Nông thôn mới và chặng đường 10 năm 'thay áo'

Kết thúc chặng đường 10 năm xây dựng nông thôn mới (NTM) 2010-2020, Đồng Nai đã gặt hái những mùa quả ngọt đầy ấn tượng: là một trong 2 tỉnh đầu tiên của cả nước vinh dự được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM vào năm 2019, về đích trước 2 năm so với mục tiêu đề ra.

  Kết thúc chặng đường 10 năm xây dựng nông thôn mới (NTM) 2010-2020, Đồng Nai đã gặt hái những mùa quả ngọt đầy ấn tượng: là một trong 2 tỉnh đầu tiên của cả nước vinh dự được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM vào năm 2019, về đích trước 2 năm so với mục tiêu đề ra. Đồng Nai cũng đi đầu cả nước về số xã đạt chuẩn NTM nâng cao; được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba về thành tích trong phong trào thi đua Cả nước chung sức Xây dựng NTM giai đoạn 2010-2020.   

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến trao bằng công nhận Đồng Nai hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới của Thủ tướng Chính phủ và Huân chương Độc lập hạng Ba của Chủ tịch nước tặng thưởng. Ảnh: Huy Anh

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến đánh giá cao Đồng Nai về sự chủ động, sáng tạo với nhiều cơ chế, chính sách đột phá để huy động được mọi nguồn lực xã hội xây dựng NTM. Những kết quả đó đã góp phần làm thay đổi căn bản diện mạo nông thôn của tỉnh, từng bước làm giảm khoảng cách chênh lệch giữa phát triển vùng nông thôn với vùng đô thị.

* Diện mạo mới của nông thôn

10 năm trước, khi vừa mới bắt tay vào xây dựng NTM, làng dân tộc nghèo có đông đồng bào dân tộc Chơro sinh sống tại xã Bàu Trâm (TX.Long Khánh, nay là TP.Long Khánh) gặp rất nhiều khó khăn. Ông Thổ Đực, già làng dân tộc Chơro tại xã Bàu Trâm kể: “Trước trong làng chỉ toàn đường đất, bà con cực lắm, muốn có gạo ăn họ phải đội bao lúa lên đầu mang đi chà. Đa phần các hộ dân trong làng đều nghèo khó”. Nhờ chính sách của Nhà nước ưu tiên cho các khu vực vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số kinh tế còn khó khăn nên nhiều tuyến đường nhựa được làm về tận ngõ xóm, cánh đồng; nguồn điện, nguồn nước cũng được đầu tư tạo điều kiện cho bà con chuyển đổi sản xuất nâng cao thu nhập.

Theo ông Thổ Đực, những tuyến đường được đầu tư đều do người dân chủ động xin làm vì có con đường mới thuận tiện cho sinh hoạt và phát triển được sản xuất. Thấy bà con dân tộc còn khó khăn, chính quyền địa phương đi vận động thêm các nguồn đóng góp từ các đoàn, Hội, doanh nghiệp, mạnh thường quân nên người dân trong xã cũng sẵn sàng hiến đất, góp tiền, góp công cùng làm. Hộ khá giả gánh bớt cho hộ khó khăn hơn.

Đảng bộ, chính quyền Đồng Nai luôn đặt nông nghiệp - nông dân - nông thôn ở vị trí chiến lược trong phát triển. Chính vì vậy, trước khi có Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng NTM, Đồng Nai đã chủ động xây dựng nông thôn 4 có: có đời sống kinh tế được cải thiện; có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ; có đời sống văn hóa tốt - an ninh, an toàn đảm bảo; có môi trường sinh thái phát triển bền vững.

Tuyến đường xanh - sạch - đẹp ở xã Bình Lợi (huyện Vĩnh Cửu). Ảnh: B.Nguyên

Theo ông Lê Văn Gọi, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn: “Khi bắt tay vào xây dựng NTM, bộ tiêu chí NTM của Đồng Nai nhiều hơn về số lượng chỉ tiêu và có một số chỉ tiêu yêu cầu đạt ở mức cao hơn so với Bộ tiêu chí của Trung ương. Điều này đã khẳng định tinh thần “chủ động, quyết tâm, quyết liệt” của tỉnh trong xây dựng NTM”. Theo đó, Đồng Nai thuộc tốp đầu cả nước về đầu tư cơ sở hạ tầng cho nông thôn khi đã huy động được gần 377 ngàn tỷ đồng đầu tư cho nông nghiệp - nông dân - nông thôn giai đoạn 2011-2019. Trong đó, ngân sách chiếm trên 11%, còn lại là nguồn vốn tín dụng, vốn doanh nghiệp và người dân.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Phú Cường khẳng định, công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống nông dân là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trong đó, Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng NTM có vai trò, ý nghĩa vô cùng quan trọng. Chính vì vậy, cả hệ thống chính trị của tỉnh đã vào cuộc chủ động thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm; khắc phục những tồn tại, hạn chế để xây dựng nông thôn Đồng Nai giàu đẹp, văn minh, hiện đại, phát huy bản sắc văn hóa vùng nông thôn.

