Là tỉnh tập trung đông lao động làm việc tại các khu công nghiệp, tuy nhiên đến nay, các thiết chế văn hóa, nhà ở xã hội (NOXH) dành cho công nhân tại Đồng Nai vẫn rất hạn chế. Nhiều người lao động (NLĐ) đang phải ở, sinh hoạt trong những khu nhà trọ xập xệ, không có đầy đủ trang thiết bị và đời sống còn gặp nhiều khó khăn, chưa đảm bảo nhu cầu cấp thiết.
Là tỉnh tập trung đông lao động làm việc tại các khu công nghiệp, tuy nhiên đến nay, các thiết chế văn hóa, nhà ở xã hội (NOXH) dành cho công nhân tại Đồng Nai vẫn rất hạn chế. Nhiều người lao động (NLĐ) đang phải ở, sinh hoạt trong những khu nhà trọ xập xệ, không có đầy đủ trang thiết bị và đời sống còn gặp nhiều khó khăn, chưa đảm bảo nhu cầu cấp thiết.
Một góc ký túc xá của công nhân tại Công ty TNHH Great Veca (H.Trảng Bom) |
Nhiều cán bộ Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp (DN) cho biết, đợt dịch bệnh Covid-19 lần thứ 4 diễn biến phức tạp khiến nhiều NLĐ tìm đường về quê một phần do điều kiện sống không đảm bảo. Từ thực tế đó, có thể thấy NOXH dành cho lao động là một trong những giải pháp hữu hiệu để giữ chân NLĐ gắn bó DN và với địa phương lâu dài.
NLĐ đợi chờ vào NOXH
Dù đã gắn bó với mảnh đất Đồng Nai 13 năm và làm việc ở một DN sản xuất gỗ với thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng nhưng gia đình anh Trần Văn Tài vẫn đang ở trong căn phòng trọ chật hẹp tại xã Thạnh Phú (H.Vĩnh Cửu).
Vào cuối tháng 9 vừa qua, cả gia đình đều phải nghỉ việc ở nhà để phòng dịch, cuộc sống khó khăn lại sinh hoạt trong khu nhà trọ chừng 12m2 nóng bức, anh Tài quyết định để vợ và 2 con về quê Đắk Lắk sinh sống, còn anh ở lại bám trụ với nhà máy để mưu sinh.
Xác định nhu cầu NOXH của NLĐ là rất lớn nên giai đoạn 2014-2021, Đồng Nai lên kế hoạch xây dựng 21 ngàn căn NOXH nhưng đến cuối năm 2020, mới xây dựng được 3.500 căn. Hiện mục tiêu xây dựng NOXH tại Đồng Nai giai đoạn 2021-2030 là 6 ngàn căn với tổng số tiền đầu tư khoảng 7.300 tỷ đồng. Để thực hiện được mục tiêu trên, cần thêm nhiều ưu đãi về chính sách, thủ tục và ưu đãi về vốn vay. Khi thủ tục xây dựng NOXH được thuận lợi, thông thoáng hơn, các nhà đầu tư mới mặn mà với các dự án NOXH lâu dài. |
Anh Tài cho biết, công nhân sau giờ làm việc chỉ biết nhốt mình trong bốn bức tường, không gian giải trí, điều kiện sinh hoạt eo hẹp nên việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần rất hạn chế. Ngoài ra, việc ở những phòng trọ chật chội cũng khiến cho tinh thần NLĐ luôn bất an, lo lắng về tình hình an ninh trật tự và môi trường sống. Ước mơ mua được căn nhà tại các dự án NOXH giá rẻ và trả góp hằng tháng là điều mà anh và nhiều lao động luôn ấp ủ.
Theo Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh, trong số gần 700 ngàn lao động đang làm việc trong các khu công nghiệp, mới chỉ có khoảng 20 ngàn người được ở trong ký túc xá do DN xây dựng, số còn lại đang thuê trọ nhà dân với giá phòng trọ từ 700 ngàn đến 1,5 triệu đồng/tháng. Đời sống, điều kiện sinh hoạt của NLĐ còn khó khăn, chưa có các thiết chế phục vụ nhu cầu thiết yếu về nhà trẻ, trạm y tế, siêu thị… gần các khu công nghiệp. Từ thực trạng trên cho thấy, nhu cầu về thiết chế Công đoàn, NOXH là vấn đề cấp bách, cần thiết nhất hiện nay của phần lớn NLĐ xa quê.
Khảo sát của Tổng LĐLĐ Việt Nam cho thấy, nhà ở cho NLĐ đang làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất ở khu vực phía Nam mới chỉ đáp ứng khoảng 28% nhu cầu thuê, mua, còn lại phần lớn NLĐ đang phải ở trọ tại nhà dân với điều kiện sống rất thấp.
