Không ít sinh viên đại học khi được hỏi lý do lựa chọn chuyên ngành đang theo học tâm sự thật rằng các em được định hướng chủ yếu từ cha mẹ và ảnh hưởng từ bạn bè. Nhiều em đến sát hạn đăng ký nguyện vọng đành đăng ký… đại vì không biết bản thân hợp với ngành nghề nào, lúng túng trong việc lựa chọn hướng đi tương lai, thậm chí không xác định được mình thích gì, đâu mới là sở trường, sở đoản của mình.
Không ít sinh viên đại học khi được hỏi lý do lựa chọn chuyên ngành đang theo học tâm sự thật rằng các em được định hướng chủ yếu từ cha mẹ và ảnh hưởng từ bạn bè. Nhiều em đến sát hạn đăng ký nguyện vọng đành đăng ký… đại vì không biết bản thân hợp với ngành nghề nào, lúng túng trong việc lựa chọn hướng đi tương lai, thậm chí không xác định được mình thích gì, đâu mới là sở trường, sở đoản của mình.
Định hướng nghề nghiệp là việc học sinh chuẩn bị cho mình hành trang kiến thức đầy đủ về các ngành nghề, xu thế xã hội để từ đó có được những quyết định đúng đắn cho bản thân. Tuy nhiên, dù đã được quan tâm nhưng thực tế công tác này ở các trường phổ thông vẫn chưa thực sự phát huy hiệu quả. Công tác hướng nghiệp chỉ mới làm theo đợt, chủ yếu cho học sinh khối lớp 12, còn với các khối lớp khác của bậc THPT hay THCS chưa mấy được chú trọng. Trong khi đó, theo các chuyên gia, hoạt động hướng nghiệp nên thực hiện càng sớm càng tốt nhằm giúp học sinh sớm định hình được nghề nghiệp và xây dựng kế hoạch, mục tiêu rõ ràng để không hối hận khi chọn ngành, chọn nghề.
Không chỉ được hướng nghiệp muộn mà ngay các chương trình hướng nghiệp hiện nay cũng nghiêng về giới thiệu những ngành nghề trong một số trường đại học, thiếu sự định hướng mang tính cá nhân hóa. Chính vì vậy, các buổi hướng nghiệp có thể được tổ chức nhiều nhưng để giúp từng học sinh nắm bắt được đầy đủ thông tin hữu ích còn ít. Đặc biệt, với những học sinh cần tư vấn chuyên sâu, cơ hội tìm hiểu không nhiều. Do đó, nếu cần sự định hướng nghề nghiệp một cách bài bản, nghiêm túc, các em sẽ mất nhiều thời gian để tìm hiểu qua những kênh tham khảo khác nhau, từ đó xác định được nghề nghiệp phù hợp để không phải hối hận với lựa chọn của mình. Tuy nhiên, trên thực tế, số học sinh thực sự nghiêm túc với việc định hướng nghề nghiệp tương lai chưa nhiều nên chưa phát huy được tối đa những khả năng và điểm mạnh của bản thân, phát triển năng lực một cách tối đa để có nhiều cơ hội thăng tiến trong công việc sau này.
Giúp học sinh chọn đúng nghề là một nhiệm vụ khó, cần được định hướng sớm từ ngay trong mỗi gia đình và các nhà trường. Quan trọng nhất là phải phân tích cho học sinh hiểu bản thân các em biết mình thích gì, ước mơ gì. Thầy cô, cha mẹ có thể giúp các em trong việc định hướng nghề nghiệp, song trách nhiệm lớn lao đó không thể thay thế cho sự nhận thức của bản thân, bởi thật sự cần gì, muốn gì, chỉ có bản thân các em biết rõ nhất. Bên cạnh đó, các em cần được xác định năng lực học tập và điều kiện hiện tại của mình có hợp với nghề đã chọn hay không. Đây là yếu tố quan trọng giúp các em có thể theo đuổi tới cùng với nghề nghiệp và không cảm thấy hối hận vì bản thân đã không tìm hiểu kỹ dẫn đến lựa chọn sai lầm…
Minh Ngọc
