quốc gia hỗ trợ DN nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong giai đoạn 2021-2025, kế hoạch đặt ra mục tiêu có từ 45 DN được hỗ trợ các giải pháp nâng cao năng suất chất lượng; ít nhất 2 DN xây dựng dự án và triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao năng suất chất lượng. |
* Như vậy thì ở đây, phải chăng vai trò của chủ DN là rất quan trọng, thưa ông?
- Hẳn nhiên là vậy, muốn thực hiện tốt bất kỳ một dự án hoặc nhiệm vụ nào thì người đứng đầu DN cũng là khâu tiên quyết nhất. Chủ DN phải là người nhận thấy được yêu cầu cấp thiết trong việc cải tiến, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm của mình, điều đó đòi hỏi anh phải thay đổi tư duy, chấp nhận thay đổi và tìm kiếm các giải pháp mới trên thị trường. Nếu chỉ giữ sản xuất theo quy chuẩn cũ, thông thường sẽ rất khó để phát triển bền vững và lớn lên được.
* Khi áp dụng các công cụ cải tiến năng suất, làm sao để DN có được sự kiên trì, bài bản trong ứng dụng?
- Cải tiến là một quá trình thực hiện, trung bình một dự án để áp dụng có kết quả cụ thể cần từ 6-8 tháng. Như đã nói, để đảm bảo kết quả cũng như tiến độ triển khai dự án thì vấn đề quan trọng nhất là sự quan tâm từ phía ban lãnh đạo, việc này quyết định 90% sự thành công. Trong quá trình khảo sát, tư vấn yêu cầu là phải đưa ra được bức tranh hiện trạng DN thông qua những vấn đề về quản lý, chất lượng, năng suất, chi phí sản xuất… Những thực tế ấy là cơ sở để đề xuất những hệ thống quản lý, công cụ cải tiến phù hợp. Khi có hiệu quả lợi ích thì DN mới tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động cải tiến, có động lực để duy trì thực hiện triển khai dự án.
 |
| Đầu tư hệ thống máy móc hiện đại cùng với đào tạo nhân lực là giải pháp để cải tiến năng suất chất lượng của doanh nghiệp |
Với những người làm tư vấn, sự đồng hành cùng DN cũng rất quan trọng. Trong quá trình triển khai, chuyên gia, tư vấn viên và DN phải làm việc thường xuyên cùng nhau nhằm đảm bảo kế hoạch cũng như tháo gỡ những khó khăn phát sinh. Tất cả những biểu mẫu, phương pháp thực hiện sẽ được chuyển giao cho nhóm cải tiến tại DN, nhằm đảm bảo nhóm cải tiến thực hiện mục tiêu duy trì nhân rộng sau khi áp dụng thành công dự án thí điểm.
Cần chủ động để tìm kiếm chương trình hỗ trợ
* Hiện tại, đơn vị đang thực hiện các chương trình nào để giúp DN phát triển, nâng cao năng suất, chất lượng?
- SMEDEC 2 là đơn vị trực thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, được giao chủ trì thực hiện chương trình quốc gia “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của DN Việt Nam đến năm 2020” tại các tỉnh phía Nam. Kết quả triển khai giai đoạn 1, từ năm
2010-2020, đã có hơn 500 DN được hỗ trợ các pháp áp dụng hệ thống quản lý/công cụ năng suất chất lượng.
| “Các giải pháp năng suất chất lượng hiện nay rất đa dạng nhưng có 2 loại giải pháp chính. Cụ thể là giải pháp về hệ thống quản lý như ISO 9001, 14001, 22000… giúp DN cao năng lực quản lý, kiểm soát chất lượng, ổn định về hệ thống…” - ông NGUYỄN THẾ NAM. |
Chúng tôi đang tiếp tục thực hiện các chương trình trong những năm tới nhằm mục tiêu nghiên cứu, tư vấn, đào tạo và tuyên truyền cho DN. Có 2 nhóm đối tượng hỗ trợ DN vừa và lớn, hoạt động trong lĩnh vực chế biến thực phẩm, thủy sản, đồ gỗ, may mặc, cơ khí... trong khu công nghiệp tiếp cận các giải pháp về quản lý chi phí dòng nguyên liệu và DN nhỏ và vừa được hỗ trợ các giải pháp xanh nhằm nâng cao năng suất sản xuất.
Bên cạnh đó, SMEDEC 2 còn đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại đầu tư, cung cấp các dịch vụ đào tạo tư vấn theo nhu cầu (hệ thống/công cụ năng suất; kỹ năng quản lý DN; chuyển giao kỹ thuật, công nghệ, máy móc thiết bị). Chúng tôi cũng sẵn sàng hỗ trợ các dự án địa phương trong xây dựng đề xuất, triển khai áp dụng.
* Ông có thể chia sẻ về hiệu quả thực tế một dự án mà đơn vị đã triển khai?
- Chúng tôi đã thực hiện những giải pháp để nâng cao năng suất chất lượng tại các đơn vị, DN có liên quan đến lĩnh vực thực phẩm như trong cả nước. Trong đó, tại Công ty CP Viet Farm - nhà máy nha đam lớn nhất Việt Nam có chủ đầu tư là một DN từ Đồng Nai. Tại nhà máy này, Trung tâm SMEDEC 2 đã đồng hành đào tạo triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hình ảnh trực quan 5S tại khu vực văn phòng và tự động hóa dây chuyền sản xuất, xử lý nước thải và năng lượng, giảm lãng phí nha đam tại công đoạn xử lý nguyên vật liệu từ 2,5% xuống còn 2%. Việc ứng dụng các giải pháp nói trên giúp cho DN giảm thiểu được mức lãng phí, tiết kiệm chi phí sản xuất, góp phần nâng cao sức cạnh tranh.
* Một trong những vấn đề thường gặp phải của DN là họ thiếu thông tin để thụ hưởng các chương trình hỗ trợ. Ông có lưu ý gì với DN trong việc chủ động tìm kiếm các chương trình từ SMEDEC 2?
- Đồng Nai là địa phương có mức độ sản xuất phát triển mạnh, quy mô lớn nên việc cải tiến, nâng cao năng suất chất lượng cho các DN là vô cùng cần thiết. DN có thể liên hệ đến đầu mối tại Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Sở KH-CN) để xin các dự án hỗ trợ từ phía địa phương. Khi có nhu cầu, DN cũng có thể liên hệ trực tiếp với SMEDEC 2, tiếp cận các chương trình hỗ trợ từ SMEDEC 2. Chúng tôi sẵn sàng phối hợp, hỗ trợ, tư vấn tìm ra các giải pháp giúp DN gia tăng năng suất chất lượng của mình. Điều quan trọng là bản thân DN cần phải nhận thức rõ và có sự thôi thúc từ bên trong, khi đó hiệu quả thành công sẽ cao hơn.
* Xin cảm ơn ông!
Vương Thế (thực hiện)