Để thực hiện giấc mơ an cư của NLĐ, đầu năm 2021, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã làm việc với Đồng Nai về triển khai dự án Thiết chế Công đoàn dành cho NLĐ. Theo kế hoạch, dự án được xây dựng tại H.Trảng Bom với quy mô gồm: các khối chung cư nhà ở công nhân cao từ 6-12 tầng, nhà đa năng, siêu thị, nhà trẻ, sân thể thao... Tuy nhiên, để đạt mục tiêu trên, Tổng LĐLĐ Việt Nam mong địa phương hỗ trợ về lập quy hoạch, giải phóng mặt bằng, giao đất sạch… để thiết chế Công đoàn sớm xây dựng, đáp ứng nhu cầu của NLĐ.
Nói về dự án Thiết chế Công đoàn của Tổng LĐLĐ Việt Nam, các DN trên địa bàn tỉnh cho biết rất đồng tình và chờ đợi dự án sớm được thực hiện đáp ứng nhu cầu nhà ở của phần lớn NLĐ xa quê. Các DN cho rằng, bên cạnh thiết chế Công đoàn, NOXH cho NLĐ có thu nhập thấp đang là vấn đề rất bức xúc, cấp thiết. Hiện một số DN đã có kế hoạch đầu tư các dự án NOXH cho NLĐ nhưng vấn đề ách tắc về quỹ đất, vốn vay ưu đãi, cơ chế... đang là rào cản lớn nhất đối với các DN, chưa kể nhiều thủ tục, quy định còn rườm rà. Các DN cho rằng, để NLĐ có thu nhập thấp thực hiện hóa giấc mơ an cư, cần có sự chung tay và quyết tâm lớn từ nhiều phía.
Nhân rộng những mô hình nhà ở hiệu quả
Hiện trên địa bàn tỉnh, khu NOXH công nhân tại H.Nhơn Trạch do Công ty TNHH MTV Phát triển đô thị và khu công nghiệp IDICO làm chủ đầu tư đang tạo chỗ ở ổn định cho 3.500 nhân khẩu.
Dự án khu nhà ở công nhân này là dự án NOXH có quy mô lớn nhất tỉnh hiện nay: tổng cộng 27 block chung cư với 3.520 căn bán và cho thuê, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho hơn 8 ngàn người. Với dự án NOXH này, NLĐ có thể mua ở tùy vào điều kiện kinh tế gia đình hoặc thuê ở với giá ưu đãi, khoảng 1,5 triệu đồng/phòng/tháng. Nhiều công nhân vào sinh sống tại đây cho biết, họ khá yên tâm về môi trường, điều kiện sống, an ninh để chăm lo tốt cho gia đình và yên tâm gắn bó lâu dài với DN.
Thời gian qua, một số DN trên địa bàn tỉnh đã quan tâm đầu tư xây dựng nhà trọ, ký túc xá, nhà trẻ cho NLĐ và con của họ. Điển hình như Công ty TNHH Great Veca (H.Trảng Bom). Năm 2005, khi DN đi vào hoạt động, công ty đã xây dựng khu ký túc xá cho NLĐ với kinh phí trên 13 tỷ đồng, gồm 4 dãy nhà với 152 phòng. Công nhân vào đây ở được bố trí trong những căn phòng sạch sẽ, an toàn, thuận tiện cho công việc và cuộc sống, đảm bảo an ninh trật tự. Đặc biệt, mỗi công nhân chỉ phải đóng tiền phòng 50 ngàn đồng/người/tháng, các chi phí khác đều được công ty hỗ trợ. Hiện ký túc xá đang có 300 lao động sinh sống.
Tương tự, một mô hình ký túc xá khác cũng đang tạo chỗ ở ổn định cho hàng trăm NLĐ là khu ký túc xá của Công ty TNHH Hưng nghiệp Formosa (H.Nhơn Trạch). Ký túc xá này cao 9 tầng với hàng ngàn phòng ngăn nắp, tiện nghi. Ở đây, công nhân được sử dụng những trang thiết bị hiện đại như: thang máy, máy lạnh, phòng đọc sách, phòng xem tivi… Mô hình này không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, vật chất NLĐ mà còn thể hiện được trách nhiệm xã hội, sự coi trọng nguồn lực của DN đối với những đóng góp của NLĐ.
Chủ tịch LĐLĐ H.Vĩnh Cửu Nguyễn Công Ký cho hay, từ những lần đi thăm công nhân lao động tại các khu nhà trọ mới hiểu hết được những khó khăn của họ khi phải sống ở các khu nhà trọ chật hẹp từ 3-4 người/phòng. Vì vậy, cả DN và địa phương cần quan tâm đến vấn đề nhà ở cho NLĐ vì đời sống đảm bảo, họ mới gắn bó với DN. Ngoài ra, NOXH dành cho NLĐ nếu được xây dựng dồi dào, đa dạng và gần các khu công nghiệp, NLĐ dễ tiếp cận thì họ mới an cư, gắn bó với địa phương, tránh được tình trạng thiếu lao động như hiện nay.
Lan Mai