Nội dung mới trong quy định về thi hành Điều lệ Đảng

Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã thông qua báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng của Ban chấp hành Trung ương khóa XII; quyết định không sửa đổi, bổ sung Điều lệ Đảng...

Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã thông qua báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng của Ban chấp hành Trung ương khóa XII; quyết định không sửa đổi, bổ sung Điều lệ Đảng. Đại hội giao Ban chấp hành Trung ương khóa XIII chỉ đạo nghiên cứu, tiếp thu những ý kiến đóng góp để điều chỉnh một số nội dung của quy định, hướng dẫn về thi hành Điều lệ Đảng cho phù hợp với tình hình thực tiễn.

Đồng chí Mai Văn Chính, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng ban thường trực Ban Tổ chức Trung ương làm việc với Thành ủy Biên Hòa và Tỉnh ủy về thực hiện Quy định 29-QĐ/TW của Ban chấp hành Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng (tháng 4-2021). Ảnh: P.Hằng

Ngày 30-7-2021, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 24-QĐ/TW của Ban chấp hành Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng (quy định này thay thế cho Quy định số 29-QĐ/TW ngày 25-7-2016 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về thi hành Điều lệ Đảng).

Đồng chí Mai Văn Chính, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng ban thường trực Ban Tổ chức Trung ương cho biết, về bố cục và hình thức trình bày: Quy định số 24-QĐ/TW có 35 mục (kế thừa bố cục của Quy định số 29-QĐ/TW); về nội dung: quy định mới cơ bản kế thừa nội dung còn phù hợp của Quy định số 29-QĐ/TW và có bổ sung, sửa đổi một số nội dung quan trọng.

* Bổ sung, sửa đổi về công tác đảng viên

Theo đồng chí Mai Văn Chính, trước đây Quy định 29 yêu cầu người vào Đảng phải có bằng tốt nghiệp THCS hoặc tương đương trở lên. Tuy nhiên, hiện nay chưa có văn bản nào quy định, hướng dẫn của cấp có thẩm quyền về trình độ học vấn tương đương với tốt nghiệp THCS. Do đó, Quy định 24 đã lược bỏ cụm từ “hoặc tương đương” và diễn đạt lại là: “Người vào Đảng phải có bằng tốt nghiệp THCS trở lên”.

Về quyền của đảng viên, cơ bản giữ như Quy định số 29, nhưng Quy định 24 có bổ sung là ngoài việc được thông tin định kỳ hằng tháng thì đảng viên còn được thông tin đột xuất theo hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương và cấp ủy cấp trên, các cấp ủy Đảng thông tin cho đảng viên về tình hình, nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị; các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; thời sự trong nước, thế giới… phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ, đặc điểm của tổ chức Đảng và đảng viên, góp phần nâng cao nhận thức, tạo điều kiện cho đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Về giới thiệu và kết nạp người vào Đảng: cơ bản như Quy định 29-QĐ/TW, nhưng quy định mới bổ sung một số nội dung mới so với trước đây. Cụ thể là: “Đảng viên giới thiệu người vào Đảng: Là đảng viên chính thức, cùng công tác, lao động, học tập hoặc cùng sinh hoạt nơi cư trú ít nhất 12 tháng với người được giới thiệu vào Đảng trong cùng một đơn vị thuộc phạm vi lãnh đạo của đảng bộ, chi bộ cơ sở”. Quy định 29 trước đây chỉ yêu cầu là đảng viên chính thức, cùng công tác, lao động, học tập ít nhất 12 tháng với người được giới thiệu vào Đảng trong cùng một đơn vị thuộc phạm vi lãnh đạo của Đảng bộ, chi bộ cơ sở.

Đối với việc kết nạp người vào Đảng ở nơi chưa có đảng viên, chưa có chi bộ: Quy định 24 nêu cụ thể cấp ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở Đảng là nơi người vào Đảng công tác, lao động, học tập, cư trú (Quy định 29 không đề cập việc này).

Quy định 24 bỏ nội dung quy định “phân công đảng viên chính thức tuyên truyền người vào Đảng” mà chỉ còn “phân công đảng viên chính thức giúp đỡ người vào Đảng”.

Về kết nạp lại người vào Đảng: quy định mới đã bổ sung nội dung “đảng viên đã bị đưa ra khỏi Đảng do vi phạm chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình thì thực hiện theo quy định của Ban Bí thư” (vào Tiết b, Điểm 3.5.1) và diễn đạt lại là: “Ít nhất là 36 tháng kể từ khi ra khỏi Đảng (riêng người bị án hình sự về tội ít nghiêm trọng thì phải sau 60 tháng kể từ khi được xóa án tích; đảng viên đã bị đưa ra khỏi Đảng do vi phạm chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình thì thực hiện theo quy định của Ban Bí thư), làm đơn xin kết nạp lại vào Đảng; phải được ban TVTU, thành ủy (hoặc tương đương) đồng ý bằng văn bản, cấp ủy có thẩm quyền (huyện ủy và tương đương) xem xét, quyết định”.

