Sửa đổi Luật Đầu tư cần thể hiện rõ thông điệp: Việt Nam coi khởi nghiệp sáng tạo là động lực phát triển

Tiếp tục Kỳ họp thứ 10, chiều 11-11, Quốc hội thảo luận tại Tổ về: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; Dự án Luật Đầu tư (sửa đổi); Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi). Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh dự phiên thảo luận tại Tổ 10, gồm Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị và Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình.

Điều chỉnh tiêu chí, định lượng ưu đãi đặc biệt để khuyến khích đổi mới sáng tạo

Góp ý hoàn thiện dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), các ý kiến khẳng định, việc sửa đổi, bổ sung Luật là yêu cầu cấp thiết nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước về đầu tư. Đại biểu Hà Sỹ Đồng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh, việc sửa đổi Luật Đầu tư cần thể hiện rõ thông điệp: Việt Nam coi khởi nghiệp sáng tạo là động lực phát triển, từ đó đưa ra khung ưu đãi và bảo vệ phù hợp để các startup yên tâm khởi nghiệp và lớn mạnh ngay trên quê hương Việt Nam.

Về một số nội dung cụ thể, đại biểu đề nghị bổ sung quy định cụ thể về chủ thể, nguyên tắc và thủ tục thực hiện việc “hỗ trợ nhà đầu tư khắc phục thiệt hại” quy định tại điểm c khoản 4 Điều 13. Bởi, dự thảo Luật mới dừng ở mức khái quát, chưa xác định rõ cơ quan có thẩm quyền, trình tự, tiêu chí và phạm vi hỗ trợ, dẫn đến khó khăn khi áp dụng trên thực tế. Việc bổ sung quy định về cơ chế, thủ tục hỗ trợ, tiêu chí xác định mức độ thiệt hại và trách nhiệm của cơ quan quản lý sẽ được bảo đảm tính minh bạch và khả thi của chính sách, đồng thời thể hiện rõ cam kết của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của nhà đầu tư, phù hợp với nguyên tắc Nhà nước pháp quyền và cam kết quốc tế về bảo hộ đầu tư.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị phát biểu

Một trong những điểm mới, dự thảo luật dành ưu đãi, hỗ trợ đầu tư đặc biệt (Điều 18) cho các dự án công nghệ, đổi mới sáng tạo quy mô lớn. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, ngưỡng quy mô vốn đặt ra rất cao so với năng lực của đa số doanh nghiệp Việt Nam. Ngưỡng này thực tế chỉ các tập đoàn rất lớn hoặc doanh nghiệp FDI mới đạt yêu cầu. Trong khi đó, nhiều startup, doanh nghiệp công nghệ trong nước dù sáng tạo nhưng vốn nhỏ sẽ không được hưởng ưu đãi này, dẫn đến thiệt thòi cho đầu tư tư nhân trong nước - nhóm mà luật hướng tới hỗ trợ. 

Do đó, đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị Ban soạn thảo xem xét điều chỉnh tiêu chí định lượng ưu đãi đặc biệt linh hoạt hơn để khuyến khích đổi mới sáng tạo nội địa. Ngoài ra, nên quy định Chính phủ có thể định kỳ rà soát, hạ chuẩn vốn cho ưu đãi đặc biệt đối với lĩnh vực đổi mới sáng tạo mới nổi. Điều này bảo đảm ưu đãi không chỉ tập trung vào “đại dự án”, mà còn tiếp sức cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, startup đổi mới sáng tạo - động lực quan trọng của nền kinh tế số. Việc điều chỉnh này vẫn giữ được mục tiêu thu hút dự án có tác động lớn, đồng thời mở rộng diện hưởng lợi cho nhà đầu tư tư nhân trong nước, thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển toàn diện.

