Xác định rõ căn cứ định giá và giải quyết vướng mắc về giá dịch vụ y tế công

Chiều ngày 12-11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và sự điều hành nội dung của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá. Một trong những vấn đề được các đại biểu quan tâm là tính định lượng của nguyên tắc, căn cứ định giá và sự bất cập trong phân cấp thẩm quyền, đặc biệt đối với danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.

Các đại biểu Quốc hội bày tỏ sự đồng tình cao về sự cần thiết của việc sửa đổi Luật Giá năm 2023, chủ yếu nhằm phù hợp với chủ trương thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, sửa đổi tên một số Bộ và điều chỉnh danh mục tại Phụ lục 2. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đã chỉ ra những điểm nghẽn lớn trong cơ chế vận hành giá hiện hành, đòi hỏi cơ quan soạn thảo phải tiếp tục rà soát, hoàn thiện.

Quang cảnh phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận

Căn cứ định giá: chuyển từ định tính đến định lượng

Vấn đề nổi cộm nhất được các đại biểu nêu là sự thiếu vắng tính định lượng trong nguyên tắc và căn cứ định giá của Nhà nước. Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) chỉ rõ, Luật hiện hành quy định căn cứ định giá bao gồm “Yếu tố hình thành giá” và “Quan hệ cung cầu của hàng hóa, dịch vụ, nhu cầu của thị trường và sức mua của đồng tiền”. Đại biểu cho rằng những căn cứ này mới chỉ  "định tính" nhiều hơn và chưa mang tính "định lượng” dẫn đến khó khăn và thiếu tính khả thi trong quá trình triển khai thực tiễn.

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) phát biểu

Đại biểu Nguyễn Trường Giang dẫn chứng việc điều chỉnh giá dịch vụ công thiết yếu thường có "độ trễ" lớn, không theo kịp biến động của thị trường. Ví dụ, mức tăng giá dịch vụ đăng kiểm kỹ thuật xe cơ giới từ năm 2016 đến 2022 chỉ khoảng 3-10%, trong khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cùng kỳ tăng khoảng 22%. Điều này đặt ra câu hỏi khi nào thì "điều chỉnh” và mức độ "điều chỉnh" ra sao khi chỉ dựa vào các yếu tố định tính như “sức mua của đồng tiền” (phụ thuộc vào CPI và lạm phát). Do vậy, đại biểu đề nghị sửa đổi khoản 2, Điều 22 để cụ thể hóa căn cứ định giá, làm cơ sở cho các cơ quan quản lý ban hành định giá tối đa hoặc khung giá đối với các mặt hàng thuộc quy định trong Phụ lục 2 của dự thảo luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Văn Chiến và các đại biểu tham dự phiên họp

Các đại biểu Quốc hội tham dự phiên họp

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai) phát biểu

Đồng quan điểm, đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long) nhấn mạnh, tiêu chí xác định hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá còn thiếu căn cứ khoa học và chưa thống nhất, chủ yếu dựa trên mức độ ảnh hưởng đến ổn định kinh tế xã hội. Đại biểu kiến nghị bổ sung các tiêu chí định lượng rõ ràng hơn, căn cứ theo tỷ trọng chỉ số giá tiêu dùng (CPI), chỉ số tập trung thị trường, biến động chi phí đầu vào và có tác động trực tiếp đến an sinh kinh tế hoặc đời sống nhân dân…

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long) phát biểu

Danh mục và thẩm quyền định giá: vướng mắc từ y tế đến dự trữ quốc gia

Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá và việc phân cấp thẩm quyền là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm. Trong đó, bài toán về giá dịch vụ khám, chữa bệnh được đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên) chỉ ra sự bất cập, chồng chéo giữa Luật Giá hiện hành và Luật Khám bệnh, chữa bệnh, nhất là với dịch vụ y tế công lập không phải dịch vụ theo yêu cầu.

Vấn đề định mức Kỹ thuật, theo đại biểu, quy định hiện hành dẫn đến một dịch vụ có thể phải trình phê duyệt định mức kinh tế kỹ thuật và phê duyệt giá hai lần, gây mất thời gian và khó khăn cho địa phương, nhất là khi các Bộ, cơ quan ngang Bộ chưa kịp ban hành định mức cho hơn 19.000 dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh.

