Chưa năm học nào vấn đề bảo hiểm y tế trong học sinh, sinh viên lại "nóng" trong các trường học như năm học 2015-2016. Không ít giáo viên của các trường học còn lúng túng, chưa giải thích thấu đáo khi phụ huynh thắc mắc về việc vì sao mức thu phí bảo hiểm y tế trong năm học này tăng gấp rưỡi so với năm học trước.
Chưa năm học nào vấn đề bảo hiểm y tế trong học sinh, sinh viên lại “nóng” trong các trường học như năm học 2015-2016. Không ít giáo viên của các trường học còn lúng túng, chưa giải thích thấu đáo khi phụ huynh thắc mắc về việc vì sao mức thu phí bảo hiểm y tế trong năm học này tăng gấp rưỡi so với năm học trước. Đồng thời, ban giám hiệu của các trường, nhất là các trường học ở vùng sâu, vùng xa, miền núi cũng “căng thẳng” hơn khi được ngành GD-ĐT giao chỉ tiêu 100% học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế. Theo lãnh đạo một huyện miền núi, do đời sống người dân chủ yếu phụ thuộc vào nông nghiệp, đầu năm học đóng nhiều nên nhiều gia đình không cho con tham gia bảo hiểm y tế để giảm bớt chi phí đóng góp.
Tuy nhiên, lý do về chi phí mua thẻ cũng không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến tỷ lệ học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế chưa cao. Bởi lẽ, hiện có rất nhiều trường học ngoài công lập, trường nghề có tỷ lệ học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế rất thấp, chưa tới 5%. Điều đáng nói tình trạng này đã kéo dài từ những năm học trước đây. Qua đó cho thấy công tác tuyên truyền, vận động học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế của nhiều trường học chưa thực sự được chú trọng. Không ít ban giám hiệu nhà trường còn xem việc vận động học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế không phải là nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường. Do đó, nhiều trường học chưa có hình thức tuyên truyền sâu rộng về ý nghĩa của việc tham gia bảo hiểm y tế đối với học sinh, sinh viên trong việc giảm gánh nặng cho gia đình khi xảy ra ốm đau, bệnh tật. Song song đó, nhà trường cũng chưa mạnh dạn kiến nghị sửa đổi những bất cập trong đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu cho học sinh, sinh viên của trường. Ngành bảo hiểm xã hội cũng chưa chủ động tập huấn cho giáo viên ở các trường học về những quy định mới của Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi để giáo viên nắm vững, tuyên truyền tạo được sự đồng thuận cao hơn.
Trong những năm qua, Trung ương đã ban hành Nghị quyết 21 của Bộ Chính trị (khóa XI) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với công tác bảo hiểm xã hội; Tỉnh ủy cũng đã có hẳn một nghị quyết để triển khai Nghị quyết 21 và UBND tỉnh cũng ban hành kế hoạch để triển khai thực hiện. Qua đó cho thấy trách nhiệm của việc tuyên truyền, vận động người dân tham gia bảo hiểm y tế là của cả hệ thống chính trị. Tuy nhiên trên thực tế, trong các buổi giám sát gần đây của Ban Văn hóa - xã hội HĐND tỉnh về tình hình triển khai chính sách bảo hiểm y tế trên địa bàn, cho thấy chính quyền ở một số địa phương cũng chưa thực sự vào cuộc cùng ngành GD-ĐT và các trường học tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc khi học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế chưa cao.
Do đó, giải pháp được đoàn giám sát đưa ra là cần có sự phối hợp giữa chính quyền địa phương, các trường học cùng khảo sát lại các trường học có số học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế đạt thấp để tìm nguyên nhân. Từ đó, tăng cường tuyên truyền cũng như tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho từng trường hợp cụ thể. Trong trường hợp học sinh, sinh viên vì quá khó khăn không có tiền để tham gia bảo hiểm y tế thì địa phương và nhà trường có thể vận động mạnh thường quân để hỗ trợ thẻ bảo hiểm y tế cho các em. Ngoài ra, theo bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Trưởng ban Văn hóa - xã hội HĐND tỉnh, kiến nghị Chính phủ cần xem xét giảm mức phí tham gia bảo hiểm y tế cho học sinh, sinh viên để giảm gánh nặng vào đầu các năm học mới cho phụ huynh học sinh, nhất là những hộ gia đình ở vùng sâu, vùng xa, miền núi có đời sống còn khó khăn. Đồng thời, ngành bảo hiểm xã hội cần kiến nghị sửa đổi những bất cập trong đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu; cũng như quy định trích kinh phí khám sức khỏe ban đầu cho học sinh, sinh viên ở các trường học; ngành y tế nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh tại các bệnh viện tuyến huyện, trạm y tế xã, phường để người dân hoàn toàn có thể yên tâm, tin tưởng khi đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu tại đây.
Đặng Ngọc