Làm đặc sản sạch từ thiên nhiên

Nông dân ngày càng quan tâm xây dựng chuỗi liên kết sản xuất an toàn với mục tiêu có đầu ra ổn định cho nông sản. Trong đó, chế biến là khâu quan trọng tạo nên sự thành bại của chuỗi liên kết bền vững. Theo đó, nhiều nông dân sản xuất sạch đã bỏ công tìm tòi chế biến ra những sản phẩm nông sản thân thiện với môi trường.

Nông dân ngày càng quan tâm xây dựng chuỗi liên kết sản xuất an toàn với mục tiêu có đầu ra ổn định cho nông sản. Trong đó, chế biến là khâu quan trọng tạo nên sự thành bại của chuỗi liên kết bền vững. Theo đó, nhiều nông dân sản xuất sạch đã bỏ công tìm tòi chế biến ra những sản phẩm nông sản thân thiện với môi trường.

Chế biến hạt sen tại Cơ sở Chế biến hạt sen Trường Phát (H.Nhơn Trạch). Ảnh: L.Quyên

Sự độc đáo của dòng sản phẩm chế biến “xanh” nhiều nông dân đang làm mang lại hiệu quả kinh tế cao vì tận dụng được nguồn nguyên liệu sẵn có từ thiên nhiên hoặc là các phế phẩm nông nghiệp.

* Dòng sản phẩm “xanh”

Huyện Vĩnh Cửu nói riêng, Đồng Nai nói chung có hàng ngàn ha bưởi. Vào mỗi đợt bưởi ra hoa, kết trái, nông dân trồng bưởi thường mất nhiều công lao động để tỉa bớt hoa cũng như dọn bỏ hàng tấn trái bưởi non. Kỹ sư nông nghiệp giàu óc sáng tạo Cổ Thanh Dũng ngụ tại xã Bình Hòa (H.Vĩnh Cửu) đã tìm tòi, nghiên cứu để chế biến ra nhiều sản phẩm có giá trị cao, thân thiện với môi trường từ nguồn nguyên liệu vốn bị lãng phí này.

Từ vài sản phẩm ban đầu là mứt vỏ bưởi, trà vỏ bưởi, tinh dầu bưởi, danh sách các sản phẩm chế biến từ bưởi của chàng trai trẻ này được nhân dần lên. Hiện anh Dũng đang cung cấp ra thị trường thêm nhiều sản phẩm độc, lạ như: dưỡng tóc tinh dầu bưởi, nước rửa chén tinh dầu bưởi, nước xịt rửa tay diệt khuẩn tinh dầu bưởi, nước khử mùi nhà vệ sinh từ tinh dầu bưởi, túi treo khử mùi xe hơi…

Theo anh Dũng: “Mọi phế phẩm trong sản xuất nông nghiệp không phải là nguồn rác thải gây ô nhiễm môi trường mà sẽ trở thành sản phẩm giúp tăng thu nhập cho nông dân nếu có giải pháp đúng. Những sản phẩm chế biến thân thiện với môi trường này không chỉ được người tiêu dùng trong nước đón nhận mà còn rất giàu tiềm năng về thị trường xuất khẩu”.

Tận dụng những sản phẩm thế mạnh có sẵn tại địa phương đưa vào chế biến không chỉ là câu chuyện riêng của vài nông dân nhỏ lẻ mà đã được một số địa phương quan tâm đầu tư một cách bài bản.Phó chủ tịch UBND H.Vĩnh Cửu Nguyễn Quang Phương cho biết, Vĩnh Cửu có rất nhiều đường hoa giấy, hoa đại, bạt ngàn những hàng rào hoa dâm bụt… Nhiều nông dân cho đến các tổ hợp tác, HTX sản xuất nông nghiệp tại địa phương đang đầu tư chế biến, tạo ra những đặc sản độc, lạ từ các loại cây, trái có sẵn tại địa phương như: trà búp ổi tẩm mật ong, trà hoa dâm bụt, mật ong lên men hoa đậu biếc, hoa cúc chi… Định hướng về bài toán đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp sạch thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục nghiên cứu các giải pháp để các đặc sản trên được chứng nhận là sản phẩm nông nghiệp sạch theo hướng đưa sản phẩm vào đăng ký nhãn hàng hóa theo chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Đây là kênh có nhiều lợi thế trong chứng nhận và hỗ trợ nông sản sạch, đặc sản thế mạnh của địa phương phát triển thị trường.

* Nông dân tự chế biến

Đầu tư cho chế biến nông sản là câu chuyện dài hơi và tốn kém cần sự tham gia của các doanh nghiệp, tập đoàn lớn với đầy đủ chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Nhưng trong thực tế, không ít nông dân đã đầu tư chế biến nông sản, đặc sản thành công nhờ khai thác hiệu quả lợi thế riêng.

Cơ sở Chế biến hạt sen Trường Phát tại xã Long Tân (H.Nhơn Trạch) được thị trường biết tiếng nhờ có nhiều sản phẩm chế biến thủ công từ cây sen. Bà Nguyễn Thị Bích Lệ, chủ Cơ sở Chế biến hạt sen Trường Phát chia sẻ, Đồng Nai có nhiều vùng trồng sen như: xã Phú Hội (H.Nhơn Trạch), vùng sen ở xã Trị An (H.Vĩnh Cửu), vùng sen Phương Lâm, Phú Điền (H.Tân Phú)... có nguồn nguyên liệu rất dồi dào cho chế biến. Trước đây, gia đình bà chủ yếu trồng sen, sản phẩm thu hoạch được bán lẻ ra chợ địa phương. Sản phẩm bán tươi chỉ được vài món như hạt: sen, củ sen, ngó sen… với đầu ra rất bấp bênh. Trong khi đó, mọi bộ phận của cây sen đều có thể đưa vào chế biến. Đây chính là động lực để bà Bích Lệ mạnh dạn đầu tư vào chế biến với khởi đầu chỉ vài loại máy móc thủ công đơn giản, tốn ít vốn.

Hiện Cơ sở Chế biến hạt sen Trường Phát đang cung cấp ra thị trường hàng chục sản phẩm từ sen như: trà lá sen, trà củ sen, hạt sen khô, hạt sen sấy, bột sen nguyên chất, bột ngũ cốc hạt sen... Theo bà Bích Lệ: “Cây sen được nuôi trồng tự nhiên nên có nguồn nguyên liệu chế biến rất an toàn. Đây cũng chính là những lợi thế mà Trường Phát tập trung khai thác khi đầu tư chế biến loại đặc sản mang tính địa phương này”.

Lê Quyên