Đại Việt sử ký toàn thư, Việt Nam văn hóa sử cương cho người yêu sử nước nhà

Đại Việt sử ký toàn thư (NXB Văn học) và Việt Nam văn hóa sử cương (NXB Đại học Sư phạm) vừa ra mắt độc giả trong nước là nỗ lực từ đơn vị phối hợp ấn hành Đông A trong việc trình làng bộ mới 2 tác phẩm lịch sử nổi tiếng đầy giá trị này.

Đại Việt sử ký toàn thư (NXB Văn học) và Việt Nam văn hóa sử cương (NXB Đại học Sư phạm) vừa ra mắt độc giả trong nước là nỗ lực từ đơn vị phối hợp ấn hành Đông A trong việc trình làng bộ mới 2 tác phẩm lịch sử nổi tiếng đầy giá trị này.

Đại Việt sử ký toàn thư ấn bản tháng 8-2022

Bộ quốc sử danh tiếng và được xem là di sản quý báu của dân tộc Việt Nam Đại Việt sử ký toàn thư là cuốn sách lịch sử mà đông đảo bạn đọc trông chờ bấy lâu. Trong khi đó, Việt Nam văn hóa sử cương của học giả Đào Duy Anh (1904-1988) là một trong những công trình nghiên cứu nổi tiếng nhất của học giả này lúc sinh thời, góp phần “mang tính khai phá, đặt nền tảng cho sự hình thành nền sử học và nền văn hóa học hiện đại Việt Nam”.

* Đại Việt sử ký toàn thư

Đến nay, các học giả và người làm nghiên cứu lịch sử đã xác định được bản in xưa nhất của bộ Đại Việt sử ký toàn thư chính là bản Nội các quan bản năm Chính Hòa thứ 18 (năm 1697). Việc xác định này mang ý nghĩa đặc biệt và góp phần quan trọng giúp cho bạn đọc trong nước từ những năm 1980 đã được tiếp cận bản dịch quốc ngữ Đại Việt sử ký toàn thư theo bản Nội các quan bản này. Năm 1998, Đại Việt sử ký toàn thư được tái bản trọn bộ 4 tập lần đầu tiên.

Cách đây 12 năm, nhân đại lễ kỷ niệm ngàn năm Thăng Long - Hà Nội năm 2010, NXB Khoa học xã hội cùng Công ty Đông A đã phát hành ấn bản Đại Việt sử ký toàn thư định dạng 1 tập khổ lớn, dựa trên bản in 4 tập xuất bản năm 1998. Ấn bản năm 2010 có bổ sung một số thông tin chú thích về địa danh được chỉnh lý theo các đơn vị hành chính mới, đồng thời vinh dự nhận được Giải vàng Sách đẹp năm 2011 của Hội Xuất bản Việt Nam.

Bà Nguyễn Thủy Hằng Giang (Giám đốc điều hành Công ty CP Văn hóa Đông A) cho biết: “Sau một thời gian dài chuẩn bị, chúng tôi mới thực hiện xong ấn phẩm Đại Việt sử ký toàn thư (dịch giả: Ngô Đức Thọ, Hoàng Văn Lâu, NXB Văn học ấn hành) trọn bộ 2 quyển khổ lớn 25 x 30cm, có hộp. Đại Việt sử ký toàn thư là bộ sử cái có giá trị về nhiều mặt, gắn liền với tên tuổi của các nhà sử học nổi tiếng như: Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên, Phạm Công Trứ, Lê Hy…”.

Bà Hằng Giang cho hay chính từ sự yêu quý của đông đảo bạn đọc, nhất là thành phần yêu văn chương sử sách mà Đông A quyết định thực hiện ấn bản mới hiện đại cho bộ sách phát hành tháng 8-2022 này với quyển 1 (1.076 trang) bao gồm toàn bộ phần bản dịch quốc ngữ và quyển 2 (692 trang) bao gồm toàn văn phần chữ Hán được sao chụp từ bản khắc năm Chính Hòa thứ 18 - 1697. Sự phong phú của bộ sách không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn có giá trị văn học, thích hợp cho những ai yêu lịch sử và văn chương nước nhà lưu trữ, tham khảo.

Bạn đọc yêu lịch sử giao lưu về 2 bộ sách Việt Nam sử lược và Việt Nam văn hóa sử cương tại TP.HCM cuối tháng 7-2022

* Việt Nam văn hóa sử cương

“Mỗi người đều “mang lấy nghiệp vào thân”, cái nghiệp của tôi là nghiên cứu lịch sử Việt Nam” - đó là lời tự sự của học giả, chí sĩ yêu nước Đào Duy Anh trong hồi ký Nhớ nghĩ chiều hôm. Trong lời giới thiệu in trong tác phẩm Việt Nam văn hóa sử cương ra mắt bạn đọc cuối tháng 7-2022, có đoạn viết rằng “con đường đến với nghiên cứu lịch sử của ông cũng lắm gian nan, trắc trở”. Nhưng với nỗ lực của mình, học giả Đào Duy Anh đã viết nên nhiều tác phẩm sử liệu quan trọng, mang tính “kim chỉ nam” cho nhiều công trình nghiên cứu văn hóa nước ta trong suốt gần 1 thế kỷ qua.

Việt Nam văn hóa sử cương ấn bản mới 2022 Cách đây 22 năm, học giả Đào Duy Anh được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học xã hội với cụm công trình đã phổ biến của mình. Trong số đó, Việt Nam văn hóa sử cương được in lần đầu năm 1938 của Quan - hải tùng - thư (lúc tác giả 34 tuổi) được công nhận là một nỗ lực của Đào Duy Anh để giải tỏa câu hỏi “Văn hóa xưa là thế nào?”.

Tác phẩm Việt Nam văn hóa sử cương mang giá trị cao khi phản ánh và giải quyết sự va chạm, xung đột giữa dòng chảy văn hóa Việt Nam truyền thống và văn hóa Tây phương mới du nhập. Đào Duy Anh nỗ lực trình bày “3 bộ phận”: kinh tế sinh hoạt, xã hội sinh hoạt và trí thức sinh hoạt để “ôn lại cái vốn văn hóa của nước nhà”. Để rồi từ đó, tác giả khẳng khái đưa ra đề nghị công bằng “một mặt phải xét lại cho biết nội dung của văn hóa xưa là thế nào, một mặt phải nghiên cứu cho biết chân giá trị của văn hóa mới”.

Bạn đọc nhận ra điểm mới đáng chú ý trong ấn bản Việt Nam văn hóa sử cương vừa phát hành là ngoài việc dựa trên bản in lần đầu năm 1938 của Quan - hải tùng - thư còn có tham khảo một số chi tiết trong bản in năm 1951. Sách bắt mắt và dễ đọc hơn với nhiều tranh, ảnh minh họa được lấy từ các bản sách tiếng Pháp về Đông Dương, các nguồn tư liệu ở bảo tàng, tranh dân gian, sách báo xưa...

Giá trị của tác phẩm Việt Nam văn hóa sử cương là lâu dài. Lời văn sáng suốt, rõ ràng học giả Đào Duy Anh để lại cho hậu thế khiến người đọc dù ở thế hệ nào cũng có thể nhớ mãi, ví dụ như lời kết tác phẩm (trang 331): “Người ta không thể cho rằng Đông hơn hay Tây hơn và những điều phân biệt và kỳ thị Đông Tây sẽ tiêu diệt hết”.

Cẩm Điệp