Phát huy hiệu quả công tác giám sát và phản biện xã hội

Thời gian qua, MTTQ các cấp trong tỉnh đã thực hiện khá hiệu quả hoạt động giám sát và phản biện xã hội theo các Quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị (khóa XI) về Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội; Quy định về việc MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.

 Thời gian qua, MTTQ các cấp trong tỉnh đã thực hiện khá hiệu quả hoạt động giám sát và phản biện xã hội theo các Quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị (khóa XI) về Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội; Quy định về việc MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. 

Nhờ kiên trì giám sát và phản biện xã hội, tuyến đường 32 liên ấp Quảng Phát - Quảng Biên, xã Quảng Tiến (H.Trảng Bom) đang được xây dựng. Ảnh: N.Hà

Việc thực hiện tốt công tác giám sát, phản biện xã hội đã góp phần xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh, thực sự là chính quyền của dân, vì dân. Qua đó, các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước thực sự xuất phát từ thực tiễn đời sống nhân dân, đi vào cuộc sống người dân, tạo sự đồng thuận giữa “ý Đảng” hợp với “lòng dân” trong thực hiện chủ trương, nghị quyết…

* Những mô hình tiêu biểu

Huyện Trảng Bom là một trong những địa phương điển hình trong thực hiện giám sát và phản biện xã hội. Nhiều cuộc giám sát về các nội dung phát triển kinh tế - xã hội; những hội nghị phản biện các dự thảo nghị quyết đã giúp MTTQ Việt Nam huyện thực sự trở thành “người gác cổng” của Huyện ủy, UBND huyện khi đưa các chủ trương, chính sách vào thực tiễn.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam H.Trảng Bom Trương Tấn Sỹ cho hay, chỉ tính trong giai đoạn từ 2018 đến nay, Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện đã tổ chức 5 hội nghị phản biện xã hội. Qua đó, tập hợp hơn 20 lượt ý kiến đóng góp trực tiếp, hiệu quả giúp Huyện ủy, HĐND, UBND cùng cấp có thêm căn cứ để thảo luận, xây dựng các dự thảo nghị quyết phù hợp thực tiễn địa phương và nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Đồng thời, Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện còn trực tiếp giám sát 110 đơn vị và phối hợp giám sát nhiều nội dung kinh tế - xã hội có liên quan.

Ông Phan Duy Trâm, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Quảng Tiến (H.Trảng Bom) cho hay, đặc thù giám sát và phản biện xã hội của MTTQ là đứng trên cương vị của nhân dân, xuất phát từ tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người dân phù hợp với thực tiễn địa phương để kiến nghị, đề xuất. Riêng nội dung phản biện được MTTQ thực hiện 2 kỳ/năm trước khi diễn ra các kỳ họp HĐND xã.

“Qua gần 2 nhiệm kỳ, với tinh thần kiên trì, đứng trên lập trường chính đáng của nhân dân, phù hợp với pháp luật, tuyến đường 32 liên ấp Quảng Phát và Quảng Biên đã được khởi công xây dựng. Thành quả này thực sự đáp ứng sự mong đợi chính đáng của nhân dân dọc tuyến đường 32 và phù hợp thực tiễn của địa phương đang phát triển như xã Quảng Tiến” - ông Phan Duy Trâm nhấn mạnh.

Gia đình bà Nguyễn Thị Hồng ở bên hông tuyến đường 32 đang được xây dựng vui vẻ nói: “MTTQ và các đoàn thể ở xã và ấp đã nỗ lực để nhân dân chúng tôi có con đường dài 600m sạch, đẹp nên tôi sẵn sàng hiến hơn 2m đất chiều dài trước sân nhà để làm đường”.

Theo Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Bắc Sơn (H.Trảng Bom) Lại Văn Thành, xã có trên 73 ngàn dân, sinh sống ở 6 ấp. Địa bàn có quá trình đô thị hóa khá nhanh, công nhân lao động đang thuê trọ trên địa bàn nhiều… Nắm rõ đặc điểm này, hằng năm MTTQ xã đã xây dựng kế hoạch giám sát các nội dung liên quan trực tiếp đến đời sống nhân dân. Qua đó, góp phần để Đảng ủy, HĐND, UBND xã điều chỉnh nhiều chủ trương phù hợp thực tiễn, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.

