Đảm bảo khách quan, chính xác trong thu thập thông tin về dân tộc thiểu số

Từ ngày 1-7 đến 15-8-2024, tại Đồng Nai sẽ diễn ra cuộc điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn tỉnh (gọi tắt là điều tra DTTS năm 2024). Đây là cuộc điều tra có quy mô lớn trên phạm vi cả nước.

Ông Nguyễn Văn Khang, Trưởng ban Dân tộc tỉnh tuyên dương người dân tộc thiểu số tiêu biểu. Ảnh: S.Thao

Trao đổi với phóng viên Báo Đồng Nai, ông NGUYỄN VĂN KHANG, Trưởng ban Dân tộc tỉnh, cho biết  cuộc điều tra nhằm thu thập thông tin để có căn cứ đánh giá tình hình, xây dựng, hoạch định chính sách liên quan đến công tác dân tộc, phát triển kinh tế - xã hội các vùng DTTS giai đoạn 2026 - 2030.

Cơ sở để xây dựng chính sách phát triển cho các vùng DTTS

* Mục đích của cuộc điều tra DTTS năm 2024 là gì, thưa ông?

- Điều tra DTTS năm 2024 được thực hiện nhằm thu thập thông tin về dân số, điều kiện kinh tế, nhà ở… của hộ DTTS nhằm phản ánh thực trạng kinh tế - xã hội của đồng bào DTTS để biên soạn các chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và hệ thống chỉ tiêu thống kê về công tác dân tộc phục vụ xây dựng và hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho các vùng DTTS giai đoạn 2026-2030. Đồng thời, thông tin từ cuộc điều tra cũng làm cơ sở để cập nhật hệ thống thông tin, dữ liệu thống kê về DTTS tại Việt Nam, tỉnh Đồng Nai.

* Ông có thể cho biết nội dung và phương pháp của cuộc điều tra DTTS năm 2024 sẽ được thực hiện ra sao?

- Điều tra DTTS năm 2024 sử dụng phương pháp thu thập thông tin trực tiếp. Cụ thể, đối với hộ dân, điều tra viên đến từng gia đình để hỏi người cung cấp thông tin và ghi đầy đủ các câu trả lời vào phiếu điều tra điện tử được thiết kế trên thiết bị di động thông minh. Chủ hộ (hoặc người am hiểu về các thành viên trong hộ khi chủ hộ đi vắng) là người cung cấp thông tin về nhân khẩu thực tế thường trú, các trường hợp chết, thông tin về nhà ở và điều kiện sống của hộ.

Đối với những thông tin về thành viên hộ mà chủ hộ không nắm chắc, điều tra viên phỏng vấn trực tiếp thành viên hộ để hỏi các thông tin điều tra. Riêng thông tin về lao động, việc làm, điều tra viên phỏng vấn trực tiếp đối tượng điều tra là người từ 15 tuổi trở lên; các thông tin về lịch sử sức khỏe sinh sản, điều tra viên phỏng vấn trực tiếp đối tượng điều tra là nữ từ 10-49 tuổi.

 Đối với những người tạm vắng trong suốt thời gian điều tra, điều tra viên có thể hỏi những người khác trong hộ, hoặc dựa vào những tài liệu do người thân hoặc chính quyền cung cấp để ghi phiếu điều tra.

Đối với cấp xã, điều tra viên đến gặp những người có trách nhiệm cung cấp thông tin của UBND xã để thu thập thông tin và điền vào phiếu điện tử trên Trang thông tin điện tử của điều tra DTTS năm 2024.

* Đồng Nai có 11 huyện, thành phố. Có địa phương tập trung đông đồng bào DTTS song cũng có nơi số lượng rất ít. Xin ông cho biết phạm vi của cuộc điều tra DTTS năm 2024?