Đại biểu tham gia thảo luận tại Tổ 10

Dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) thiết kế đồng thời danh mục dự án không phải chấp thuận chủ trương đầu tư (Điều 25) và danh mục dự án phải chấp thuận (Điều 26, 27). Theo đó, Điều 27, Điều 28 dự thảo luật liệt kê các trường hợp phải chấp thuận chủ trương, trong khi Điều 25 lại liệt kê trường hợp không phải thực hiện thủ tục này, kèm ngoại lệ tham chiếu ngược đến Điều 26, 27. Đại biểu cho rằng, cách quy định này dễ gây chồng chéo và khó hiểu đôi lúc bỏ sót; đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, xem xét lại theo hướng chỉ liệt kê các trường hợp phải chấp thuận chủ trương đầu tư, các trường hợp khác đương nhiên miễn thủ tục, hoặc ngược lại - chỉ liệt kê trường hợp miễn trừ - nhưng không nên quy định cả hai chiều như dự thảo. 

Ngoài ra, các đại biểu đánh giá cao dự thảo luật đã phân cấp thẩm quyền cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh thay vì UBND cấp tỉnh (khoản 1 Điều 27), nhằm rút gọn thủ tục, nhưng cần nghiên cứu bổ sung quy định về giám sát, trách nhiệm giải trình tương ứng để quyết định của một cá nhân được minh bạch, tránh lạm quyền.

Quy định cụ thể về chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật về tiếp công dân

Góp ý Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, các ý kiến cơ bản tán thành với nội dung Chính phủ trình, nhằm kịp thời điều chỉnh thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức cá nhân trong công tác tiếp công dân và phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp; đồng thời khắc phục một số vướng mắc, bất cập trong thực tiễn thi hành thời gian qua. 

Đại biểu Lê Thị Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình phát biểu

Về hình thức tiếp công dân quy định tại khoản 1 Điều 1, đại biểu Lê Thị Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình cho rằng, để nâng cao chất lượng tiếp công dân, đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, việc luật hóa quy định tổ chức tiếp công dân bằng hình thức trực tuyến là cần thiết, không chỉ mang lại lợi ích cho người dân, như tiết kiệm thời gian, chi phí, minh bạch thông tin, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, phòng chống tiêu cực, hạn chế tình trạng khiếu kiện đông người. 

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị nghiên cứu làm rõ hơn một số nội dung liên quan đến các điều kiện đảm bảo kinh phí, các nguồn lực phát sinh khi tổ chức thực hiện như: đầu tư, nâng cấp ứng dụng công nghệ thông tin, hạ tầng kỹ thuật, đảm bảo kết nối liên thông để vận hành mô hình tiếp công dân trực tuyến nhất là ở cấp xã; Cơ chế thu thập, tiếp nhận, xác định chính xác thông tin về khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh; Việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về công tác tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn, giải quyết khiếu nại tố cáo; Việc tổ chức tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo...

Ngoài ra, để luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026, đại biểu đề nghị ban hành đồng thời văn bản quy định chi tiết về trình tự, thủ tục, trách nhiệm thực hiện của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan, qua đó tạo hệ thống quy định đầy đủ, cụ thể và rõ ràng để triển khai ngay trên thực tế.

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình phát biểu

Đồng tình với quy định về bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình đề nghị sửa đổi khái niệm đón tiếp công dân trong dự thảo luật khi bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến. Cụ thể, đại biểu đề nghị sửa đổi nội dung về giải thích từ ngữ, hoặc bổ sung nội dung giải thích nội dung tiếp công dân trực tuyến; đồng thời nghiên cứu điều chỉnh khái niệm nơi tiếp công dân quy định tại khoản 3 Điều 2 luật hiện hành phù hợp với hình thức tiếp công dân trực tuyến.

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh cũng đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về ghi âm, ghi hình, đưa hình ảnh tại nơi tiếp công dân lên mạng xã hội. Bởi theo luật hiện hành đã quy định về quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại, tố cáo, phản ánh khi đến nơi tiếp công dân, nhưng chưa quy định cụ thể về việc người khiếu nại, tố cáo, phản ánh có được ghi âm, ghi hình, đưa hình ảnh tại nơi tiếp công dân lên mạng xã hội hay không, mà mới chỉ quy định tại khoản 8 Điều 6 luật hiện hành về nghiêm cấm vi phạm các quy định khác trong nội quy quy chế tiếp công dân. Do vậy, dự thảo luật cần có quy định cụ thể để đảm bảo quyền giám sát của công dân đối với việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của công chức làm nhiệm vụ tiếp công dân, đảm bảo hoạt động tiếp công dân công khai, dân chủ, đúng quy định của pháp luật.