“Riêng năm 2020, MTTQ xã đã tổ chức giám sát việc chi, trả hỗ trợ cho các hộ dân bị ảnh hưởng do dịch bệnh Covid-19 và Hội Nông dân xã giám sát nội dung về thực hiện hỗ trợ các hộ dân bị thiệt hại do dịch tả heo châu Phi. Qua giám sát cho thấy, 100% trường hợp được hưởng chính sách hỗ trợ đều đúng đối tượng và được nhận đủ chế độ hỗ trợ theo quy định” - ông Thành nhấn mạnh.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam H.Nhơn Trạch Phạm Sỹ Linh cho hay, MTTQ các cấp trong huyện đã đóng góp tích cực vào thành quả phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Thông qua công tác giám sát, phản biện xã hội, MTTQ các cấp đã kiến nghị, đề xuất nhiều ý kiến sát thực tiễn, được HĐND, UBND cùng cấp điều chỉnh phù hợp thực tế, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Trong nhiệm kỳ 2015-2020, thực hiện chức năng của mình, MTTQ Việt Nam huyện đã chủ trì giám sát hơn 130 cơ quan, đơn vị về những các nội dung liên quan đời sống nhân dân và việc đưa nghị quyết của Đảng vào thực tiễn cuộc sống. Đồng thời, phối hợp tham gia hơn 20 đợt giám sát các chuyên đề, qua đó thu thập hàng trăm kiến nghị chính đáng của nhân dân để HĐND, UBND cùng cấp tiếp thu, điều chỉnh phù hợp.

* Đưa nghị quyết vào thực tiễn

Theo ông Nguyễn Tất Độ, Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, giám sát và phản biện xã hội của MTTQ là một nhiệm vụ quan trọng trong các chương trình hành động của MTTQ. Qua giám sát, phản biện xã hội sẽ góp phần xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch vững mạnh, xứng đáng là lực lượng duy nhất lãnh đạo toàn xã hội. “Giám sát và phản biện xã hội càng tốt, đầy đủ thì càng góp phần để chủ trương, chính sách được thực hiện đúng đắn, nghiêm minh” - ông Nguyễn Tất Độ khẳng định.

Sau khi triển khai các Quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã tổ chức giám sát hơn 40 cuộc với các nội dung là việc thực hiện các chế độ, chính sách, chương trình, dự án liên quan đến công tác dân tộc, bầu cử đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021; thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện môi trường kinh doanh. Đó còn là các nội dung giám sát đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo hiểm y tế, xã hội; thực hiện công khai minh bạch và trách nhiệm người đứng đầu cấp huyện, xã trong lãnh đạo, chỉ đạo phòng, chống tham nhũng.

Đặc biệt trong năm 2020, MTTQ tỉnh còn chỉ đạo các cơ sở tổ chức giám sát việc chi trả thực hiện hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 một cách có hiệu quả. Đối tượng được nhận trợ cấp đều đúng người, đúng việc và đầy đủ các chính sách của Đảng, Nhà nước. Ngoài ra, còn tổ chức giám sát việc phân phối nguồn quỹ hỗ trợ phòng, chống dịch Covid-19; hỗ trợ đồng bào bão lũ miền Trung và nhiều nội dung giám sát khác có hiệu quả… góp phần đưa chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn cuộc sống.

Theo đồng chí Trần Hoàng Sự, Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Thanh (H.Nhơn Trạch), vai trò giám sát của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đã góp phần đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Ngay tại xã Vĩnh Thanh, nhờ giám sát hiệu quả nên 125/173 tuyến giao thông nông thôn các ấp trên địa bàn được xây dựng đều đảm bảo chất lượng... góp phần để Vĩnh Thanh nỗ lực về đích nông thôn mới nâng cao vào năm 2021.

Phó bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND H.Trảng Bom Vũ Thị Minh Châu khẳng định: “Nhờ hiệu quả tốt từ giám sát và phản biện xã hội của MTTQ thời gian qua đã giúp huyện điều chỉnh nhiều dự án, chủ trương trong quá trình phát triển. Những điều chỉnh này vừa phù hợp thực tiễn địa phương, vừa đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân nên đã tạo được sự đồng thuận của dân với Đảng, Nhà nước trong mục tiêu phát triển chung của huyện”.            

