Kết nối đồng bào xây dựng nông thôn mới nâng cao

Huyện Xuân Lộc có hơn 235 ngàn người, trong đó có 20 ngàn người dân tộc thiểu số (DTTS) đang sống xen kẽ ở 88/92 khu phố, ấp của huyện.

Già làng dân tộc Chơro Hùng Văn Xứng biểu quyết tại Đại hội Đại biểu MTTQ Việt Nam huyện Xuân Lộc nhiệm kỳ 2024-2029. Ảnh: S.THAO

Thời gian qua, việc kết nối đồng bào các DTTS chung tay vào quá trình xây dựng địa phương rất được chú trọng. Bà con DTTS rất tích cực và xem mình là chủ thể xây dựng cũng như thụ hưởng thành quả của địa phương.

Phát huy vai trò làm chủ

Đầu năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định công nhận Xuân Lộc đạt chuẩn huyện nông thôn mới nâng cao năm 2023. Trong kết quả chung đó có đóng góp của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện, nhất là bà con ở 6 làng dân tộc tập trung.

Già làng Hùng Văn Xứng (ngụ ấp Bình Hòa, xã Xuân Phú) cho hay, làng dân tộc Chơro ở ấp Bình Hòa có 350 hộ dân tộc Chơro sinh sống. Từ năm 2010 đến nay, khi địa phương phát động xây dựng nông thôn mới, rồi nông thôn mới nâng cao, bà con tại đây được thụ hưởng các chính sách liên quan đến xây dựng đường giao thông nông thôn, đường điện, nước sạch, y tế, giáo dục, văn hóa…

Đồng Nai có 206 người có uy tín trong đồng bào DTTS. Trong số này, huyện Xuân Lộc có 26 cá nhân được công nhận là người có uy tín trong đồng bào DTTS, đại diện cho 33 DTTS.

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, bà con trong khu dân cư tự nguyện nhường đất để mở rộng đường giao thông nông thôn. Những tổ tự quản trong đồng bào cũng ra đời để dọn dẹp vệ sinh từng tuyến đường, cùng nhau trồng cây xanh tạo bóng mát. Chỉ riêng năm 2023, bà con đã có 7 đợt ra quân dọn vệ sinh đường làng với đại diện của các gia đình cùng tham gia.

Bên cạnh đó, để giữ gìn an ninh trật tự nơi cư trú, đóng góp vào sự bình yên chung của địa phương, thông qua sự hướng dẫn của chính quyền địa phương, cơ quan làm công tác dân tộc các cấp, già làng Hùng Văn Xứng cùng những người cao tuổi gặp gỡ phụ huynh, con cháu trong cộng đồng để nhắc nhở mỗi người khi tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm để bảo vệ tính mạng cho chính mình và chấp hành quy định của pháp luật. Đặc biệt, thời gian gần đây, khi nhiều đối tượng lợi dụng mạng xã hội tung tin thất thiệt, từ những buổi tập huấn, tuyên truyền của tỉnh, huyện, già làng Hùng Văn Xứng cùng bà con đã nâng cao cảnh giác trước những thông tin xấu, độc gây ảnh hưởng đến khối đại đoàn kết toàn dân.

Ngày 5-7, UBND huyện Xuân Lộc tổ chức Đại hội Đại biểu các DTTS huyện lần thứ IV-2024. Trong chương trình, 150 đại biểu chính thức sẽ thông qua danh sách cử đoàn đại biểu huyện đi dự Đại hội Đại biểu các DTTS tỉnh Đồng Nai lần thứ IV-2024 và thông qua quyết tâm thư của đại hội; tuyên dương các cá nhân, tập thể có thành tích tốt trong thực hiện công tác dân tộc giai đoạn 2019-2024…

Hưởng ứng Phong trào Toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc, đồng bào DTTS trên địa bàn huyện, nhất là tại các xã: Xuân Phú, Suối Cát, Xuân Thành, Xuân Trường, Lang Minh đã thành lập và tham gia các đội tự quản bảo vệ ấp, đấu tranh phòng, chống tội phạm. Điển hình là Đội Dân phòng nữ người dân tộc Chơro xã Xuân Phú với 15 thành viên. Hoạt động của đội đã góp phần giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn xã.

Ngoài ra, từ các chương trình, dự án giảm nghèo do chính quyền các cấp thực hiện và nỗ lực của bản thân, đồng bào các DTTS đã chủ động xây dựng đời sống gia đình và trợ giúp người có hoàn cảnh khó khăn. Nhờ vậy, nếu như năm 2019, hộ DTTS nghèo của huyện là 710 trường hợp thì đến cuối năm 2023 chỉ còn 86 hộ.

