Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan từng nói, CPTPP hay bất kỳ một hiệp định thương mại song phương và đa phương nào mà Việt Nam đã, đang và sắp có không phải là một "chiếc đũa thần" cho nền kinh tế Việt Nam. Và dĩ nhiên, cũng không phải là "phép màu" cho xuất khẩu.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan từng nói, CPTPP hay bất kỳ một hiệp định thương mại song phương và đa phương nào mà Việt Nam đã, đang và sắp có không phải là một “chiếc đũa thần” cho nền kinh tế Việt Nam. Và dĩ nhiên, cũng không phải là “phép màu” cho xuất khẩu.
Đơn giản là các hiệp định đều “bày” ra cả những cơ hội lớn và thách thức lớn, bởi nó chỉ tạo sân chơi với luật chơi cụ thể, khó thiên vị một ai. Khi người tiêu dùng hồ hởi chọn mua chiếc áo sơ mi hay hộp sữa thương hiệu “xịn” từ Nhật Bản hay Singapore với mức giá phải chăng (do thuế suất giảm mạnh dưới tác động của các hiệp định thương mại), thì cũng có nghĩa là chiếc áo “made in Vietnam” của doanh nghiệp Việt Nam nào đó cũng đang chật vật cạnh tranh ngay tại thị trường trong nước để tìm cơ hội “thắng” hàng nhập khẩu.
Và không phải chỉ chiếc áo hay hộp sữa, mà dưới tác động của 16 hiệp định thương mại tự do Việt Nam đã và đang đàm phán, ký kết với nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ, khu vực, châu lục… thì hầu hết hàng hóa và nông sản Việt sẽ đặt dưới sự cạnh tranh gay gắt từ hàng nhập khẩu. Sự cạnh tranh này được dự đoán sẽ khốc liệt hơn bao giờ hết bởi doanh nghiệp nào cũng muốn xuất khẩu, doanh nghiệp nào cũng muốn lớn mạnh và mở rộng thị phần.
Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp Việt Nam vẫn có nhiều khó khăn nội tại tồn tại nhiều năm nay. Bên cạnh những tên tuổi lớn có thể bứt phá, đủ sức bước vào sân chơi lớn thì đa phần doanh nghiệp vẫn đang loay hoay với các câu hỏi cũ: vốn, công nghệ, thương hiệu, marketing, bán hàng, phân phối… Số lượng doanh nghiệp thành lập mới nhiều, song số doanh nghiệp tự “khai tử” cũng không phải ít. Thị trường càng mở rộng, càng đòi hỏi nội lực doanh nghiệp vững vàng. CPTPP hay bất kỳ một hiệp định nào khác chỉ tạo ra cơ hội và sự chuyển mình nắm bắt thuộc về mỗi doanh nghiệp, dĩ nhiên là dưới sự “cởi trói” và hỗ trợ hiệu quả từ chính sách.
Hiện tại, lĩnh vực nào sẽ “sống” hay “chết” trong CPTPP, tất cả đều là dự đoán. Dệt may và da giày, gỗ và nông sản, sản phẩm chăn nuôi… - những lĩnh vực nào có thể bứt phá trong CPTPP nói riêng và trong hàng loạt các hiệp định thương mại tự do khác nói chung vẫn nằm ở “thì tương lai”, song đúng như các chuyên gia cảnh báo, không có hiệp định nào là “chiếc đũa thần” và sẽ không có “phép màu” thụ động nào tạo ra từ đó. Thay vào đó, “đũa thần” thực sự nằm ở tư duy thức thời, sự chuyển mình nhanh chóng của từng doanh nghiệp để đón bắt cơ hội, loại bỏ bớt khó khăn trong một thị trường cạnh tranh không khoan nhượng.
Kim Ngân
