Hành trình kết nối xanh: Những bước chân xanh

Chương trình truyền hình thực tế “Hành trình kết nối xanh” do Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp cùng Tổng Công ty Khí Việt Nam – CTCP (PV GAS) sản xuất phát sóng lúc 15h45 thứ Bảy và Chủ nhật hàng tuần trên VTV3 đưa khán giả đến gần hơn với thiên nhiên qua những bước chân thực địa và những câu chuyện đầy cảm xúc.

Mỗi tập phim là một lát cắt dịu dàng giữa nhịp sống hiện đại, nơi thiên nhiên, con người và văn hóa giao thoa trong hơi thở của rừng xanh. Đồng hành cùng khán giả là MC Phương Thảo và Mr World Vietnam Tuấn Ngọc sẽ không chỉ khám phá cảnh sắc mà còn lắng nghe những âm thanh sâu thẳm của rừng và của sự sống đang thì thầm kể chuyện.

Khám phá Vườn Quốc gia Cát Tiên: Viên ngọc xanh của miền Nam Việt Nam

Với diện tích hơn 71.000 ha, Vườn quốc gia Cát Tiên là một trong những vùng rừng nguyên sinh rộng lớn nhất Việt Nam, trải dài trên ba tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng và Bình Phước. Với hệ sinh thái rừng ẩm nhiệt đới đất thấp đặc trưng, Cát Tiên sở hữu một vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ và là nơi trú ngụ của vô số loài động thực vật quý hiếm, trong đó có nhiều loài nằm trong Sách Đỏ thế giới. Đến với Cát Tiên, du khách sẽ được hòa mình vào không gian xanh mướt của những cánh rừng cổ thụ, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thác Trời, Bàu Sấu huyền bí, hay khám phá cuộc sống về đêm đầy mê hoặc của các loài động vật hoang dã. Vườn Quốc gia Cát Tiên không chỉ là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên, mà còn là trung tâm nghiên cứu khoa học và giáo dục môi trường hàng đầu.

Kiểm lâm Vườn Quốc gia Cát Tiên: Gian nan giữ rừng, kiên cường bảo vệ sự sống

Việc giữ rừng không chỉ đòi hỏi sức khỏe dẻo dai mà còn cần đến lòng kiên cường và một tình yêu rừng vô điều kiện. Tại Vườn Quốc gia Cát Tiên, 21 trạm kiểm lâm được bố trí rải rác khắp ba tỉnh, có những trạm cách trụ sở chính hơn 100km. Những người kiểm lâm nơi đây phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thử thách. Họ thường xuyên thực hiện các chuyến tuần tra xuyên đêm mà không bật đèn để tránh bị lâm tặc phát hiện và bỏ trốn. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy hiểm hơn khi phải đối mặt với những sinh vật săn mồi ban đêm như rắn độc hay côn trùng nguy hiểm. Để ngăn chặn kịp thời nạn phá rừng, các kiểm lâm viên ngày nay đã áp dụng công nghệ "bẫy ảnh". Đây là loại camera có độ nhạy cao, có khả năng ghi hình ngay cả khi chỉ có một chiếc lá rơi mà không gây ra bất kỳ tiếng động nào. Việc sử dụng công nghệ này không chỉ là cách họ bảo vệ tài nguyên quý giá này.

Những “anh hùng” ngày đêm bảo vệ rừng.

Sông Đồng Nai - mạch sống của hệ sinh thái Cát Tiên

Vườn Cát Tiên nằm gần đầu nguồn của sông Đồng Nai với chiều dài hơn 580km, chảy qua 7 tỉnh thành, là con dòng sông nội địa dài nhất Việt Nam. Không chỉ là nguồn nước, sông Đồng Nai còn là hành lang sinh học nối liền các vùng rừng trọng yếu, giữ vai trò điều tiết tự nhiên qua hệ thống đầm nước liên thông. Việc giữ cho con sông sạch đồng nghĩa với việc giữ rừng từ gốc rễ đến từng giọt nước. Hoạt động đánh bắt và nuôi trồng thủy sản trên sông đã tạo ra việc làm ổn định, góp phần đáng kể vào việc nâng cao thu nhập của người dân địa phương. Khi cuộc sống được cải thiện từ những nguồn lợi sông nước, người dân sẽ ít phụ thuộc vào rừng hơn. Điều này đồng nghĩa với việc họ sẽ hạn chế xâm nhập và khai thác rừng trái phép, từ đó góp phần tích cực vào công tác bảo vệ rừng và gìn giữ hệ sinh thái tự nhiên. Dòng sông, vì thế, không chỉ là nguồn sống mà còn là một lá chắn xanh, giúp bảo vệ những cánh rừng quý giá của đất nước.

Sông Đồng Nai: Nguồn sống của hàng nghìn người dân.

Người Châu Mạ và triết lý sống xanh

Người Châu Mạ là một trong những tộc người bản địa lâu đời nhất tại vùng Cát Tiên. Dù ngày nay đã chuyển ra sinh sống ở vùng đệm, nhưng nhiều giá trị truyền thống vẫn được gìn giữ vẹn nguyên. Họ vẫn duy trì nghề làm rẫy, nghề dệt thổ cẩm thủ công trên khung cửi đặt bên bếp lửa hồng. Từng tấm vải thổ cẩm không chỉ là vật dụng mà còn là di sản, là tâm hồn của cả cộng đồng. Ngày trước, một tấm vải dệt công phu có thể đổi được cả một con trâu cho thấy được giá trị tinh thần và vật chất mà nó mang lại. Cuộc sống của người Châu Mạ là minh chứng sống động cho một triết lý xanh: sống hài hòa, biết ơn và bảo vệ nơi mình đang sống. Đối với họ, rừng không phải là nguồn tài nguyên để khai thác, mà là thần linh, là gia đình cần được che chở và tôn trọng. Triết lý này không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là bài học quý giá về cách con người nên đối xử với thiên nhiên.

Vườn Quốc gia Cát Tiên: Nơi rừng là tín ngưỡng, là mái nhà của người bản địa

Trước kia, Cát Tiên không chỉ là một cánh rừng bạt ngàn mà còn là thánh địa linh thiêng của hai cộng đồng bản địa lâu đời: người Châu Mạ và S'tiêng. Với họ, rừng không đơn thuần là hệ sinh thái, mà là nơi các vị thần linh trú ngụ trong từng gốc cây cổ thụ, dòng suối mát lành và tiếng gió rì rào xuyên tán lá. Rừng là mái nhà, là máu thịt, là cội nguồn của sự sống. Chính niềm tin sâu sắc ấy đã tạo nên một sợi dây liên kết vô hình giữa con người và thiên nhiên. Trước khi vào rẫy hay sau mỗi mùa gặt bội thu, người dân vẫn thành kính thắp hương, dâng lời cảm tạ thần rừng đã ban tặng cuộc sống ấm no. Niềm tin ấy đã gìn giữ rừng không bằng những điều luật khô khan, mà bằng tình yêu thương và sự tôn kính vô điều kiện.

Cát Tiên không chỉ là nơi có đa dạng sinh học bậc nhất Đông Nam Á mà còn là một kho tàng văn hóa sống động. “Hành trình kết nối xanh” không đi tìm những hình ảnh đẹp cho ống kính mà đi tìm cái đẹp trong sự lặng thầm, cái bền vững trong niềm tin, và cái hy vọng trong từng bước chân bảo vệ. Khi từng chiếc lá cũng có linh hồn, ta không chỉ đi qua rừng mà là đi cùng rừng.