Góp ý quy định về địa điểm tiếp công dân ở cấp xã ở khoản 7 Điều 1, các ý kiến tán thành với quy định trong dự thảo luật, thực hiện tại trụ sở Ủy ban nhân dân hoặc địa điểm tiếp dân do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định. Tuy nhiên, trong bối cảnh tinh gọn bộ máy tổ chức mới, chính quyền địa phương hai cấp ở cấp xã sẽ có khả năng gia tăng lớn về số lượt công dân có yêu cầu tiếp; công tác tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn cũng đặt ra yêu cầu rất lớn cho hệ thống hành chính mới của cấp xã. Nếu không có quy định cụ thể, hướng dẫn phân công thực hiện rõ ràng, công tác tiếp công dân sẽ xảy ra tình trạng bị động, thậm chí mỗi địa phương áp dụng cách thức tổ chức tiếp công dân khác nhau. Do đó, đại biểu Lê Thị Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình đề nghị nghiên cứu giao Chính phủ quy định chi tiết về mô hình tiếp công dân ở cấp xã. 

Đại biểu tham gia thảo luận tại Tổ 10

Một số đại biểu cũng đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục hoàn thiện quy định về xử lý vi phạm trong hoạt động tiếp công dân. Mặc dù pháp luật hiện hành đã có những quy định cụ thể về các hành vi nghiêm cấm đối với người tiếp công dân và người khiếu nại tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về phương thức, biện pháp xử lý đối với người tiếp công dân vi phạm Luật Tiếp công dân; chưa có cơ sở pháp lý cụ thể để xử lý hành vi lợi dụng quyền dân chủ, khiếu nại tố cáo để kích động, xúi giục, lôi kéo người khác khiếu nại, tố cáo trái pháp luật, kiến nghị, phản ánh đông người, vượt cấp, gây rối trật tự công cộng tại nơi tiếp công dân, làm ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện pháp luật về tiếp công dân. Do vậy, đại biểu đề nghị nghiên cứu quy định cụ thể về chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật về tiếp công dân, hoặc cân nhắc giao Chính phủ quy định chi tiết, để đảm bảo thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong quan hệ pháp luật về tiếp công dân. 

Quy định linh hoạt thời hạn cai nghiện ma túy

Cho ý kiến về dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi), đại biểu nhất trí với sự cần thiết sửa đổi luật để khép kín quy trình quản lý “giảm cung - giảm cầu - cai nghiện - tái hòa nhập”, nâng cao hiệu lực phòng, chống ma túy và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.

Về các hành vi bị nghiêm cấm (Điều 5), dự thảo luật mới chỉ điều chỉnh các hành vi “trồng cây có chứa chất ma túy” và “chiếm đoạt chất ma túy, tiền chất hoặc vật chứa chất ma túy”, nhưng chưa bao quát trường hợp chiếm đoạt cây có chứa chất ma túy. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung thêm một hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 5 thêm hành vi: “Chiếm đoạt cây có chứa chất ma túy”.

