Kỷ niệm 46 năm Ngày giải phóng Định Quán 17-3: Vùng đất gian khó vươn lên...

46 năm trước, ngày 17-3-1975, Chi khu Định Quán (H.Định Quán ngày nay) được hoàn toàn giải phóng. Trong ký ức của nhiều cựu chiến binh và những người từng có mặt 46 năm trước, nơi đây là địa bàn còn nhiều khó khăn và ít ai hình dung ra sự đổi thay, vươn lên mãnh liệt của vùng đất từng bị bom đạn cày xới ngày nào...

46 năm trước, ngày 17-3-1975, Chi khu Định Quán (H.Định Quán ngày nay) được hoàn toàn giải phóng.

Thượng tá Nguyễn Trọng Tiết (trái) kể lại sự kiện ngày 17-3-1975. Ảnh: Nguyệt Hà

Trong ký ức của nhiều cựu chiến binh (CCB) và những người từng có mặt 46 năm trước, nơi đây là địa bàn còn nhiều khó khăn và ít ai hình dung ra sự đổi thay, vươn lên mãnh liệt của vùng đất từng bị bom đạn cày xới ngày nào...

* Nhớ về ngày giải phóng...

Thượng tá Nguyễn Trọng Tiết, nguyên Phó chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự (CHQS) tỉnh, ngụ tại TT.Định Quán (H.Định Quán) cho hay, vào thời điểm giải phóng Chi khu Định Quán, ông đang là trợ lý tác chiến của Tỉnh đội Tân Phú, chuyên tổng hợp tin tức và nắm về tình hình chiến sự.

Theo thượng tá Tiết, lúc đó vừa đón Xuân 1975, ông và nhiều đồng chí được tham dự hội nghị Quân khu triển khai chủ trương của cấp trên về giải phóng hoàn toàn miền Nam. Ngày 10-3-1975, quân ta đánh Buôn Ma Thuột giành thắng lợi, tạo khí thế cách mạng sôi nổi; đồng thời động viên cán bộ, chiến sĩ hăng hái chuẩn bị và sẵn sàng giải phóng khi thời cơ đến.

Trung ương Cục và Bộ Chỉ huy miền nhận định: địch sẽ dùng quốc lộ 20 phía Nam Xuân Lộc để nối đường 21, chi viện cho Tây nguyên. Chi khu Định Quán là điểm phòng thủ án ngữ đường 20 nên Trung ương Cục và Bộ Chỉ huy miền chỉ đạo Quân Giải phóng (chủ lực là Sư đoàn 7 và Sư đoàn 9, Quân đoàn 4) phối hợp với lực lượng địa phương tỉnh Tân Phú tấn công địch trên địa bàn.

“Mất Buôn Ma Thuột, căn cứ Tây nguyên rung chuyển, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đến Tây nguyên động viên quân sĩ của chính quyền Sài Gòn quyết tâm tử thủ nhằm giành lại Buôn Ma Thuột, nhưng không thành. Cùng với sự tấn công như vũ bão của quân giải phóng và yếu tố mới xe tăng quân cách mạng xuất hiện, bọn chúng đã náo loạn. Chiều 17-3-1975, Chi khu Định Quán hoàn toàn được giải phóng” - thượng tá Nguyễn Trọng Tiết kể lại.

Từng trực tiếp tham gia trong trận đánh giải phóng Chi khu Định Quán 46 năm trước, ông Nguyễn Văn Bé (trú tại TT.Tân Phú, H.Tân Phú) kể lại, vào thời điểm ngày 10-3-1975 khi tin quân dân ta thắng lợi ở chiến dịch Tây nguyên, bọn địch ở Chi khu Định Quán, nhất là đồn lính bảo an 125 (đóng tại khu vực Phú Ngọc - La Ngà ngày nay) có biểu hiện hoảng loạn.

Lúc đó, ông Bé là Đội trưởng Đội Trinh sát đặc công tỉnh Tân Phú (do chính quyền cách mạng lập nên) được giao nhiệm vụ trinh sát nắm tình hình địch tại khu vực đồn 125 cùng một số cao điểm địch thuộc Chi khu Định Quán. Đồng thời, phối hợp dẫn đường cho bộ đội chủ lực (chủ yếu là Sư đoàn 7 và Sư đoàn 9, Quân đoàn 4) tiến về giải phóng Chi khu Định Quán. Khí thế chiến thắng giúp toàn đội phấn khởi, nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ để bộ đội chủ lực tiến về giải phóng nhanh chóng Chi khu Định Quán vào chiều 17-3-1975.