* Xây dựng làng quê đáng sống

Những vùng quê trên đất Đồng Nai không ngừng “thay da đổi thịt” nhờ những thành tựu nổi bật trong phát triển sản xuất. Ông Lê Văn Mười (xã Bình Lợi, huyện Vĩnh Cửu) là một trong những nông dân vinh dự được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ vì có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua Cả nước chung sức Xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020. Ông là nông dân sản xuất giỏi luôn tiên phong trong chuyển đổi cây trồng, ứng dụng công nghệ, máy móc hiện đại vào sản xuất. Hiện ông Mười có gần 20 hécta đất sản xuất nông nghiệp với cây trồng chính là bưởi da xanh, bưởi đường lá cam cho thu nhập cao đứng đầu ở địa phương.

Đánh giá về sự đổi thay của làng quê cùng với phong trào NTM, ông Mười so sánh, trước đây vùng này chỉ có vườn tạp, cây mía, cây lúa cho lợi nhuận thấp vì thiếu điện, thiếu nước sản xuất. Đường đi chủ yếu là đường đất, nông dân tốn tiền, tốn công đổ đất, san đường nhưng ra vườn, xuống đồng chỉ có máy cày chạy được nên gặp nhiều khó khăn trong chở vật tư, nông sản. Ngày nay, điện được kéo về tận cánh đồng; đường nhựa, đường bê tông nối khắp các tuyến đường thôn, xã. Ông Mười vui vẻ khoe: “Khi làm đường, tôi hiến cả ngàn mét vuông đất, chủ động góp tiền nhiều hơn các hộ nông dân khác nhưng vẫn rất vui vì có đường nhựa vào tận vườn; điện nước dồi dào phục vụ sản xuất’”. 

Ông Lê Văn Mười (ngụ xã Bình Lợi, huyện Vĩnh Cửu) giới thiệu vườn bưởi đang cho thu nhập thuộc tốp đầu tại địa phương. Ảnh: B.Nguyên

Từ quan điểm lấy việc nâng cao đời sống của nông dân làm thước đo trong xây dựng NTM, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp để không ngừng nâng cao thu nhập cho nông dân. Do đó, sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh xuất hiện nhiều mô hình ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch như: mô hình trồng bưởi VietGAP cho thu nhập 1,2-2 tỷ đồng/hécta; nuôi tôm công nghệ cao đạt từ 2,5-3 tỷ đồng/hécta...

Chính nhờ bước phát triển đột phá về sản xuất, đời sống nông dân không ngừng được nâng cao; những vùng quê của Đồng Nai cũng ngày càng trù phú, giàu đẹp. Ông Mười chia sẻ, trước đây, nông dân còn nghèo lo chạy ăn từng bữa, chỉ quan tâm đến làm kinh tế. Giờ cuộc sống ngày càng khá giả, người dân mới quan tâm chăm chút trồng cây cảnh làm đẹp từ nhà ra ngõ. Hội phụ nữ xã, ấp lập quỹ, cứ 2 ngày là quét đường 1 lần, trồng hoa để có những tuyến đường xanh - sạch - đẹp nên nhà nhà đều có ý thức tốt hơn trong giữ gìn vệ sinh chung. “Nông thôn bây giờ rất yên bình, cuộc sống khá giả dần, ai cũng có công ăn việc làm nên nạn trộm cắp giảm hẳn” - ông Mười nói.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Chánh khẳng định, duy trì, giữ vững kết quả đạt chuẩn NTM của giai đoạn trước, đẩy mạnh phát triển NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, đảm bảo nông thôn phát triển ổn định và bền vững, dần tiến tới sự giàu có, văn minh, hiện đại là mục tiêu Đồng Nai đặt ra trong giai đoạn mới. Cụ thể, phấn đấu đến năm 2025, toàn tỉnh có 60% xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 8% xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 10-12 khu dân cư kiểu mẫu; huyện Xuân Lộc đạt chuẩn NTM kiểu mẫu theo hướng phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp bền vững.

Bình Nguyên