Theo thống kê của BHXH Việt Nam, trong những năm trở lại đây, trung bình mỗi năm có khoảng 700 ngàn người lao động ra khỏi hệ thống BHXH. Đặc biệt, từ khi xảy ra dịch Covid-19, tình trạng người lao động làm hồ sơ giải quyết BHXH một lần tăng mạnh.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, trong những năm trở lại đây, trung bình mỗi năm có khoảng 700 ngàn người lao động ra khỏi hệ thống BHXH. Đặc biệt, từ khi xảy ra dịch Covid-19, tình trạng người lao động làm hồ sơ giải quyết BHXH một lần tăng mạnh. Chỉ riêng trong tháng 3-2020, ngành BHXH đã phải giải quyết cho gần 69 ngàn người hưởng trợ cấp BHXH một lần. Nguyên nhân chủ yếu là người lao động bị mất việc làm do doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dẫn tới không có thu nhập để đảm bảo cuộc sống.
Việc hưởng BHXH một lần không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động mà còn ảnh hưởng đến nỗ lực và quyết tâm của Chính phủ trong bảo đảm an sinh xã hội cho toàn dân với mục tiêu “không để ai ở lại phía sau”.
Theo phân tích, nếu hưởng BHXH một lần, người lao động sẽ phải chịu 5 thiệt thòi về sau. Đó là số tiền BHXH nhận được ít hơn nhiều so với tiền đóng; không được cộng nối thời gian tham gia BHXH; có thể không được cấp thẻ bảo hiểm miễn phí (như bảo hiểm y tế...); mất cơ hội có thêm khoản tiền khi về già; khi chết không được trợ cấp mai táng và trợ cấp tử tuất. Như vậy, rõ ràng là có sự thiệt thòi lớn giữa việc nhận BHXH một lần và tham gia lâu dài.
Không phải người lao động không biết điều này nhưng trong hoàn cảnh bí bách, họ buộc phải lựa chọn để có một khoản tiền trang trải cho những yêu cầu thiết yếu trước mắt. Đó hoàn toàn là quyền chính đáng nhưng người lao động cần hết sức tỉnh táo, suy xét, cân nhắc thật kỹ lưỡng trước khi quyết định hưởng BHXH một lần. Bởi, điều này đồng nghĩa với việc những chế độ phúc lợi về lâu dài khi người lao động hết tuổi lao động sẽ không còn, như lương hưu, bảo hiểm y tế... Ngay cả khi người lao động tìm được một việc làm mới, tiếp tục tham gia đóng BHXH thì cũng sẽ không được cộng nối thời gian tham gia BHXH trước đó mà được tính mới hoàn toàn.
Trong thời điểm dịch bệnh hiện nay, theo BHXH Việt Nam, nếu không may bị thất nghiệp, NLĐ nên đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp học nghề; đăng ký nhận chế độ hỗ trợ từ gói an sinh của Chính phủ. Đợi qua đợt khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra, nền kinh tế tiếp tục được vận hành, NLĐ có cơ hội trở lại thị trường lao động, tiếp tục được đóng BHXH để cộng nối thời gian tính hưởng lương hưu sau này.
BHXH là một chính sách an sinh xã hội có ý nghĩa nhân văn sâu sắc của Đảng, Nhà nước ta dành cho người lao động. Chính vì vậy, để không bị thiệt thòi, người lao động nên tính toán kỹ và sáng suốt lựa chọn việc nhận chế độ BHXH một lần hay tiếp tục tham gia để được hưởng lâu dài. Không nên vì thấy cái lợi trước mắt mà bỏ qua những lợi ích về sau, nhất là khi đã lớn tuổi, không còn sức lao động, dễ bị ốm đau, bệnh tật...
Khoản tiền đóng vào quỹ BHXH nên xem như của để dành nhằm đảm bảo cho tương lai hơn là cái lợi trước mắt.
Minh Ngọc