Bùi ngùi nhớ về những đồng đội đã hy sinh, ông Bé bày tỏ: “Với sức mạnh như vũ bão, quân ta đánh chiếm nhanh chóng giải phóng Chi khu Định Quán, khu vực cầu La Ngà và vài ngày sau giải phóng Phú Túc, Phú Cường, Gia Canh cùng một số địa bàn lân cận... Trong niềm vui ngày giải phóng, nhiều đồng đội của tôi đã anh dũng hy sinh, không kịp chứng kiến giây phút chiến thắng. Tôi cũng bị thương 13 lần, hiện còn nhiều mảnh đạn găm trên cơ thể...”.

* Vươn lên từ gian khó

Trở về H.Định Quán những ngày này, chúng tôi được chứng kiến sự đổi thay, khởi sắc của vùng đất gian khó từng bị bom đạn cày xới và cuộc sống mới của người dân nơi đây. Ông Trần Quang Tú, Chủ tịch UBND huyện cho biết, H.Định Quán có 1 thị trấn và 13 xã, diện tích 96 ngàn km²; dân số trên 200 ngàn người gồm các dân tộc: Kinh, Chơro, Châu Mạ, S’tiêng, Chăm...

Mô hình làm kinh tế giỏi của cựu chiến binh Nguyễn Đài Loan. Ảnh: Nguyệt Hà

Lịch sử đấu tranh cách mạng của đồng bào các dân tộc ở H.Định Quán gắn liền với Chiến khu Đ tiếp giáp địa bàn. Địa danh La Ngà đi vào lịch sử với trận phục kích diệt đoàn xe quân sự Pháp ngày 1-3-1948 cùng hàng loạt chiến công trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước để H.Định Quán hôm nay được tôn vinh với 27 bà mẹ Việt Nam anh hùng; 3 đơn vị được phong danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Năm 1998, Tượng đài chiến thắng La Ngà được xây dựng tại  Khu di tích chiến thắng La Ngà để các thế hệ người dân Định Quán kế thừa truyền thống, vượt khó vươn lên.

“Nhờ sự đồng tâm hiệp lực, đến cuối năm 2018, H.Định Quán đã về đích nông thôn mới với 13/13 xã đạt chuẩn, trong đó có 3 xã đạt nông thôn mới nâng cao. Đến cuối năm 2020, huyện có 6 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao là Phú Vinh, Phú Lợi, Ngọc Định, Phú Túc, Suối Nho và Phú Cường. Số hộ nghèo giảm mạnh từ 16,9% năm 2011 xuống dưới 1% cuối năm 2020 theo tiêu chí đa chiều. Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 60 triệu đồng/năm, tăng hơn 35% so với đầu nhiệm kỳ 2015-2020” - ông Trần Quang Tú nhấn mạnh.

Trở về sau ngày giải phóng, CCB Nguyễn Thảo Nguyên (xã La Ngà) tích cực làm kinh tế gia đình. Ông kết hợp trồng xoài, mít, măng tre với nuôi bò, gà, cá cho thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm. CCB Thảo Nguyên  cho hay: “Tôi ở lại lập nghiệp tại vùng đất cách mạng với mong muốn tìm được hài cốt đồng đội đã hy sinh. Đến năm 2015, hài cốt 2 đồng đội của tôi đã được tìm thấy đưa về tỉnh Hưng Yên theo nguyện vọng của gia đình. Giờ hòa bình, mình phải sống thay những người đã khuất, phải vươn lên chiến thắng nghèo đói, góp phần xây dựng quê hương đất nước, chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu”.

CCB Nguyễn Đài Loan (ngụ xã Gia Canh) cho rằng, thế hệ những đồng đội của ông đã hy sinh cho ngày độc lập; nhiều đồng chí chưa kịp chứng kiến niềm vui ngày thống nhất, giờ ông được trở về với thương tật 3/4 cơ thể cũng là niềm hạnh phúc vô bờ. Vì vậy, mỗi người phải nỗ lực để chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu.

CCB Nguyễn Đài Loan không chỉ làm kinh tế giỏi, ông còn là hội viên hội nông dân sản xuất kinh doanh giỏi và tích cực chia sẻ, giúp đỡ nhiều hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Hiện gia đình ông có trên 2,5 ngàn gốc cam, hơn 450 gốc bưởi da xanh cho thu nhập trung bình gần 1 tỷ đồng/năm sau khi trừ chi phí. Không chỉ làm giàu cho bản thân, gia đình, ông còn hỗ trợ tạo việc làm thường xuyên cho 5-7 lao động với mức thu nhập ổn định. Ngoài ra, ông còn tích cực đóng góp các loại quỹ nghĩa tình đồng đội, đền ơn đáp nghĩa, hỗ trợ học bổng cho học sinh nghèo, góp quỹ xây dựng quỹ hội CCB... hàng chục triệu đồng mỗi năm.

Nguyệt Hà