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên) phát biểu

Ngoài ra, đại biểu Trần Khánh Thu nêu thực tế, theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp tỉnh quy định giá cụ thể, nhưng Luật Giá hiện hành lại quy định văn bản định giá do cơ quan nhà nước ban hành là văn bản hành chính, trong khi văn bản do HĐND cấp tỉnh ban hành là văn bản quy phạm pháp luật. Theo đại biểu, điều này khiến các địa phương phải trình HĐND ban hành văn bản hành chính cá biệt cho từng đơn vị, với hàng nghìn dịch vụ, dẫn đến mất nhiều thời gian và thậm chí có nguy cơ không kịp thời gian. Nếu các trạm y tế trở thành đơn vị sự nghiệp, họ sẽ phải lập hồ sơ phương án giá và trình các cấp có thẩm quyền theo quy định đầy đủ các bước.

Từ thực tế này, đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị ban soạn thảo xem xét sửa đổi thẩm quyền định giá để thống nhất với giá dịch vụ y tế nói chung, bổ sung dịch vụ khám bệnh chữa bệnh tại cơ sở y tế công lập vào phụ lục điều chỉnh. Ngoài ra, đại biểu cho rằng thẩm quyền nên giao cho Bộ Y tế định giá tối đa, còn các Bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh định giá cụ thể theo từng cấp chuyên môn; đồng thời bổ sung quy định định giá đối với dịch vụ vận chuyển cấp cứu nhằm thống nhất quản lý giá trên toàn quốc, do đây là dịch vụ đặc thù nhưng hiện không có hướng dẫn định giá.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Trong khi đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) nêu ý kiến về Hàng dự trữ quốc gia thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh. Đại biểu đề nghị cần có khung giá rõ ràng (giá tối đa và tối thiểu) để tránh trường hợp tự quyết định giá, giảm thiểu rủi ro lợi ích nhóm, đồng thời đề xuất có sự tham gia của Bộ Tài chính cùng với trách nhiệm của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an.

Đối với quy định "Dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng ở các chợ", đại biểu Phạm Văn Hoà thống nhất giao cho UBND tỉnh thực hiện định giá, nhưng đề xuất ủy quyền cho UBND cấp xã đối với các dịch vụ thông thường như giữ xe hoặc các chợ loại khác (trừ chợ loại 1 hoặc chợ đặc biệt), “điều này nhằm phân cấp, phân quyền cho cơ sở và giảm thủ tục hành chính, tránh gây phiền hà cho người dân”.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) phát biểu

Giải trình làm rõ thêm ý kiến đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tiếp thu tối đa các ý kiến của đại biểu. Về tính định lượng của nguyên tắc và căn cứ định giá mà đại biểu Nguyễn Trường Giang đề cập, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cam kết sẽ tiếp thu, rà soát lại nguyên tắc và căn cứ định giá để đảm bảo tính khả thi. Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu để cụ thể hóa tối đa các nội dung có thể đưa vào dự thảo Luật, còn những vấn đề phát sinh, thay đổi sẽ được nghiên cứu cụ thể hóa trong nghị định hướng dẫn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu

Về ý kiến của đại biểu liên quan đến "Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá", Bộ trưởng cho biết Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tăng cường đẩy mạnh phân cấp phân quyền trong định giá. Theo đó, các Bộ ngành chỉ định giá mặt hàng do Trung ương quản lý, còn lại sẽ phân cấp cho UBND cấp tỉnh thực hiện. Bộ trưởng cam kết sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan để hoàn thiện danh mục và đảm bảo tính đồng bộ với các dự luật chuyên ngành khác (Luật Hàng không dân dụng sửa đổi, Luật Dự trữ quốc gia…).

Về các ý kiến liên quan đến "Dịch vụ khám, chữa bệnh", Bộ trưởng thừa nhận đây là lĩnh vực phức tạp, đa dạng và nhiều dịch vụ mới phát sinh. Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Y tế để tiếp thu, chỉnh lý nhằm bao quát hết các tình huống phát sinh liên quan đến dịch vụ khám, chữa bệnh trong lĩnh vực y tế.

Nguồn quochoi.vn