Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Phạm Minh Thành: Bảo hiểm thất nghiệp - ''chiếc phao cứu sinh'' của người lao động mất việc

Dịch bệnh Covid-19 đã và đang ảnh hưởng rất lớn đến đời sống người dân, đặc biệt là người lao động (NLĐ). Nhà nước đã có nhiều chính sách, chế độ hỗ trợ cho các trường hợp khó khăn, trong đó bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cũng là một trong những "chiếc phao cứu sinh" của NLĐ vào thời điểm khó khăn.

Dịch bệnh Covid-19 đã và đang ảnh hưởng rất lớn đến đời sống người dân, đặc biệt là người lao động (NLĐ). Nhà nước đã có nhiều chính sách, chế độ hỗ trợ cho các trường hợp khó khăn, trong đó bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cũng là một trong những “chiếc phao cứu sinh” của NLĐ vào thời điểm khó khăn.

Giám đốc Bảo hiểm xã hội  (BHXH) tỉnh Phạm Minh Thành cho biết, BHXH tỉnh đang nỗ lực tập trung cho công tác giải quyết trợ cấp thất nghiệp cho NLĐ được nhanh nhất, thuận lợi nhất.

* Chính sách BHTN có ý nghĩa thế nào đối với NLĐ, đặc biệt trong bối cảnh xảy ra dịch bệnh Covid-19, thưa ông?

- BHTN là loại bảo hiểm đảm bảo những quyền lợi mà NLĐ khi tham gia BHXH được hưởng khi mất việc. Người hưởng BHTN còn được hưởng cả bảo hiểm y tế (BHYT) và đào tạo nghề trong quãng thời gian NLĐ chờ việc mới.

BHTN có ý nghĩa rất thiết thực trong cuộc sống, đặc biệt là trong thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19. Đây là chính sách giúp ổn định xã hội, nhằm bảo vệ, bù đắp những tổn thất về mặt tài chính cho NLĐ, giúp NLĐ có khả năng cũng như cơ hội quay lại thị trường làm việc, đồng thời giúp Nhà nước giải quyết những vấn đề xã hội khi thị trường có biến động dẫn tới NLĐ mất việc.

* Dịch bệnh Covid-19 đã làm rất nhiều NLĐ mất việc, dẫn đến tình trạng NLĐ ồ ạt đăng ký thanh toán BHXH và nhận trợ cấp thất nghiệp. Vấn đề này trên địa bàn Đồng Nai như thế nào, thưa ông?

- Mặc dù tình hình dịch bệnh Covid-19 đã tạm lắng, tương đối an toàn nhưng việc khôi phục kinh tế, đặc biệt là hoạt động tại các công ty, xí nghiệp, nhà máy chưa trở lại bình thường như trước khi xảy ra dịch.

Đời sống NLĐ chỉ có thể ổn khi công ty, xí nghiệp, nhà máy ổn định sản xuất, ổn định thị trường, đặc biệt là thị trường các nước ở châu Âu, châu Mỹ, Trung Quốc bởi nguồn nguyên vật liệu nhập từ Trung Quốc rất nhiều và lượng hàng hóa xuất đi 3 thị trường này cũng rất lớn. Tuy nhiên, dịch Covid-19 lại đang diễn biến khá nặng nề tại 3 thị trường trên nên tình hình sản xuất, xuất hàng đi của nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, trong khi lượng hàng tồn kho thì rất lớn, không thể xuất đi nên cũng không thể tiếp tục sản xuất. Từ tháng 5, các doanh nghiệp dù đã nỗ lực nhưng đã bắt đầu có biểu hiện trả lương không đầy đủ, trả chậm và chỉ trả 70%, thậm chí là 50% lương để cố gắng “giữ chân” NLĐ... Theo dự báo, đến tháng 6, tháng 7 sức ép duy trì của việc trả lương là rất lớn.

Từ đầu tháng 6 đến nay, mỗi ngày BHXH tỉnh tiếp nhận từ 700-1.000 hồ sơ đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp. Theo ghi nhận của chúng tôi, tại thời điểm ngày 30-5, doanh nghiệp trong các khu công nghiệp báo về đã giảm 55 ngàn lao động. Tất nhiên, 55 ngàn lao động này sẽ đăng ký nhận BHTN trong những ngày tới, khi đó tất yếu lượng hồ sơ NLĐ nhận BHTN sẽ tăng cao đột biến.

Mỗi ngày có hàng trăm người lao động đến đăng ký nhận bảo hiểm thất nghiệp Ảnh: P.LIỄU

*  Để tạo điều kiện cho NLĐ được nhận BHTN nhanh chóng, thuận lợi, nhằm kịp thời trang trải đời sống trong lúc khó khăn, BHXH tỉnh đã có những giải pháp như thế nào?