Đồng chí Bùi Quang Huy, Phó chủ tịch thường trực phụ trách Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh: Giám sát, phản biện xã hội tạo sự đồng thuận

Có thể khẳng định, giám sát và phản biện xã hội là nội dung rất quan trọng của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Muốn cho hoạt động này có hiệu quả phải thực hiện tốt từ cả 2 phía. Trước hết, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội phải làm hết vai trò của mình. Vì nếu làm tốt công tác giám sát, phản biện xã hội thì vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội được nâng lên trong hệ thống chính trị và có uy tín cao hơn trong nhân dân.

Mặt khác, các cấp chính quyền phải hiểu rõ việc giám sát của MTTQ là nhằm mục đích để chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước được thực thi một cách nghiêm minh, đúng đắn. Phản biện xã hội để chúng ta có những chủ trương, chính sách hoàn thiện khả thi và phù hợp với lòng dân. Vì thế, giám sát, phản biện xã hội của MTTQ không phải theo dõi, để ý, gây phiền phức mà là giúp cho chính quyền thực thi những điều nhân dân mong muốn tốt hơn, an dân hơn.

MTTQ có phản biện một chủ trương, chính sách, thậm chí một dự án nào đó là để cho chủ trương, chính sách, dự án ấy khi đi vào thực tế được hoàn thiện hơn và quan trọng nhất khi hoàn thiện rồi, người dân sẽ đồng thuận để cùng toàn bộ hệ thống chính trị triển khai thực hiện hiệu quả trong thực tiễn.

Bà Nguyễn Thị Kim Liễu, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Lộc An (H.Long Thành): Theo dõi chặt chẽ việc xử lý kiến nghị sau giám sát

Xã Lộc An đang trong quá trình hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao nên nhiều công trình nông thôn mới như: đường giao thông nông thôn, hệ thống cấp thoát nước, tuyến đường kiểu mẫu sáng, xanh, sạch, đẹp… đang được hoàn thiện. Vì vậy, nâng cao hiệu quả giám sát của MTTQ sẽ góp phần tạo ra những công trình nông thôn mới thực sự chất lượng.

Để giám sát thực sự có hiệu quả, việc theo dõi chặt chẽ và xử lý những kiến nghị sau giám sát là quan trọng nhất. Nếu sau giám sát, tất cả các kiến nghị chính đáng của nhân dân được tập hợp gửi các cơ quan, ban, ngành chức năng giải quyết triệt để, đúng pháp luật thì hiệu quả giám sát được nâng lên; uy tín, vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong lòng dân tiếp tục được phát huy. Để làm được điều này, cán bộ MTTQ phải thực sự am hiểu pháp luật, hiểu rõ vị thế, vai trò giám sát của mình trên cương vị người dân; đồng thời phải phối hợp để theo dõi chặt chẽ những kiến nghị, đề xuất sau giám sát.

Ông Nguyễn Thành Danh (người dân ấp Hòa Bình, xã Túc Trưng, H.Định Quán): Giám sát chặt chẽ, nhân dân ủng hộ

Đến nay, ấp Hòa Bình, xã Túc Trưng đã cơ bản không còn các hộ nghèo. Đời sống người dân trong ấp so với 5 năm trước đều khởi sắc rõ nét. Hơn 65 năm sinh sống tại ấp, tôi thấy rõ sự đổi thay này. Trong đó, vai trò của MTTQ, các tổ chức Hội Cựu chiến binh, Nông dân, Phụ nữ, Thanh niên… đã tích cực vào cuộc trong xây dựng nông thôn mới. Quá trình xây dựng giao thông nông thôn, ban công tác Mặt trận, chi hội cựu chiến binh, chi hội nông dân, phụ nữ đã tham gia giám sát chặt chẽ, công khai, minh bạch việc thu, chi nên người dân rất đồng thuận.

Ngay trong tổ nhân dân số 4 - nơi tôi sinh sống, người dân đều đồng lòng hiến đất, góp công sức, tiền bạc để làm đường giao thông nông thôn. Gia đình tôi hiến đất, đóng góp 6 buổi tham gia làm đường và tất cả các buổi ngày thứ bảy xanh do ban công tác Mặt trận phát động… Nhờ sự giám sát cộng đồng, công khai minh bạch các khoản thu, chi nên người dân rất đồng thuận, vui vẻ, cùng chung tay xây dựng đường làng, ngõ xóm xanh, sạch, đẹp.

Nam Anh (ghi)

Nguyệt Hà