- Điều tra DTTS năm 2024 được thực hiện tại 7 huyện, thành phố (Tân Phú, Định Quán, Trảng Bom, Thống Nhất, Cẩm Mỹ, Xuân Lộc và Long Khánh) có xã thuộc vùng DTTS và miền núi theo Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 4-6-2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025. Đồng Nai có 24 xã nằm trong danh sách xã thuộc vùng DTTS và miền núi theo quyết định trên.

Ngoài ra, các xã, phường, thị trấn có nhiều người DTTS sinh sống tại 4 huyện, thành phố, gồm: Vĩnh Cửu, Long Thành, Nhơn Trạch và Biên Hòa cũng nằm trong phạm vi của cuộc điều tra DTTS năm 2024.

Phối hợp từ tỉnh đến cơ sở để cuộc điều tra diễn ra thuận lợi

* Để đảm bảo tính khách quan, chính xác cho cuộc điều tra DTTS năm 2024, những vấn đề nào được Ban Dân tộc tỉnh đặc biệt quan tâm, thưa ông?

- Ngay trước khi có kế hoạch thực hiện cuộc điều tra DTTS năm 2024 trên địa bàn tỉnh, Ban Dân tộc tỉnh đã xây dựng và ban hành kế hoạch kiểm tra, giám sát điều tra DTTS năm 2024, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2024 trên địa bàn tỉnh.

Cụ thể, theo kế hoạch Ban Dân tộc tỉnh sẽ tham gia kiểm tra, giám sát ở tất cả các khâu của cuộc điều tra DTTS năm 2024. Nội dung kiểm tra, giám sát sẽ gắn với kiểm tra, giám sát việc tổ chức các lớp tập huấn, lập bảng kê, thu thập thông tin của đơn vị điều tra, số lượng và chất lượng thông tin do đơn vị cung cấp.

Trong quá trình này, Ban Dân tộc tỉnh hướng dẫn đối tượng được kiểm tra, giám sát triển khai thực hiện đúng quy định phương án điều tra. Hỗ trợ cho giám sát viên cấp huyện những vấn đề nghiệp vụ cần lưu ý và trả lời những câu hỏi của giám sát viên cấp huyện liên quan đến nghiệp vụ và kỹ thuật sử dụng thiết bị thông minh.

Điều này nhằm kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện để có biện pháp xử lý kịp thời. Đảm bảo tính trung thực, chính xác và khách quan của thông tin thu thập từ điều tra.

* Thưa ông, Đồng Nai là nơi sinh sống của 53 thành phần DTTS với số lượng lớn người DTTS. Để cuộc điều tra DTTS năm 2024 diễn ra thuận lợi, Ban Dân tộc tỉnh đã có những giải pháp gì?

- Đồng Nai hiện là nơi sinh sống của gần 200 ngàn đồng bào DTTS thuộc 53 thành phần DTTS. Để cuộc điều tra DTTS  năm 2024 trên địa bàn tỉnh diễn ra thuận lợi, đáp ứng những yêu cầu đề ra, Ban Dân tộc tỉnh đã đề nghị phòng dân tộc, các phòng, ban cấp huyện tham mưu về công tác dân tộc chủ trì phối hợp với Phòng Nghiệp vụ dân tộc (Ban Dân tộc tỉnh) tuyên truyền đến đồng bào DTTS đang sinh sống trên địa bàn về mục đích, yêu cầu, ý nghĩa cuộc điều tra DTTS năm 2024; đối tượng, phạm vi, thời điểm, thời gian điều tra; những nội dung cơ bản của cuộc điều tra DTTS năm 2024. Đồng thời, các địa phương cử công chức phụ trách công tác dân tộc cấp huyện tham gia đoàn giám sát với vai trò là giám sát viên cấp huyện độc lập.

* Xin cảm ơn ông!

Văn Truyên (thực hiện)

Ngày 1-7, tại thành phố Long Khánh, Cục Thống kê Đồng Nai phối hợp với Chi cục Thống kê thành phố Long Khánh và Ban Dân tộc tỉnh tổ chức Lễ ra quân Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2024 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.