PELÉ cuộc đời và thời đại

Pelé - His Life and Times là cuốn sách tiểu sử đầy đủ nhất và được "Vua bóng đá" Pelé cho phép xuất bản của nhà báo thể thao kỳ cựu người Anh Harry Harris. Bản dịch Việt ngữ vừa ra mắt tại Việt Nam với tựa Pelé - Cuộc đời và thời đại

Pelé - His Life and Times là cuốn sách tiểu sử đầy đủ nhất và được “Vua bóng đá” Pelé cho phép xuất bản của nhà báo thể thao kỳ cựu người Anh Harry Harris. Bản dịch Việt ngữ vừa ra mắt tại Việt Nam với tựa Pelé - Cuộc đời và thời đại 

* Cầu thủ vĩ đại nhất

Quyển sách như “một bức tranh chân thực nhất về cuộc đời Pelé”, thuật lại hành trình cuộc đời kiệt xuất của một cậu bé tên đầy đủ Edson Arantes do Nascimento, “hiểu thế nào là nghèo đói” nên đã phấn đấu vươn lên, nhờ tài năng thiên bẩm với quả bóng tròn mà trở thành “cậu bé vàng World Cup” ngay ở tuổi 17. Sự nghiệp thi đấu của Pelé khép lại với ba chức vô địch World Cup (1958, 1962 và 1970), ghi tổng cộng 1.283 bàn thắng chuyên nghiệp cho các đội bóng Santos, Cosmos New York và tuyển quốc gia Brasil. Đây là kỷ lục thế giới Guinness và hiện chưa có cầu thủ nào khác cho thấy dấu hiệu có thể phá được kỷ lục này.

Johan Cruyff gọi Pelé là “Cầu thủ duy nhất vượt qua mọi ranh giới logic”. Còn tác giả Harry Harris đã viết trong sách Pelé - Cuộc đời và thời đại như sau: “Sau bao nhiêu năm, bao nhiêu thập kỷ và thậm chí là bao thế hệ đã qua, không ai giành được ngai vàng của ông trong môn thể thao đỉnh cao này. Ông thực sự là cầu thủ vĩ đại nhất thế giới mọi thời đại, và chỉ có một vài ứng viên tiến đến gần các thành tích của ông. Ông vẫn ở vị trí cao nhất, bất chấp những thành tựu kỳ diệu của các ngôi sao thế giới hiện nay như: Cristiano Ronaldo, Lionel Messi, Neymar, hay các huyền thoại như: Diego Maradona và Johan Cruyff. Pelé vẫn là cầu thủ vĩ đại nhất, và có thể mãi mãi là cầu thủ vĩ đại nhất… Việc Pelé tiếp tục thành công trong vai trò đại sứ bóng đá cho thấy tầm ảnh hưởng của ông, không chỉ trong cộng đồng bóng đá, mà trên khắp thế giới với tư cách một trong số ít các nhân vật mang tính biểu tượng của thế giới này. Bạn có thể đi bất kỳ nơi nào trên thế giới và mọi người đều biết đến ông”.

* Ai giỏi trong mắt Pelé?

“Dù được công nhận rộng rãi là “Cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại” song ít ai từng hỏi Pelé xem ông nghĩ những ai là cầu thủ vĩ đại, và ai là người vĩ đại nhất trong số đó. Khi tôi hỏi ông điều đó, câu trả lời rất “Pelé”: ông tin rằng chưa ai giành được vương miện “vĩ đại nhất mọi thời đại của thế giới” từ tay ông, kể từ khi ông rời khỏi sân bóng từ bốn thập kỷ trước. Pelé tin rằng ông vẫn là cầu thủ vĩ đại nhất, và không mấy người nghĩ khác. Có thể có người nghĩ rằng Messi đã vượt qua Maradona và là cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại. Đó chỉ là vấn đề quan điểm. Bản thân Messi nói rằng cậu ấy không thể đánh giá liệu Pelé có giỏi hơn mình không, bởi cậu ấy… chưa bao giờ xem cựu tiền đạo Santos thi đấu. Với lời bình luận đó, Pelé đáp lại rằng ông sẽ gửi cho Messi một đĩa phim thi đấu của ông!” - tác giả Harry Harris viết trong sách Pelé - Cuộc đời và thời đại.

Những đoạn trích khác từ sách hé lộ quan điểm của “Vua bóng đá” về những ứng viên ngôi vị của ông: “Với Pelé, ông cũng phân vân liệu ai có thể giành được vị trí của ông. Ông nói: “Tôi nghĩ là một Pelé khác - điều này sẽ khó một chút bởi cha mẹ tôi không thể sinh thêm con được nữa! Luôn luôn có những cầu thủ hoàn hảo. Có thể một ngày nào đó, sẽ có cầu thủ chơi nhiều trận hơn Pelé, ghi nhiều bàn thắng hơn Pelé. Nhưng tôi nghĩ điều đó khó xảy ra”.