- Với số lượng lớn NLĐ đến làm thủ tục mỗi ngày, trong điều kiện không chủ quan với dịch bệnh Covid-19,  BHXH tỉnh tổ chức tiếp nhận, phát số và phân luồng. Một ngày bình quân tiếp nhận 1 ngàn hồ sơ của NLĐ, trong đó chia ra buổi sáng 500 hồ sơ, buổi chiều 500 hồ sơ để tránh NLĐ không tập trung quá đông, cũng như không để NLĐ phải chờ đợi lâu.

Ngoài ra, từ đầu tháng 6 đến nay, ngoài bộ phận tiếp nhận tại văn phòng, BHXH tỉnh cho lắp đặt thêm 3 máy vi tính tại khu vực hành lang để tiếp nhận hồ sơ và cử một số đoàn viên thanh niên trực tiếp hướng dẫn NLĐ kê khai, đăng ký qua Cổng thông tin điện tử của BHXH Việt Nam cũng như hướng dẫn NLĐ truy cập đăng ký bằng điện thoại cá nhân, nhằm đẩy nhanh tiến độ đăng ký cũng như giải quyết các thủ tục cho NLĐ.

*  BHXH tỉnh Đồng Nai là một trong những cơ quan BHXH địa phương đi đầu trong việc ứng dụng mạng xã hội Zalo và công nghệ thông tin vào giải quyết hồ sơ, chế độ, chính sách cho NLĐ trong đợt dịch Covid-19. Theo ông, BHXH tiếp tục phát huy thành quả này như thế nào?

- Zalo là một mạng xã hội rất phổ biến và thân thiện với rất nhiều người. Tuy nhiên, khi NLĐ sử dụng mạng này để đăng ký, cung cấp thông tin cá nhân, chụp ảnh, số chứng minh nhân dân, số sổ BHXH trong khi Nhà nước chưa thẩm định được độ an toàn của mạng Zalo, nên BHXH chỉ sử dụng mạng này trong những ngày tập trung cách ly xã hội phòng, chống dịch bệnh.

Phương án này về lâu về dài để an toàn cho NLĐ, BHXH tỉnh đang chuyển hướng khuyến khích và hướng dẫn NLĐ kê khai tại Cổng dịch vụ công quốc gia trực tuyến của BHXH Việt Nam. Cách kê khai này an toàn và chuẩn mực hơn. Ngay trong ngày 1-6, đã có  250 hồ sơ kê khai trong cổng dịch vụ công này. Tuy nhiên, việc kê khai qua cổng dịch vụ công vẫn còn một số bất cập, cụ thể như: mã nhận diện hiển hiện trong thời gian quá ngắn, khó nhận diện khiến NLĐ không sử dụng quen sẽ khó thao tác. Hiện BHXH tỉnh đang đề xuất với Trung tâm Công nghệ thông tin của BHXH Việt Nam cải tiến công đoạn này để NLĐ dễ sử dụng hơn.

 * Theo ông, chính sách BHTN thời gian khó khăn này có gì mới có lợi cho NLĐ hơn so với trước không?

- Theo Điều 50, Luật Việc làm 2013 quy định: Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng đóng BHTN, NLĐ cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp. Sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng. Thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính từ ngày thứ 16, kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định. Mức hưởng được tính bằng bình quân lương của 6 tháng liền kề. Nếu không nhận hoặc mới nhận trợ cấp thất nghiệp mà NLĐ thông báo có việc làm mới, việc nhận BHTN sẽ dừng lại và cộng dồn bảo lưu.

Để hỗ trợ cho NLĐ mất việc có thêm điều kiện trang trải cuộc sống, đặc biệt do ảnh hưởng của dịch bệnh, ngày 15-7 tới đây Chính phủ sẽ bắt đầu cho triển khai Nghị định 60 ngày 26-5-2020 sửa đổi một số quy định mới về BHTN theo hướng có lợi hơn cho NLĐ.

 * Khó khăn do mất việc, nhiều NLĐ không chỉ đăng ký nhận BHTN mà còn muốn thanh toán BHXH một lần. Ông có khuyến cáo gì đối với NLĐ về việc này?

- NLĐ thất nghiệp nên hưởng BHTN, bởi đây là “phao cứu sinh” và là nguồn tài chính hỗ trợ NLĐ tạm ổn định cuộc sống và hy vọng sớm được quay lại thị trường lao động. Tuy nhiên, còn thanh toán BHXH một lần thì NLĐ nên cân nhắc, bởi lấy BHXH một lần không chỉ được hưởng rất thấp mà còn mất điều kiện được hưởng lương hưu sau khi hết tuổi lao động.

* Xin cảm ơn ông!

Phương Liễu (thực hiện)