Lý Thánh Tông là vị vua có nhiều công đức ở triều Lý, trong đó có công đức lập nên bởi "sĩ diện".
Lý Thánh Tông là vị vua có nhiều công đức ở triều Lý, trong đó có công đức lập nên bởi “sĩ diện”.
Theo Việt sử giai thoại, đầu nửa sau của thế kỉ XI, nhà Tống ráo riết chuẩn bị xâm lăng Đại Việt. Chúng đã tung sứ giả đến nhiều lân bang, xúi giục họ phối hợp tấn công, quấy phá Đại Việt. Chiêm Thành là nước đã nghe theo lời xúi giục này. Hai gọng kềm quân sự to lớn đã xuất hiện, một ở phía Bắc là nhà Tống và một ở phía Nam là Chiêm Thành, cả hai đã sẵn sàng để bóp nát Đại Việt. Trước tình hình ấy, triều Lý chủ trương lần lượt bẻ gãy từng gọng kìm để rồi cuối cùng, đập tan toàn bộ mưu đồ xâm lăng của nhà Tống. Mục tiêu đầu tiên của Đại Việt là gọng kìm phía Nam.
Đầu năm Kỉ Dậu (1069), vua Lý Thánh Tông đích thân cầm quân vào Nam. Khi đi, Thánh Tông giao quyền điều khiển chính cho nguyên phi Ỷ Lan. Chiêm Thành tuy không lớn nhưng có địa thế hiểm trở, thắng được cũng không phải là dễ dàng. Sách Đại Việt sử kí toàn thư (bản kỉ, quyển 3, tờ 4-b và tờ 5-a) chép:“Trận này, Vua đánh Chiêm Thành mãi không được, bèn rút quân về. Đến châu Cư Liên, nghe tin nguyên phi giúp việc nội trị, lòng dân cảm hóa, hòa hợp, trong cõi vững vàng, tôn sùng Phật giáo, dân gọi Bà là Quan Âm. Vua nói: “Nguyên phi là đàn bà mà còn làm được như thế, là nam nhi lại chẳng được việc gì hay sao? Bèn quay lại đánh nữa. Thắng được”.
Sĩ diện của vua Lý Thánh Tông có khác với “bệnh sĩ” của nhiều người thời nay không? Hổng rõ! Chỉ biết rằng, vua Lý Thánh Tông tự ý thức trách nhiệm của mình, lập đại công. Còn người bệnh sĩ tự đóng khung mình tạo dị biệt.
Trực Tử