Khi được hỏi về danh sách các cầu thủ “vĩ đại của mọi thời đại” theo quan điểm của Pelé, ông nói: “Cũng khó mà nói ai là số một. Tôi thấy có rất nhiều cầu thủ giỏi”. Sau đó Pelé đưa ra một danh sách các cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại theo quan điểm của ông: Beckenbauer, George Best, gần hơn là Zico và Maradona. Maradona là một cầu thủ giỏi, và sau đó là Platini. Và tất nhiên là Di Stefano, Zidane. Zidane là cầu thủ hay nhất thế giới một thời gian dài. Đôi khi bạn cần đến may mắn (để không bị chấn thương). Có nhiều vấn đề khi so sánh các cầu thủ, ví dụ như giữa Garrincha và Zico.

Kỳ thực, Pelé không coi trọng chuyện “muốn trở thành cầu thủ vĩ đại nhất” của kỷ nguyên hiện đại. Pelé khẳng định rằng ông và Diego Maradona là bạn bè. Dù đã tranh cãi với nhau suốt nhiều năm, ông tin rằng không nên so sánh ông với Maradona vì “việc so sánh này thật nực cười”. Pelé nói: “Mỗi khi mọi người đem chúng tôi ra so sánh, tôi chỉ coi đó là chuyện đùa. Với tôi, cậu ấy là cầu thủ vĩ đại, nhưng đơn giản là các bạn không thể so sánh Maradona với Pelé”.

* Messi, Ronaldo đều “hay nhất”

Trong sách về cuộc đời mình do Harry Harris viết, Pelé tuyên bố: “Messi là cầu thủ giỏi nhất của thế hệ hiện tại”, dù ông thấy rằng Neymar, cầu thủ trẻ cũng xuất thân từ câu lạc bộ Santos của ông, có khả năng vượt qua siêu sao Barca này. “Ngày nay thì Messi là cầu thủ hay nhất rồi, và có lẽ Neymar rồi cũng sẽ trở thành cầu thủ giỏi nhất” - Pelé đánh giá dù ông không muốn so sánh. Nhưng khi Rio Ferdinand hỏi ai là tiền đạo mà ông mơ ước chơi cùng trên một hàng tấn công? Pelé lại chọn Neymar chứ không phải Messi: “Tôi cũng muốn chơi với Lionel Messi. Nhưng Messi là cầu thủ không hoàn hảo bởi cậu ấy không biết chơi đầu. Nếu có một cầu thủ trên thế giới mà tôi muốn chơi cùng, thì người đó là Neymar”. Quan điểm của Pelé là Messi chưa vô địch World Cup lần nào, chứ đừng nói là ba lần như ông, cũng như chưa ghi được nhiều bàn thắng bằng ông, thời gian thi đấu cũng chưa dài bằng ông. Có thể cậu ấy sẽ là cầu thủ giỏi nhất mọi thời đại… nhưng hiện tại thì chưa!”.

Huyền thoại Pelé ăn mừng chiến thắng trong trận chung kết World Cup 1970

Về Cristiano Ronaldo, “Vua bóng đá” cho rằng Ronaldo đã vượt qua Messi với tư cách “cầu thủ hay nhất, ghi bàn nhiều nhất và tiền đạo hay nhất” thế giới. Tuy nhiên, Pelé thách thức thủ quân đội tuyển Bồ Đào Nha phá vỡ kỷ lục tổng số bàn thắng trong sự nghiệp của ông”. Pelé cũng không so sánh mình hay Maradona với Cristiano Ronaldo, một phần vì họ thuộc các thế hệ bóng đá khác nhau. Nhưng quan trọng hơn, họ chơi ở các vị trí khác với Ronaldo”. Ông giải thích: “Maradona và tôi có chút khác biệt so với cậu ấy. Cristiano chơi ở vị trí cao hơn, trung tâm hơn, trực diện hơn, với trách nhiệm chính là ghi bàn. Nhưng điều quan trọng là: cậu ấy là một cầu thủ quyết định trận đấu. Cậu ấy là người ghi bàn”. Và Pelé cũng chỉ sự khác biệt giữa Messi và Ronaldo: “Họ là hai cầu thủ với hai phong cách hoàn toàn khác nhau. Messi chơi hơi lùi, tức là hơi thiên về hàng tiền vệ. Cậu ấy là một người chuyền bóng hoàn hảo. Nhưng Cristiano Ronaldo thì thiên về tấn công hơn, theo kiểu trung phong mang áo số 9. Cậu ấy có phong cách khác với Messi”.

Nhưng Pelé cũng thẳng thắn chia sẻ quan điểm của ông về việc bóng đá hiện đại những năm gần đây quá thiếu những siêu sao lớn: “Giờ đây, các bạn chỉ nhắc đến Cristiano Ronaldo và Messi, rồi lại Cristiano Ronaldo và Messi. Điều này không tốt cho bóng đá. Ở thời điểm này, cầu thủ hay nhất thế giới là Ronaldo. Tôi ngưỡng mộ cậu ấy. Nếu tôi phải chọn cầu thủ cho đội tuyển quốc gia, cậu ấy sẽ là người đầu tiên tôi chọn. Nhưng tôi vẫn cảm thấy buồn bởi suốt 5 năm qua, các bạn chỉ nhắc đến hai ngôi sao lớn. Trước đây, chúng ta có nhiều cầu thủ hơn nhiều”.

            Trung Nghĩa