Cần bỏ thói quen đốt rác tự phát

Đốt rác tự phát là thói quen từ lâu của nhiều người, việc này ảnh hưởng đến môi trường, đời sống của các hộ dân xung quanh, tiềm ẩn nguy cơ cháy lan cao, nhất là khi bắt đầu mùa khô như hiện nay. Dù đã có quy định cấm nhưng trên thực tế, hành vi này vẫn còn tồn tại.

Đốt rác tự phát là thói quen từ lâu của nhiều người, việc này ảnh hưởng đến môi trường, đời sống của các hộ dân xung quanh, tiềm ẩn nguy cơ cháy lan cao, nhất là khi bắt đầu mùa khô như hiện nay. Dù đã có quy định cấm nhưng trên thực tế, hành vi này vẫn còn tồn tại.

Rác được đốt tự phát ngay sát đường ray xe lửa tại P.Bửu Hòa (TP.Biên Hòa). Ảnh: Minh Thành

* Khó chịu vì khói đốt rác

Theo phản ảnh của một số bạn đọc Báo Đồng Nai, việc người dân gom rác đốt tự phát diễn ra tại hầu hết các bãi đất trống gần khu dân cư, nhưng gây ảnh hưởng nhất vẫn là việc đốt tại các khu dân cư đông đúc. Thông thường, rác được gom đốt là lá khô, cỏ khô, rác sinh hoạt… Điều đáng nói là nhiều người gom tất cả các loại rác này lại rồi đốt một lần, trong đó có cả rác thải nhựa, khiến khói bay tỏa mùi khó chịu, gây ô nhiễm môi trường khu dân cư.

Riêng tại các đô thị, do điều kiện nhà xây dựng san sát nhau nên khi một nhà đốt rác là khói sẽ tỏa vào các nhà xung quanh, ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt của người khác. Thậm chí, một số người còn đem rác ra đốt tại vỉa hè, lề đường, sát tường một số công trình lớn…, ảnh hưởng đến kết cấu các công trình công cộng do bị nhiệt lượng cao tác động lâu ngày.

Bạn đọc N.V.Q. (ngụ P.Tam Hòa, TP.Biên Hòa) cho hay: “Tại khu vực tôi sống gần Trường THPT Trấn Biên, nhiều người thường đem rác ra ngoài đường, sát ngay bờ tường của trường và tường một công ty gần đó để đốt… Lâu dần, các bức tường trên nám đen, nứt nẻ. Lúc đốt, khói từ các loại rác hỗn hợp bay mùi rất khó chịu, nhất là khi trong đống lửa có túi ny-lông”.

Việc đốt rác tự phát còn tiềm ẩn nguy cơ cháy lan mà trên toàn tỉnh trong những năm gần đây đã ghi nhận. Cụ thể như vụ cháy tại xưởng sản xuất nhựa Công ty TNHH SXTM Bùi Nhật Tùng (xã Gia Kiệm, H.Thống Nhất) vào trưa 19-8-2019 gây thiệt hại gần 20 triệu đồng với nguyên nhân đốt rác cháy lan. Hay vụ cháy xưởng PU của ông Đ.V.H. (xã Hố Nai 3, H.Trảng Bom) vào chiều 1-11-2020 gây thiệt hại hơn 900 triệu đồng cũng do cháy lan từ đống rác được đốt tự phát…

* Thiếu chế tài để xử lý

Luật sư Vy Thị Nhung, Đoàn Luật sư tỉnh, quy định cấm đốt chất thải rắn, chất thải nguy hại không đúng quy trình kỹ thuật, quy định của pháp luật đã được nêu ra tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Tuy nhiên, việc xử phạt hành vi đốt rác tự phát lại không được đặt ra trong các quy định hiện hành như: Nghị định 55/2021/NĐ-CP ngày 24-5-2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 155/2016/NĐ-CP ngày 18-11-2016 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường hay Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày
31-12-2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình.

Cũng chính vì vậy mà trong thực tế, hầu như UBND các phường, xã chỉ có thể xử lý hành vi xả rác ra nơi công cộng, đường phố mà rất khó xử lý hành vi đốt rác, nhất là khi việc đốt rác được thực hiện tại các bãi đất trống, trong sân nhà. Dù rõ ràng, hành động này gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của các hộ dân xung quanh, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ cháy lan.

Theo lãnh đạo một phường ở TP.Biên Hòa, theo Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013 về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình trước đây, hành vi “Tự ý đốt rác, chất thải, chất độc hoặc các chất nguy hiểm khác ở khu vực dân cư, nơi công cộng” sẽ bị phạt từ 1-2 triệu đồng. Tuy nhiên, khi Nghị định 144/2021/NĐ-CP thay thế Nghị định 167/2013/NĐ-CP thì hành vi này không còn được nhắc đến nên rất khó để phạt.

Bạn đọc H.T.T. (ngụ P.Thống Nhất, TP.Biên Hòa) đề xuất, để hạn chế và tiến tới việc từ bỏ thói quen đốt rác tự phát, cơ quan chức năng cần có chế tài xử phạt với người đem rác ra đốt nơi công cộng giống như người xả rác ra nơi công cộng. Với các hộ dân đốt rác trong khuôn viên nhà, bãi đất trống, cần được nhắc nhở tại các cuộc họp cộng đồng dân cư. Bên cạnh đó, chính mỗi hộ dân cũng cần phải tự ý thức các mối nguy hại mà khói từ việc đốt rác gây ra, trước mắt là chính sức khỏe bản thân khi trực tiếp hít khói.

Minh Thành