Có thể nói, trong cuộc sống hiện nay, người ta càng nhận ra rất nhiều dối trá trong ứng xử và hành động giữa con người với con người. Có thể “ăn hô nói thừa”, lừa gạt nhau từ trong mỗi phạm vi gia đình ra đến ngoài xã hội.
Có thể nói, trong cuộc sống hiện nay, người ta càng nhận ra rất nhiều dối trá trong ứng xử và hành động giữa con người với con người. Có thể “ăn hô nói thừa”, lừa gạt nhau từ trong mỗi phạm vi gia đình ra đến ngoài xã hội. Dối trá nhau ngay trong học tập kiến thức, “học giả bằng thật” để thăng tiến; dối trá nhau trong công việc, báo cáo, thành tích để vun vén thu lợi. Đáng nói hơn, người ta dối trá ngay với cả chính mình, vượt qua chuẩn mực và truyền thống đạo đức của cộng đồng xã hội.
Những sự dối trá gần như ai cũng biết đó là những điều “bất thường” trong bản chất tâm hồn của mỗi con người và trong một xã hội. Thế nhưng, những dối trá “bất thường” ấy tồn tại và ngày càng lan rộng, trở thành thói quen “bình thường” ăn sâu vào trong cuộc sống hàng ngày. Và đáng buồn thay, sự dối trá thật “bất thường” ấy đang làm chai lỳ những rung động, cảm xúc tốt đẹp mà bản chất cuộc sống của con người mang lại.
Năm nay, đề thi tốt nghiệp THPT môn Văn đã đề cập đến thói dối trá vốn đang được xem là “bình thường” ấy. Đây là vấn đề đang tác động rất mạnh đến cuộc sống của chúng ta hôm nay. Đề thi đề cập: “Thói dối trá là biểu hiện của sự suy thoái về đạo đức trong xã hội”, và yêu cầu học sinh viết một bài văn ngắn khoảng 400 chữ trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên.
Nhiều cán bộ coi thi, những chuyên gia hoạt động trong ngành giáo dục đã khen đề thi hay bởi nó chạm đến trong tận cùng sâu thẳm hành vi ứng xử và lương tâm của con người. Bà Huỳnh Lệ Giang, Phó giám đốc Sở GD-ĐT cũng nhìn nhận: “Hướng ra đề thi môn Văn mở như vậy mới thực sự kích thích được tư duy, nhận thức và sáng tạo của các em học sinh. Bài làm của các em sẽ chứng minh được kiến thức thực sự mà các em có được. Thậm chí, các em còn đề ra những giải pháp thực hành tốt”.
Bên cạnh sự gợi mở, lôi cuốn tư duy của người học, đề thi còn mang tính giáo dục nhận thức thật sự cho thế hệ trẻ hôm nay. Một khi khái niệm “thói dối trá” đã được đặt ra trong suy nghĩ giới trẻ thì ít nhiều trong họ cũng sẽ tự hình thành quan điểm và biết lựa chọn lối sống tốt. Một đề thi sát sườn cuộc sống, lay động nhận thức về thói xấu hàng ngày mà tưởng chừng như nhiều người trong chúng ta đã và đang lãng quên.
Trương Hiệu
