Không riêng gì Đồng Nai, ở phạm vi cả nước, khiếu kiện và khiếu nại kéo dài hầu hết đều liên quan đến đất đai, trong đó nhiều nhất vẫn là các nội dung về định giá bồi thường, tái định cư, thu hồi đất, định giá cây trồng và tài sản trên đất...
Không riêng gì Đồng Nai, ở phạm vi cả nước, khiếu kiện và khiếu nại kéo dài hầu hết đều liên quan đến đất đai, trong đó nhiều nhất vẫn là các nội dung về định giá bồi thường, tái định cư, thu hồi đất, định giá cây trồng và tài sản trên đất... Đặc biệt, những địa phương phát triển mạnh về kinh tế và có tốc độ đô thị hóa nhanh, mạnh như Đồng Nai, TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu... thì những chính sách và quy định liên quan đến lĩnh vực này dường như không thể theo kịp những chuyển biến của thị trường.
Cho đến lúc này, hầu như chưa địa phương nào “dám” nhận là đã có những giải pháp rốt ráo cho những phát sinh về đất đai, về công tác bồi thường, hỗ trợ… Bởi trên thực tế, đây là bài toán vô cùng khó khi giá đất trên thị trường thay đổi liên tục, trong khi để ra được một mức giá bồi thường “chuẩn” trong một giai đoạn nào đó phải mất rất nhiều thời gian.
Xét về phía người dân, họ không thể không “sốt ruột” khi mảnh đất nhà mình mới tháng trước được bồi thường giá 1 tỷ đồng, chỉ tháng sau khi cơn sốt đất “tràn qua”, giá thị trường đã giao dịch ở mức 2-3 tỷ đồng. Chưa kể tình trạng trong cùng một dự án, khung giá đất năm trước và năm sau đã khác do bảng giá đất hằng năm phải cập nhật và thay đổi cho phù hợp hơn, dự án kéo dài nhiều năm thì mức tiền bồi thường cho các hộ trong vùng dự án cũng chênh lệch nhiều, dẫn đến bức xúc, khiếu nại.
Song, xét về phía Nhà nước, việc “chạy theo” giá thị trường trong bối cảnh có những thay đổi quá nhanh là điều rất khó. Vậy nên, giải pháp để giảm khiếu kiện, khiếu nại về đất đai luôn đòi hỏi phải đồng bộ và cập nhật kịp thời trong khả năng có thể, từ khâu định giá đến thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, tái định cư đến việc chi trả cho người dân. Đặc biệt, mọi thông tin liên quan đến dự án và đến quyền lợi của người dân đều cần được công khai, minh bạch bởi ngoài lợi ích, còn một yếu tố khác không kém phần quan trọng là niềm tin của người dân. Ở những dự án có được niềm tin của dân, có được sự đồng thuận của dân thì dù giá bồi thường chưa theo kịp giá thị trường, hầu hết người dân vẫn chấp nhận vì lợi ích chung. Đơn cử là ở dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, cho đến lúc này phần lớn người dân đều đồng thuận với các phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và nóng lòng chờ ngày triển khai dự án.
Đất đai luôn là yếu tố nhạy cảm với cuộc sống con người bao đời nay và tâm lý người dân luôn muốn an cư lạc nghiệp, vậy nên trong những việc liên quan đến đất đai, luôn cần những ứng xử kịp thời, công bằng, minh bạch.
Vi Lâm