Về thời hạn tổ chức lễ kết nạp đảng viên, xét công nhận đảng viên chính thức, tính tuổi đảng của đảng viên: cũng cơ bản vẫn giữ như Quy định số 29-QĐ/TW. Đồng thời, bổ sung quy định về trường hợp tổ chức Đảng ban hành quyết định kết nạp đảng viên hoặc công nhận đảng viên chính thức sai quy định nhưng tổ chức Đảng đó đã giải thể hoặc bị giải tán thì xử lý như sau: nếu quyết định kết nạp người vào Đảng và công nhận đảng viên chính thức không đúng tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định tại Điều 1 Điều lệ Đảng, cấp ủy ban hành quyết định phải hủy bỏ quyết định của mình và thông báo cho Đảng bộ, chi bộ nơi đảng viên sinh hoạt xóa tên trong danh sách đảng viên. Trường hợp tổ chức Đảng ban hành quyết định kết nạp đảng viên đã giải thể hoặc bị giải tán, cấp ủy có thẩm quyền nơi đảng viên đang sinh hoạt hủy bỏ quyết định kết nạp đảng viên không đúng tiêu chuẩn, điều kiện.

* Đảng viên bị kỷ luật về Đảng chưa được xét tặng huy hiệu Đảng

Bên cạnh những điểm mới về công tác đảng viên nói trên, Quy định 24 cũng bổ sung một số quy định thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, các vấn đề liên quan đến đại hội Đảng các cấp, về tổ chức cơ sở Đảng, khen thưởng tổ chức Đảng và đảng viên…

Cụ thể, Quy định 24 đã bổ sung căn cứ xây dựng quy chế làm việc của cấp ủy, tổ chức Đảng và về thực hiện nguyên tắc tự phê bình và phê bình. Đối với nội dung thực hiện nguyên tắc tự phê bình và phê bình hằng năm: bổ sung nội dung “kiểm điểm trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên” (Điểm 9.2.1, Khoản 9.2, Điều 9, Quy định 24).

Đối với nội dung thực hiện nguyên tắc tự phê bình và phê bình cuối nhiệm kỳ đại hội: bổ sung nội dung “thực hiện các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên” (Điểm 9.2.2, Khoản 9.2, Điều 9, Quy định 24).

Về tiêu chuẩn, đối tượng tặng huy hiệu Đảng, Quy định 24 nêu: “Đảng viên bị bệnh nặng hoặc từ trần có thể được xét tặng, truy tặng huy hiệu Đảng sớm, nhưng không được quá 1 năm”(Quy định 29, chỉ có đảng viên từ trần nhưng phải đáp ứng điều kiện đủ tuổi Đảng). Đảng viên 70 năm, 75 năm, 80 năm, 85 năm, 90 năm tuổi Đảng trở lên nếu bị bệnh nặng có thể được xét tặng huy hiệu Đảng sớm, nhưng không được quá 2 năm (Quy định 29 không được quá 1 năm và không yêu cầu phải có tuổi Đảng tương ứng nêu trên).

Điều kiện xét tặng huy hiệu Đảng: đảng viên bị kỷ luật về Đảng thì chưa được xét tặng (Quy định 29 là từ hình thức cảnh cáo trở lên). Nếu sửa chữa tốt khuyết điểm, được chi bộ công nhận sẽ được xét tặng huy hiệu Đảng, nếu sau 6 tháng với kỷ luật khiển trách (Quy định 29 là với kỷ luật cảnh cáo); 9 tháng với kỷ luật cảnh cáo (Quy định 29 không quy định); 1 năm với kỷ luật cách chức.

Về sinh hoạt định kỳ của Đảng bộ cơ sở và chi bộ, Quy định 24 đã bổ sung nội dung “Việc thí điểm sinh hoạt trực tuyến ở một số Đảng bộ, chi bộ đặc thù hoặc trong hoàn cảnh đặc biệt theo hướng dẫn của Ban Bí thư”.

Đồng chí Quản Minh Cường, Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cho biết, Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam là văn bản pháp lý cơ bản của Đảng Cộng sản Việt Nam, xác định tôn chỉ, mục đích, hệ tư tưởng, các nguyên tắc về tổ chức, hoạt động, cơ cấu bộ máy của Đảng Cộng sản Việt Nam; quy định trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền hạn của đảng viên và của tổ chức Đảng các cấp. Điều lệ Đảng do đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam thông qua và ban hành. Mọi tổ chức Đảng và đảng viên đều phải chấp hành Điều lệ Đảng.

Trong nhiều năm qua, Điều lệ Đảng chưa sửa đổi mà chỉ điều chỉnh, bổ sung quy định, hướng dẫn của Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng các kỳ Đại hội để giải quyết những vướng mắc đặt ra từ thực tiễn.

Phương Hằng