Bà Sou A Tah (dân tộc Chăm, ngụ xã Xuân Hưng) cho hay, thông qua nỗ lực của bản thân, sự trợ giúp của chính quyền địa phương, gia đình bà trở thành hộ khá. Hiện việc chăm sóc vườn rẫy của gia đình bà tạo việc làm cho gần 20 lao động là người DTTS. Bà còn tự tiết kiệm một phần thu nhập để khi trong làng Chăm có gia đình nào được chính quyền hỗ trợ xây dựng nhà thì bà tìm đến trợ giúp một phần kinh phí.

Hỗ trợ đồng bào nâng cao dân trí

Cùng với tạo điều kiện để người dân phát huy vai trò làm chủ, chính quyền địa phương còn tạo mọi điều kiện để bà con DTTS nâng cao dân trí.

Theo đó, huyện Xuân Lộc hiện có 55 người DTTS là giáo viên, nhân viên tại các cơ sở giáo dục. Ngoài ra, có 95 công chức, viên chức, nhân viên là người DTTS đang tham gia công tác trong các lĩnh vực; hơn 3,8 ngàn học sinh người DTTS đang theo học các cấp. 

Đảng viên Wa Hi Da Bi Vi (dân tộc Chăm, ngụ xã Xuân Hưng) đang công tác tại trạm y tế xã cho hay, nhờ các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, sự tạo điều kiện của gia đình và nỗ lực của bản thân mà chị có cho mình công việc ổn định sau khi hoàn thành chương trình giáo dục.

Huyện Xuân Lộc có 6 làng dân tộc gồm: làng dân tộc Chơro ấp Bình Hòa (xã Xuân Phú); làng dân tộc S’tiêng và làng dân tộc Chơro (xã Xuân Hòa), làng dân tộc Chơro ấp Trung Sơn (xã Xuân Trường), làng dân tộc Chơro ấp Thọ Trung (xã Xuân Thọ) và làng dân tộc Chăm ở ấp 4, xã Xuân Hưng. Huyện có 4 nhà văn hóa dân tộc gồm: 2 nhà văn hóa dân tộc Chơro, 1 nhà văn hóa dân tộc Chăm và 1 nhà văn hóa dân tộc S’tiêng.  

Từ thực tế của bản thân cũng như trong vai trò Phó bí thư Chi bộ ấp 4, xã Xuân Hưng, chị Wa Hi Da Bi Vi luôn quan tâm đến công tác khuyến học, khuyến tài tại địa phương. Theo chị, vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên nhiều trẻ em trong làng phải nghỉ học nửa chừng và rất ít trường hợp được ăn học đến nơi đến chốn. Trong khi đó, Nhà nước thực hiện rất nhiều chính sách liên quan đến lĩnh vực giáo dục để trợ giúp, hỗ trợ con em đồng bào DTTS. Chị Bi Vi đã gặp gỡ và khuyên phụ huynh cho con đến trường để sau này dễ dàng tìm được công việc tốt.

Bên cạnh tạo điều kiện thuận lợi để đồng bào tiếp cận các chương trình giáo dục phổ thông, chính quyền địa phương còn chủ động hỗ trợ bà con DTTS giữ gìn, bảo tồn và phát huy ngôn ngữ riêng của từng cộng đồng.

Người có uy tín trong đồng bào DTTS, Giáo cả Thánh đường Hồi giáo Xuân Hưng Ab Do Ha Mit cho hay, ấp 4 có hơn 3 ngàn người Chăm sinh sống tập trung. Thời gian qua, bà con không chỉ được hỗ trợ phát triển kinh tế, thụ hưởng các chính sách chung, mà còn được khuyến khích giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống, trong đó có tiếng nói và chữ viết. Nhờ vậy, các lớp dạy tiếng Chăm, trao truyền nét đẹp văn hóa truyền thống của người Chăm cho con em trong làng thu hút được đông đảo bà con tham gia.

Tương tự, theo ông Lý Mạc Sầu, người có uy tín trong đồng bào DTTS ấp Gia Hòa, xã Xuân Trường, ấp có hơn 600 gia đình thì 214 trong số này là hộ đồng bào DTTS. Thời gian qua, các lớp dạy ngôn ngữ của các dân tộc đã được tổ chức, giúp con em đồng bào giữ được tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình.     

Sông Thao