Đại biểu Nguyễn Hữu Đàn - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị phát biểu

Về thời hạn, quy trình cai nghiện ma túy (Điều 28), đại biểu Nguyễn Hữu Đàn - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị cho biết, khoản 1 dự thảo quy định: “Thời hạn cai nghiện ma túy đối với người cai nghiện ma túy lần đầu là 24 tháng, đối với người cai nghiện ma túy từ lần thứ hai trở lên là 36 tháng”. Đại biểu nhận thấy, việc quy định thời hạn cai nghiện ma túy cố định là 24 tháng (lần đầu) và 36 tháng (từ lần thứ hai trở lên) chưa thực sự linh hoạt. Đại biểu đề xuất Ban soạn thảo nên xem xét tính linh hoạt của thời hạn, đặc biệt đối với hình thức cai nghiện tự nguyện (tại gia đình, cơ sở tư nhân). Có thể cho phép các cơ sở cai nghiện có thẩm quyền (sau khi có ý kiến đánh giá y tế, tâm lý) rút ngắn hoặc kéo dài thời gian điều trị tùy theo tiến trình phục hồi của người nghiện, thay vì một quy định bắt buộc.

Cùng quan điểm trên, đại biểu Trần Quang Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị cho rằng, việc quy định thời hạn cai nghiện là phù hợp để đảm bảo người cai nghiện thực hiện đầy đủ các giai đoạn trong quy trình cai nghiện. Tuy nhiên, theo đại biểu không nên quy định cứng là 24 tháng hay 36 tháng, bởi tùy từng người (độ tuổi, giới tính, thể chất, tinh thần, điều kiện kinh tế...), thì khả năng cai nghiện, phục hồi có thể khác nhau, mặc dù vẫn thực hiện đủ 5 giai đoạn. Do đó, đại biểu đề xuất quy định mức tối đa là 24 tháng với lần đầu và tối đa 36 tháng từ lần thứ hai.

Đại biểu Nguyễn Hải Dũng - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình phát biểu

Cũng quan tâm nội dung này, đại biểu Nguyễn Hải Dũng - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình nêu quan điểm, đối với người nghiện vẫn nên coi đây là người bệnh, đưa đi cai nghiện bắt buộc là đưa đi chữa bệnh. Nếu đi chữa bệnh thì phải có phác đồ điều trị, nên đại biểu mong muốn Cơ quan soạn thảo tham khảo ý kiến của ngành y tế để xác định thời gian cai nghiện là bao nhiêu; không nên đưa con số cụ thể là 24 tháng hay 36 tháng, mà thiếu căn cứ khoa học.

Về quản lý, hỗ trợ sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú (Điều 40), khoản 3 quy định “Trường hợp người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định sau khi hoàn thành cai nghiện ma túy phải đăng ký với cơ sở cai nghiện ma túy công lập về nơi cư trú để thực hiện quản lý sau cai nghiện ma túy. Cơ sở cai nghiện ma túy công lập có trách nhiệm thông báo với Công an cấp xã nơi người đó đăng ký cư trú để thực hiện quản lý sau cai nghiện ma túy”. Một số đại biểu đề nghị xem xét điều chỉnh quy định này cho phù hợp. Bởi việc xác định chủ thể là người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định có thể hiểu người không có nơi cư trú ổn định là trường hợp người không có thường trú, không có tạm trú.

Dự thảo luật quy định người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định sau khi hoàn thành cai nghiện ma túy phải đăng ký với cơ sở cai nghiện ma túy công lập về nơi cư trú, để thực hiện quản lý sau cai nghiện ma túy, nhưng vấn đề đặt ra là nếu người sau cai nghiện ma tuý cố tình đăng ký không đúng nơi cư trú thực tế để thực hiện quản lý sau cai nghiện ma túy thì xử lý như nào?

Đại biểu đề nghị quy định chặt chẽ hơn việc đăng ký nơi cư trú sau cai nghiện để cấp xã, phường thực hiện việc quản lý tốt hơn, theo hướng đề xuất bắt buộc trở về nơi cư trú của đối tượng trước khi đưa vào cơ sở cai nghiện ma túy. Đồng thời, dự thảo Luật cần có quy định cơ chế phối hợp giữa cơ sở cai nghiện và địa phương trong việc quản lý, hỗ trợ đối với các đối tượng sau cai nghiện để bảo đảm hiệu quả công tác quản lý người sau cai nghiện, giảm thiểu hiện tượng tái nghiện khi hoặc bỏ lọt đối tượng sau cai nghiện về cư trú tại địa phương.

quochoi.vn