"Ổ gà" thủ tục hành chính

Bên lề những hội nghị gặp gỡ doanh nghiệp trong nước lẫn ngoài nước, bao giờ cũng sôi nổi những câu chuyện gần như bất tận về… thủ tục hành chính. Có doanh nghiệp chia sẻ, một năm họ đón đến chục đoàn kiểm tra, bộ phận hành chính của công ty phải chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ đến phờ phạc.

Bên lề những hội nghị gặp gỡ doanh nghiệp trong nước lẫn ngoài nước, bao giờ cũng sôi nổi những câu chuyện gần như bất tận về… thủ tục hành chính. Có doanh nghiệp chia sẻ, một năm họ đón đến chục đoàn kiểm tra, bộ phận hành chính của công ty phải chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ đến phờ phạc. Từ phòng cháy chữa cháy, an toàn lao động, an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường, xử lý nước thải cho đến thuế, quản lý thị trường, xuất nhập khẩu… với nhiều cấp khác nhau: huyện, tỉnh, sở, ngành… Đoàn kiểm tra nào cũng có lý do chính đáng, nhưng tiếp cho bằng hết thì doanh nghiệp cũng “điên đầu”.

Chính quyền tỉnh Đồng Nai được đánh giá là một trong những chính quyền rất thoáng và cởi mở trong việc tiếp đón, thu hút doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài với phương châm nổi tiếng “đồng hành cùng doanh nghiệp”. Song dù đã cải thiện rất nhiều, đây đó vẫn còn có những “ổ gà” mang tên thủ tục hành chính khiến nhiều doanh nghiệp phiền lòng. Đó có thể là quy trình hoàn thuế chậm chạp, tình trạng an ninh trật tự chưa được đảm bảo, giấy tờ thủ tục rắc rối, đường sá xuống cấp… Ở thời điểm vài chục năm trước, những “ổ gà” trên có thể dễ dàng được bỏ qua vì Việt Nam thu hút đầu tư nước ngoài chưa lâu. Song ở giai đoạn này, đó là những “điểm trừ” rất đáng chú ý vì ngay cả với việc mở cửa đón doanh nghiệp, Đồng Nai cũng đang ở thế phải cạnh tranh rất lớn. Ở tầm địa phương, Đồng Nai sẽ phải cạnh tranh thu hút vốn đầu tư với Bình Dương, TP.Hồ Chí Minh, Long An, Bắc Ninh… Và ở tầm quốc gia, Việt Nam sẽ phải cạnh tranh với Myanmar, Thái Lan, Indonesia… Yếu tố quan trọng nhất để cạnh tranh luôn xoay quanh các yếu tố: hạ tầng, thủ tục hành chính, tay nghề và số lượng lao động… Chỉ cần một yếu tố kém, dòng vốn dễ dàng “chảy” đi chỗ khác.

Thủ tục hành chính cần được hiểu dưới góc nhìn: Nhà nước nhận tiền thuế của dân và chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ công, hơn là kiểu xin - cho như từ trước tới nay nhiều người vẫn nghĩ. Nếu đã xác định doanh nghiệp là “xương sống” của nền kinh tế, thì để làm ra của cải, lợi nhuận, cần cung cấp cho doanh nghiệp chất lượng dịch vụ tốt nhất trong khả năng có thể. Ở khía cạnh này, các đoàn kiểm tra giám sát hoạt động doanh nghiệp, từ phòng cháy, chữa cháy đến vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường cũng nên được hiểu là những hoạt động giám sát để doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn, trơn tru và đúng luật hơn. Hoàn toàn không phải là một thứ công cụ để “hành” doanh nghiệp, hay để chứng tỏ sức mạnh của những người thực thi pháp luật.

Trong buổi gặp gỡ doanh nghiệp FDI hoạt động trên địa bàn Đồng Nai ngày 25-3 vừa qua, trước nhiều ý kiến của doanh nghiệp liên quan đến thủ tục hành chính, Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh đã phải chỉ đạo các sở, ngành, địa phương trong thời gian tới phải hạn chế kiểm tra các doanh nghiệp FDI, trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm thì báo cáo để UBND tỉnh thành lập đoàn kiểm tra. Riêng với việc kiểm tra định kỳ các lĩnh vực thì cần liên kết thành một đoàn và phải được sự chấp thuận của tỉnh mới tiến hành. Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh nhấn mạnh, nếu cán bộ công chức, đoàn kiểm tra nào có dấu hiệu nhũng nhiễu doanh nghiệp thì có thể báo trực tiếp với tỉnh qua đường dây nóng hoặc gửi email để tỉnh xử lý.

Mong rằng những ý kiến của Phó chủ tịch Trần Văn Vĩnh sẽ được thực thi nghiêm chỉnh. Có lẽ chỉ như thế, Đồng Nai mới cạnh tranh với các địa phương khác để đón được những dòng vốn FDI lành mạnh, công nghệ cao và đàng hoàng như hướng đi mà tỉnh đã đề ra. 

Kim Ngân